Oorgatbrug

De oorgatbrug of wipbrug is een van de kleinste beweegbare bruggen die er zijn. Hij roteert om de horizontale y-as, loodrecht op het wegdek. De brug bestaat uit 2 schuin oplopende brugdelen aan beide zijden van het midden. In het midden van de brug zit de doorvaaropening voor het schip, het oorgat. Om ervoor te zorgen dat de zeilschepen de mast niet hoeven te strijken, kan in het midden van de brug een stuk wegdek van ongeveer 1 meter breed open draaien, volgens het principe van de valbrug. De brug is bedacht door de stadsarchitect van Amsterdam, Hendrick de Keyser, die er in 1596 octrooi op aanvroeg. Als de mast de brug raakte ging het oorgat vanzelf open en het sloot zich ook weer vanzelf. In die tijd kon niet elke mast gestreken worden. Het grote nadeel van deze brug is dat de constructie niet is gebouwd om een heel groot stuk van de brug te openen, de opening wordt daardoor nooit meer dan ruim een meter. Door deze beperking is deze brug tegenwoordig bijna nergens meer te vinden. De oorgatbrug is voorbijgestreefd door de ophaalbrug of de basculebrug, die een veel grotere brugopening aankunnen.

Oorgatbrug

Rotatie

Foto's

Schematische weergave van de oorgatbrug

De Wipbrug in Hindeloopen

Portaal    Wetenschap & Technologie Civiele techniek en bouwkunde

Rond 1850 zijn de laatste bruggen met oorgaten uit het stadsbeeld verdwenen. De wipbrug in Hindeloopen in een van de laatst overgebleven exemplaren.