Onderwijsraad
De Onderwijsraad is een adviesorgaan van de Nederlandse regering op het terrein van het onderwijs. De raad is in 1919 bij wet ingesteld en adviseert over de hoofdlijnen van het beleid en de wetgeving. De Onderwijsraad neemt een onafhankelijke positie in ten opzichte van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Ministerie van Economische Zaken en ten opzichte van het onderwijsveld. De Onderwijsraad adviseert - gevraagd dan wel ongevraagd - de betrokken bewindslieden. Ook de Eerste Kamer en de Tweede Kamer kunnen om advies vragen. Gemeenten kunnen in speciale gevallen van lokaal onderwijsbeleid (bijvoorbeeld huisvesting van scholen) een beroep doen op de Onderwijsraad.
Samenstelling
De Kroon benoemt, op voordracht van de minister van OCW, de Onderwijsraad voor een periode van vier jaar, waarbij na vier jaar alle leden aftreden; zij kunnen tweemaal worden herbenoemd. In de praktijk wordt gewoonlijk de helft van de leden herbenoemd en de helft nieuw benoemd. De minister draagt leden voor op basis van de wetenschappelijke disciplines, praktijkervaring in alle sectoren van het onderwijs en maatschappelijk-bestuurlijke bijdrage.
Sinds begin 2019 bestaat de Onderwijsraad uit de volgende leden:
- voorzitter: mevrouw prof.dr. E.H. (Edith) Hooge, hoogleraar onderwijsbestuur aan de TIAS School for Business and Society
- de heer I. (Iliass) El Hadioui MSc, wetenschappelijk docent Department of Psychology, Education and Child Studies van de Erasmus Universiteit Rotterdam
- mevrouw J. (Jasmijn) Kester MEM, rector van het Vathorst College in Amersfoort
- de heer prof.dr.mr. P.W.A. (Pieter) Huisman, bijzonder hoogleraar onderwijsrecht aan de Erasmus School of Law, senior adviseur bij Hobéon en onderzoeker/lid kenniskring lectoraat Public Governance Haagse Hogeschool
- de heer R. (René) Kneyber, voormalig docent wiskunde, trainer, uitgever en publicist. Ook is hij lid van de raad van toezicht van schoolstichting Fluenta
- de heer dr. C.J. (Cor) van Montfort, onderzoeker goed bestuur, kwaliteitszorg en lerend vermogen in het onderwijs aan de Vrije Universiteit Amsterdam en research fellow publiek-private samenwerking voor leefbare steden aan de Universiteit van Tilburg
- mevrouw prof.dr. S.F. (Susan) te Pas, hoogleraar cognitieve psychologie aan de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht
- de heer drs. R. (Rob) Schuur, voorzitter van het college van bestuur van het regionaal opleidingencentrum Noorderpoort te Groningen
- mevrouw prof.dr. M. (Monique) Volman, hoogleraar onderwijskunde aan de Universiteit van Amsterdam
- de heer prof.dr. H.G. (Herman) van de Werfhorst, hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam
De raad wordt inhoudelijk en facilitair ondersteund door een secretariaat. De directeur van het bureau is tevens secretaris van de raad.
Oud-leden van de raad zijn o.a.:
- I.A. Diepenhorst
- Nell Ginjaar-Maas
- Philip Kohnstamm
- Ahmed Aboutaleb
- Han Leune
- Fons van Wieringen
- Geert ten Dam
- Henriette Maassen van den Brink
De raad heeft eerder onder andere over de volgende onderwerpen geadviseerd:
- Leraren; onder andere in de adviezen Leraarschap is eigenaarschap en Waardering voor het leraarschap.
- Kenniseconomie; onder andere in de adviezen Leren in een kennissamenleving, De helft van Nederland hoogopgeleid en Versteviging van kennis in het Nederlandse onderwijs II.
- Internationalisering; onder andere in de adviezen Internationaliseringsagenda voor het onderwijs 2006-2011 en Vreemde talen in het onderwijs.
- Bestuur en organisatie van het onderwijs; onder andere in de adviezen Degelijk onderwijsbestuur, Doortastend onderwijstoezicht, Duurzame onderwijsrelaties en De bestuurlijke ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs.
De Onderwijsraad adviseerde de minister in 2005 de socialiserende taak van het onderwijs te versterken. Jongeren zouden meer kennis moeten krijgen van hun eigen culturele identiteit en het 'verhaal van Nederland'. Dit zou volgens de raad kunnen door middel van invoering van een Canon van Nederland, omschreven als 'richtsnoer voor de elementen van onze cultuur en geschiedenis die van belang zijn om door te geven aan volgende generaties'.