New York City Marathon

De New York City Marathon, ook wel de New York Marathon, of de TCS New York City Marathon, vernoemd naar de huidige sponsor, is een hardloopevenement in de Amerikaanse stad New York, dat samen met de Boston Marathon en de Chicago Marathon tot de grootste van de Verenigde Staten behoort. De laatste jaren vindt de wedstrijd plaats op de eerste zondag van november.

Deelnemers arriveren in Central Park tijdens de New York City Marathon
Paula Radcliffe op weg naar haar overwinning in 2007
Mary Keitany in de kopgroep in 2011
Lopers kort na de start op de Verrazano Narrows Bridge in 2005
Williamsburg Bridge
Queensboro Bridge

Bij de mannen won de Amerikaan Bill Rodgers de marathon vier keer op rij. Bij de vrouwen won Grete Waitz uit Noorwegen negen keer, met twee onderbrekingen doordat ze toen niet deelnam.

Voor de wedstrijd geldt een tijdslimiet van 8 uur en 30 minuten. Het percentage starters dat daadwerkelijk finisht ligt hoog (99% in 2018). De deelnemers moeten minimaal achttien jaar zijn op de dag van de wedstrijd. Vanwege de grote populariteit van de wedstrijd worden startnummers via een loting uitgedeeld. Hierbij krijgen lopers die in het verleden de wedstrijd al eens gelopen hebben prioriteit. Snelle lopers kunnen op grond van hun prestaties een startgarantie krijgen.

Er is ook een rolstoel- en handbike-wedstrijd.

Geschiedenis

De marathon wordt sinds 1970 georganiseerd door de New York Road Runners. De eerste loop vond plaats op 13 september 1970 en hieraan namen 127 hardlopers deel. Hiervan bereikten 55 de finish. De wedstrijd werd gewonnen door Gary Muhrcke met een tijd van 2:31.38. Een jaar later nam er voor het eerst een aantal vrouwen deel aan de marathon.

In 1977 was de New York City Marathon met 4821 deelnemers de grootste ter wereld. In dat jaar wonnen Bill Rodgers en Miki Gorman voor de tweede maal in een tijd van respectievelijk 2:11.28 en 2:39.11.

In 1979 werd voor het eerst prijzengeld uitgekeerd, hoewel er wel startgelden werden uitgekeerd aan een aantal toplopers vanwege hun publiciteitswaarde. In datzelfde jaar werd Scott Black, een negenjarige jongen, de jongste loper die de marathon uitliep. Hij liep hem in 4 uur en 24 minuten. Het volgende jaar besloot de organisatie om een minimumleeftijd in te voeren van achttien jaar.

Het aantal deelnemers bleef in de loop der jaren groeien. Ook het aantal toeschouwers nam bij elke loop toe. In 1994 was het aantal deelnemers al gestegen tot 30.000.

In 2000 werd het evenement verrijkt met een rolstoeldivisie en een handbikedivisie. Sinds 2000 worden de elitevrouwen ongeveer een half uur eerder weggeschoten dan de elitemannen en de rest van het veld.

Sinds 2006 behoort de wedstrijd ook tot de World Marathon Majors. In 2010 finishten 44829 atleten, waarvan 16072 vrouwen en 28757 mannen.

Voor de in 1994 gestorven organisator Fred Lebow is een standbeeld opgericht in Central Park.

Als gevolg van de naweeën van de orkaan Sandy werd de Marathon van New York, die op 4 november 2012 zou plaatsvinden, (voor het eerst sinds 1970) afgelast. De hulpdiensten waren harder nodig bij het opruimen van de schade dan voor dit evenement.[1]

Parcours

Tussen 1970 en 1975 vond de wedstrijd plaats in het Central Park. In 1976 werd de wedstrijd verlegd naar de vijf stadsdelen (boroughs) van New York, namelijk: Staten Island, Brooklyn, Queens, The Bronx en Manhattan.

De wedstrijd begint op Staten Island en gaat dan de eerste mijl omhoog over de nabijgelegen Verrazano-Narrows Bridge. Deze eerste brug heeft een spanwijdte van 3 km en 12 rijbanen, waarvan zes bovendeks en zes benedendeks. In totaal telt het parcours vijf bruggen.

Na de brug loopt het parcours omlaag en elf mijl door het stadsdeel Brooklyn. Hierbij worden de buurten Bay Ridge, Sunset Park, Park Slope, Bedford-Stuyvesant, Williamsburg en Greenpoint aangedaan. Aangekomen op 4th Avenue lopen de deelnemers een lang recht stuk richting de herkenbare Williamsburgh Savings Bank Tower, Brooklyns hoogste wolkenkrabber.

