Muzio Clementi

Clementi was de zoon van een welvarende goudsmid. Als kind kreeg hij uitgebreid muziekonderricht (orgel, piano, maar ook zang en contrapunt). Reeds op 9-jarige leeftijd werd hij organist in één van Romes kerken. In 1766 vertrok hij op 14-jarige leeftijd naar Londen omdat hij er dankzij een mecenas opgeleid kon worden tot pianist en componist. Hij zou de rest van zijn leven in Engeland wonen.

Hij was de stuwende kracht in verschillende muziekuitgeverijen, onder andere die van Collard & Collard, en nam de pianofabriek van Longman & Broderip over na een faillissement en bracht die vervolgens tot bloei.

Vanaf 1802 reisde hij gedurende jaren door Europa, samen met John Field, één van zijn leerlingen, die in ruil voor de lessen van Clementi als verkoper in diens pianowinkel had gewerkt. Vanaf ongeveer 1810 reisde Clementi minder vaak en legde zich toe op zijn zaken en zijn werk als muziekpedagoog.

Hij werd twee maal weduwnaar en trouwde drie maal. Clementi stierf op 10 maart 1832 op zijn landgoed te Evesham (Worcestershire). Hij ligt begraven in de kloostergang van Westminster Abbey in Londen.

Hij was de eerste componist die specifiek voor de piano schreef, in plaats van voor de klavecimbel. Hij is vooral bekend door zijn collectie etudes voor piano: Gradus ad Parnassum waar Debussy's compositie Doctor Gradus ad Parnassum speels naar verwijst. Het is een van de klassieke standaardwerken voor de pianoleerling. Bij het grote publiek is hij vooral bekend door zijn zes sonatines opus 36, die door vrijwel iedere pianoleerling na niet al te lange tijd gespeeld kunnen worden. De muziek van Clementi heeft daarom ook wel de naam erg eenvoudig te zijn. Dit is voor een belangrijk deel ten onrechte. Clementi heeft ruim 100 pianosonates geschreven, en hoewel een aantal inderdaad eenvoudig te spelen is, zijn met name zijn latere sonates verre van eenvoudig. Frederik de Grote was een liefhebber van zijn muziek.

Clementi heeft zowel zijn tijdgenoten Haydn (1732 - 1809), Mozart (1756 - 1791) als Beethoven (1770 - 1827) persoonlijk gekend, en hen drieën overleefd. Mozart deed in zijn brieven nogal laatdunkend over Clementi. Niettemin heeft Mozart een thema uit een populaire pianosonate van Clementi in zijn opera Die Zauberflöte gebruikt en nam bepaalde stijlelementen over van hem. Beethoven daarentegen was een groot bewonderaar van Clementi. Dat Beethoven en Clementi wederzijds muzikale invloed op elkaar uitgeoefend hebben blijkt bijvoorbeeld uit de latere pianosonates van Clementi.

Clementi stond in zijn tijd bekend als een pianovirtuoos. In 1782 heeft hij aan het hof van keizer Jozef II in Wenen een 'pianowedstrijd' gehouden met Mozart, waarvan de uitslag onbeslist schijnt te zijn gebleven.

Clementi is een vertegenwoordiger van de laatbarok en vroegromantiek. De muziek van Clementi heeft in de 20e eeuw extra aandacht gekregen doordat de pianist Vladimir Horowitz interesse in diens werk heeft getoond.

• Rohan H. Stewart-MacDonald, New Perspectives on the Keyboard Sonatas of Muzio Clementi, 2006, 452 p., ISBN 978-88-8109-458-5

• (it) /(en) Biografie