Orden, onderscheidingen en medailles van Oekraïne
De regering van Oekraïne stelde sinds de onafhankelijkheid in 1991 diverse Oekraïense orden, onderscheidingen en medailles in. De basis daarvoor is gelegd in artikel 106 van de Oekraïense grondwet, hetgeen nader is uitgewerkt in de Wet op de Staatsonderscheidingen van Oekraïne.[1]
Staatsonderscheidingen
Het Oekraïense decoratiesysteem kent de volgende typen van officiële staatsonderscheidingen: de eretitel Held van Oekraïne, orden, medailles, de onderscheiding "persoonlijk vuurwapen”, eretitels van Oekraïne, staatsprijzen van Oekraïne en presidentiële onderscheidingen. Deze onderscheidingen kunnen worden uitgereikt aan burgers en militairen, vaak ook aan niet-Oekraïners.[1] Elke ridderorde kent een eigen instellingsbesluit en ordestatuut.
De Eretitel Held van Oekraïne
De Eretitel Held van Oekraïne звання Герой України |
|||
орден "Золота Зірка" |
|||
орден Держави |
Orden
орден Свободи |
|||
орден князя Ярослава Мудрого |
Voor erkenning van buitengewone verdiensten aan Oekraïne op het gebied van staatsvorming, het vergroten van het internationale aanzien van Oekraïne, het bevorderen van de economie, de wetenschap, het onderwijs, de cultuur, de kunsten en de gezondheidszorg en voor buitengewone charitatieve, humanistische en maatschappelijke activiteiten.[4] Vernoemd naar de vorst van het Kievse Rijk Jaroslav de Wijze. | ||
орден "За заслуги" |
Voor erkenning van buitengewone verdiensten op economisch, wetenschappelijk, sociocultureel, militair of staatkundig gebied en andere maatschappelijke inzet.[5] Oorspronkelijk ingesteld op 19 augustus 1992 als Ere-onderscheiding van de President van Oekraïne.[6] | ||
орден Богдана Хмельницького |
Militaire onderscheiding voor Oekraïners voor erkenning van uitzonderlijke verdiensten ter bescherming van de soevereiniteit van de staat en de territoriale integriteit, ter versterking van de landsverdediging en de staatsveiligheid.[7] Vernoemd naar de 17e-eeuwse kozakkenleider Bogdan Chmelnitski. | ||
орден Героїв Небесної Сотні |
Vernoemd naar de dodelijke slachtoffers die vielen in Kiev in januari en februari 2014 ten tijde van Euromaidan. | ||
орден "За мужність" |
Voor persoonlijke heldenmoed, getoond bij het redden van personen en zaken van materiële waarde tijdens noodsituaties of tijdens het bestrijden van criminaliteit en andere vormen van militair en plichtsgetrouw optreden en gevallen van burgermoed in levensbedreigende situaties.[9] Oorspronkelijk ingesteld op 29 april 1995 als Onderscheiding van de President van Oekraïne (de ster en het kruis) voor Dapperheid.[10] | ||
орден княгині Ольги |
Voor "verdienste voor Oekraïne en de samenleving door vrouwen" en bijzondere verdiensten op het gebied van bestuur, cultuur, wetenschap, industrie, de samenleving, liefdadigheid en andere publieke activiteiten. De enige Oekraïense damesorde.[11] Vernoemd naar de vorst van het Kievse Rijk Olga van Kiev. | ||
орден Данила Галицького |
Vernoemd naar de 13e-eeuwse vorst Daniel van Galicië. | ||
орден "За доблесну шахтарську працю" |
Voor mijnbouwarbeiders die betrokken zijn bij de winning van steenkool, ijzererts, ferro- en zeldzame metalen, mangaan- en uraniumerts, en aan mijnbouwarbeiders die voltijds ondergronds werken.[13] |