Bij de '11 mile' vervolgt het parcours onder de Williamsburg Bridge door. Daarna gaat het richting Queens en halverwege de marathon wordt de Pulaski Bridge overgestoken. Na 2,5 mijl in Queens, steken de atleten de East River over en vervolgen de route richting de Queensboro Bridge. Deze brug verbindt Long Island City, Queens met Manhattan en komt daarbij over Roosevelt Island. Het beklimmen van deze brug wordt als moeilijkste onderdeel van deze marathon ervaren. Aan de overzijde op 1st Avenue in Manhattan worden de deelnemers opgewacht door een grote hoeveelheid toeschouwers.

Rond de '20 mile' passeren de hardlopers de Willis Avenue Bridge, de vierde brug in het parcours. Deze brug verbindt Manhattan met de Bronx. De Bronx wordt weer verlaten via de Madison Avenue Bridge, met rechts uitzicht op het Yankee Stadium, om vervolgens weer terug te keren naar Manhattan.

In Manhattan gaat het over 5th Avenue richting Central Park en gaan de lopers het park door om het vervolgens aan de zuidzijde te verlaten. Na een stukje buiten het park gelopen te hebben, keren ze weer terug naar het Central Park op weg naar de finish vlak bij 67th Street/Central Park West ter hoogte van het restaurant Tavern on the Green.

Hoewel de officiële stukken van de marathon spreken over mijlen, bevinden de tijdregistratiematten zich op elk vijf kilometerpunt. Alle atleten dragen een chip, die de tijd registreert bij het passeren van de matten. Hierdoor is het ook mogelijk, dat tijdens deze wedstrijd een wereldrecord op de 20 km of de 30 km wordt gemeten. Ook kan het systeem e-mailnotificaties versturen met de tussentijden.

In vergelijking met snellere parcoursen, zoals Berlijn, Rotterdam, Frankfurt of Keulen, wordt er door elitelopers op deze marathon twee minuten langzamer en door trimlopers vijf tot tien minuten langzamer gelopen. De belangrijkste oorzaak hiervoor is het feit dat er in deze wedstrijd niet met tempomakers wordt gelopen. Bovendien is het parcours relatief zwaar door de vele bochten, klimmetjes en het soms slechte wegdek.

De weersomstandigheden kunnen in het najaar in New York heel erg variëren. Het kan zomers warm zijn, maar ook winters koud met sneeuw. Omdat het in het verleden regelmatig erg warm was, met diverse ongevallen tot gevolg, werd besloten de wedstrijd te verplaatsen van oktober naar november. De koudste editie was in 1995 met een temperatuur net boven het vriespunt, maar door de harde wind en (natte) sneeuw lag de gevoelstemperatuur rond de -7 graden. 1984 was de warmste editie met een temperatuur van 26 graden. In combinatie met een hoge luchtvochtigheid leidde dit tot een sterfgeval en vele ziekenhuisopnamen.[2]

Statistiek

Parcoursrecords

AfstandNaamLandTijdJaar
Marathon mannenGeoffrey Mutai KEN2:05.062011
Marathon vrouwenMargaret Okayo KEN2:22.312003

Top 10 snelste

Met een gemiddelde tijd van 2:06.52,9 staat de New York City Marathon op plaats zeventien van de snelste marathonsteden.

RangNaamLandTijdJaarPlek
1Geoffrey Mutai KEN2:05.0620111
2Lelisa Desisa ETH2:05.5920181
3Shura Kitata ETH2:06.0120182
4Geoffrey Kamworor KEN2:06.2620183
5Emmanuel Mutai KEN2:06.2820112
6Tsegay Kebede ETH2:07.1420113
7Tesfaye Jifar ETH2:07.4320011
8Ghirmay Ghebreslassie ERI2:07.5120161
9Gebre-egziabher Gebremariam ETH2:08.0020114
10Juma Ikangaa TAN2:08.0119891

(bijgewerkt t/m 2019)