Medailles
"За військову службу Україні" |
|||
"За бездоганну службу" |
|||
"Захиснику Вітчизни" |
|||
"За врятоване життя" |
De onderscheiding "Persoonlijk Vuurwapen"
відзнака "Іменна вогнепальна зброя" |
Eretitels van Oekraïne
почесне звання України |
Staatsprijzen van Oekraïne
Національна премія України імені Тараса Шевченка |
|||
Державна премія України в галузі науки і техніки |
|||
Державна премія України в галузі архітектури |
|||
Державна премія України імені Олександра Довженка |
|||
Державна премія України в галузі освіти |
Presidentiële onderscheidingen
Хрест Івана Мазепи |
Vernoemd naar de 17e-eeuwse kozakkenhetman Ivan Mazepa. Hoewel het geen ridderorde is, is in het instellingsbesluit vastgelegd dat het kruis in de draagvolgorde na de Orde van Daniel van Galicië (en dus voor de Orde voor Dapper Werk in de Mijnen) komt.[21] | ||
медаль "За працю і звитягу" |
|||
ювілейна медаль "60 років визволення України від фашистських загарбників" |
|||
ювілейна медаль "20 років незалежності України" |
|||
ювілейна медаль «25 років незалежності України» |
Op 22 augustus 2016 ontving Vira Ivanivna Lutsenko, als voorzitter van Stichting “Oekraïners in Nederland”, deze herinneringsmedaille uit handen van president Petro Porosjenko.[26] | ||
пам'ятна медаль «25 років виведення військ з Афганістану» |
|||
медаль "70 років визволення України від фашистських загарбників" |
|||
ювілейна медаль «70 років Перемоги над нацизмом» |
|||
відзнака Президента України «За участь в антитерористичній операції» |
|||
відзнака Президента України «За гуманітарну участь в антитерористичній операції» |
Naast de presidentiële onderscheidingen is er in 1999 een Presidentieel Erecertificaat ingesteld voor actieve liefdadigheid op humanitair gebied (Oekraïens: відзнака Президента України - Почесної Грамоти Президента України за активну благодійницьку діяльність у гуманітарній сфері).[32]
Draagvolgorde van Oekraïense staatsonderscheidingen
Bij de instelling van de onderscheidingen na de onafhankelijkheid heeft Oekraïne in de wet geen expliciete draagvolgorde vastgesteld.
De draagvolgorde van de ridderorden in Oekraïne is afhankelijk van de hiërarchie en de plaats waar de verschillende versierselen (ordeketen, grootlint, lint, uitreikversiersel, ster) gedragen worden en volgt de volgorde waarin de orden worden genoemd in de Wet op de Staatsonderscheidingen van Oekraïne.[1]
De uitreikversierselen van de meeste Oekraïense ridderorden die niet om de hals worden gedragen, worden in de volgorde van de hiërarchie op de linkerborst gedragen. Een belangrijke uitzondering hierop wordt gevormd door het Ivan Mazepa-Kruis, dat geen ridderorde maar een presidentiële onderscheiding is, maar waarbij in het instellingsbesluit van 26 maart 2009 is vastgelegd dat deze in de draagvolgorde na de Orde van Daniel van Galicië (en dus voor de Orde voor Dapper Werk in de Mijnen) komt.[33] De sterren volgen onder de uitreikversierselen.
Andere uitzonderingen worden gevormd door de versierselen van de Orde van Bohdan Chmelnytskyj in de Tweede en Derde Klasse die op de rechterborst worden gedragen.
De volledige draagvolgorde wordt daarmee als volgt:
- Aan de ordeketen, om de hals:
- De Orde van Vorst Jaroslav de Wijze in Klasse I
- Over de rechterschouder:
- het grootlint van de Orde van Vorst Jaroslav de Wijze in Klasse I met onderaan de ster
- Om de hals, aan een lint:
- De Orde van de Vrijheid
- De Orde van Vorst Jaroslav de Wijze in Klassen II en III
- De Orde van Verdienste in Klasse I
- De Orde van Bohdan Chmelnytskyj in Klasse I
- De Orde van de Helden van de Hemelse Honderd
- De Orde voor Dapperheid in Klasse I
- Op de linkerborst:
- De Orde van de Gouden Ster en de Orde van de Natie (boven alle andere orden)
- De Orde van Vorst Jaroslav de Wijze in Klassen IV en V
- De Orde van Verdienste in Klassen II en III en de Ere-onderscheiding van de President van Oekraïne
- De Orde voor Dapperheid in Klassen II en III en de Onderscheiding van de President van Oekraïne, het kruis voor Dapperheid
- De Orde van Vorstin Olha in Klassen I, II en III
- De Orde van Daniel van Galicië
- Het Ivan Mazepa-Kruis
- De Orde voor Dapper Werk in de Mijnen in Klassen I, II en III
- gevolgd door de overige draagtekens (medailles en onderscheidingen) die op de linkerborst worden gedragen. Van de Orde van de Gouden Ster, de Orde van de Natie, de Orde van Vorst Jaroslav de Wijze en de Orde van Verdienste bestaan ook miniaturen die in plaats van het uitreikversiersel gedragen kunnen worden.
- Op de linkerborst onder de draagtekens:
- De ster van de Orde van Vorst Jaroslav de Wijze in Klassen II en III
- De ster van de Orde van Verdienste in Klasse I
- De ster van de Orde voor Dapperheid in Klasse I en de Onderscheiding van de President van Oekraïne, de ster voor Dapperheid
- Op de rechterborst:
- De Orde van Bohdan Chmelnytskyj in Klassen II en III
- gevolgd door de insignes horende bij de eretitels en staatsprijzen.
Historische orden
Ook de beide 20e-eeuwse voorgangers van de huidige republiek Oekraïne hebben elk een ridderorde ingesteld:
- Op 19 oktober 1920 ondertekende otaman Symon Petljoera van de Oekraïense Volksrepubliek de ordestatuten voor de Orde van het IJzeren Kruis. Deze werd in 1921 in productie genomen en werd daarmee de enige orde van de volksrepubliek die daadwerkelijk is uitgegeven.[34]
- In de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek werden Sovjet-orden, alle van het type socialistische orde, verleend. Daarvan was er één, de Orde van de Rode Vlag van de Arbeid, die in 1921 door de OEkrSSR zelf was ingesteld.
Pseudo-orden
In Oekraïne worden ten minste twee pseudo-orden uitgegeven, de Orde van Nicolaas Thaumaturgus, een internationale orde en de Orde van Sint-Nicolaas Thaumaturgus, een Oekraïense orde. Beide zijn vernoemd naar Sint-Nicolaas de Wonderdoener en zijn niet door een legitieme "Fons honorum" zoals een regering of een voorheen regerend vorst ingesteld.
Verwonderd op
prijzen van Oekraïne
Orden van Oekraïne
Held van Oekraïne ·
Orde van de Gouden Ster ·
Orde van de Natie ·
Orde van de Vrijheid ·
Orde van Vorst Jaroslav de Wijze ·
Orde van Verdienste ·
Orde van Bohdan Chmelnytskyj ·
Orde van de Helden van de Hemelse Honderd ·
Orde voor Dapperheid ·
Orde van Vorstin Olha ·
Orde van Daniel van Galicië ·
(Ivan Mazepa-Kruis) ·
Orde voor Dapper Werk in de Mijnen
Orden van de Oekraïense Volksrepubliek
Orde van het IJzeren Kruis
Orden van de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek
Orde van de Rode Vlag van de Arbeid
Zie ook orden, onderscheidingen en medailles van:
Oekraïne ·
de Oekraïense Volksrepubliek ·
de Soevereine Sovjet-Republieken ·
de Sovjet-Unie
Zie de categorie Orders, decorations and medals of Ukraine van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Державні нагороди України op de Oekraïenstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.