Winnaars

EditieDatumAtleetLandTijdAtleteLandTijd
113 september 1970Gary Muhrcke USA2:31.39Geen vrouwen
219 september 1971Norm Higgins USA2:22.54Beth Bonner USA2:55.22
31 oktober 1972Robert Sheldon Karlin USA2:27.53Nina Kuscsik USA3:08.41
430 september 1973Tom Fleming USA2:21.54Nina Kuscsik USA2:57.07
529 september 1974Norbert Sander USA2:26.30Kathrine Switzer USA3:07.29
628 september 1975Tom Fleming USA2:19.27Kim Merritt USA2:46.14
724 oktober 1976Bill Rodgers USA2:10.09Miki Gorman USA2:39.11
823 oktober 1977Bill Rodgers USA2:11.20Miki Gorman USA2:43.10
922 oktober 1978Bill Rodgers USA2:12.11Grete Waitz NOR2:32.29
1021 oktober 1979Bill Rodgers USA2:11.42Grete Waitz NOR2:27.33
1126 oktober 1980Alberto Salazar USA2:09.41Grete Waitz NOR2:25.41
1225 oktober 1981Alberto Salazar USA2:08.13Allison Roe NZL2:25.29
1324 oktober 1982Alberto Salazar USA2:09.29Grete Waitz NOR2:27.14
1423 oktober 1983Rod Dixon USA2:08.59Grete Waitz NOR2:27.00
1528 oktober 1984Orlando Pizzolato ITA2:14.53Grete Waitz NOR2:29.30
1627 oktober 1985Orlando Pizzolato ITA2:11.34Grete Waitz NOR2:28.34
172 november 1986Gianni Poli ITA2:11.06Grete Waitz NOR2:28.06
181 november 1987Ibrahim Hussein USA2:11.01Priscilla Welch GBR2:30.17
196 november 1988Steve Jones GBR2:08.20Grete Waitz NOR2:28.07
205 november 1989Juma Ikangaa TAN2:08.01Ingrid Kristiansen NOR2:25.30
214 november 1990Douglas Wakiihuri KEN2:12.39Wanda Panfil MEX2:30.45
223 november 1991Salvador Garcia MEX2:09.28Liz McColgan GBR2:27.32
231 november 1992Willie Mtolo RSA2:09.29Lisa Ondieki AUS2:24.40
2414 november 1993Andres Espinosa MEX2:10.04Uta Pippig GER2:26.24
256 november 1994Germán Silva MEX2:11.21Tegla Loroupe KEN2:27.37
2612 november 1995Germán Silva MEX2:11.00Tegla Loroupe KEN2:28.06
273 november 1996Giacomo Leone ITA2:09.54Anuța Cătună ROU2:28.18
282 november 1997John Kagwe KEN2:08.12Franziska Rochat-Moser SUI2:28.43
291 november 1998John Kagwe KEN2:08.45Franca Fiacconi ITA2:25.17
307 november 1999Joseph Chebet KEN2:09.14Adriana Fernandez MEX2:25.06
315 november 2000Abdelkader El Mouaziz MAR2:10.09Ljoedmila Petrova RUS2:25.45
324 november 2001Tesfaye Jifar ETH2:07.43Margaret Okayo KEN2:24.21
333 november 2002Rodgers Rop KEN2:08.07Joyce Chepchumba KEN2:25.56
342 november 2003Martin Lel KEN2:10.30Margaret Okayo KEN2:22.31
357 november 2004Hendrick Ramaala RSA2:09.28Paula Radcliffe GBR2:23.10
366 november 2005Paul Tergat KEN2:09.30Jeļena Prokopčuka LTU2:24.41
375 november 2006Marilson dos Santos BRA2:09.58Jeļena Prokopčuka LTU2:25.05
384 november 2007Martin Lel KEN2:09.04Paula Radcliffe GBR2:23.09
392 november 2008Marilson dos Santos BRA2:08.43Paula Radcliffe GBR2:23.56
401 november 2009Meb Keflezighi USA2:09.15Derartu Tulu ETH2:28.52
417 november 2010Gebre-egziabher Gebremariam ETH2:08.14Edna Kiplagat KEN2:28.20
426 november 2011Geoffrey Mutai KEN2:05.06Firehiwot Dado ETH2:23.15
433 november 2013Geoffrey Mutai KEN2:08.24Priscah Jeptoo KEN2:25.07
442 november 2014Wilson Kipsang KEN2:10.59Mary Keitany KEN2:25.07
451 november 2015Stanley Biwott KEN2:10.34Mary Keitany KEN2:24.25
466 november 2016Ghirmay Ghebreslassie ERI2:07.51Mary Keitany KEN2:24.26
475 november 2017Geoffrey Kipsang Kamworor KEN2:10.53Shalane Flanagan USA2:26.63
484 november 2018Lelisa Desisa ETH2:05.59Mary Keitany KEN2:22.48
493 november 2019Geoffrey Kipsang Kamworor KEN2:08.13Joyciline Jepkosgei KEN2:22.38
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.