Metro van Warschau

De eerste fase van het geplande netwerk startte in 1938

Station Wierzbno

Station Świętokrzyska

Station Ratusz Arsenal

Station Plac Wilsona

Station Marymont

Plannen om in Warschau een ondergrondse te bouwen dateren reeds uit 1918, toen Warschau opnieuw hoofdstad van Polen werd. Het netwerk zou de mobiliteitsproblemen in het dichtbebouwde stadscentrum oplossen. Voorbereiding voor de bouw werden in 1925 uitgevoerd door de Tramwegmaatschappij van Warschau, met de bedoeling de werken te beginnen eind jaren 1920. De Grote Depressie vanaf eind 1929 maakte hier een eind aan. In 1934, na de verkiezing van Stefan Starzyński tot burgemeester, werden de lichtgewijzigde plannen opnieuw opgenomen, met de bedoeling de werken te beginnen einde jaren 1930. De eerste geplande lijn zou afgewerkt zijn midden de jaren 1940.

Volgens deze plannen zou het metronet bestaan uit twee lijnen. De A-lijn (noord-zuid, 7,5 km) volgde grotendeels het tracé van de huidige metrolijn. Zij zou het zuidelijke stadsdeel Mokotów verbinden met het stadscentrum en met de noordelijke wijk Żoliborz. Er was ook een verbinding voorzien met het nieuwgebouwde toenmalige Centraal Station van Warschau (Warszawa Główna) en met de spoorwegtunnel, die de stad van oost naar west doorkruist. De B-lijn (oost-west, 6,3 km) zou starten in de westelijk wijk Wola en via Pałac Saski en een brug over de Wisła-rivier naar het oostelijke spoorwegstation Warszawa Wschodnia leiden. Het was de bedoeling om in een periode van 35 jaar 7 metrolijnen uit te bouwen. De werken startten in 1938, maar eindigden door het begin van de Tweede Wereldoorlog. De tunnels uit deze periode worden vandaag gebruikt als wijnkelder.

De nieuwe machthebbers na de Tweede Wereldoorlog hadden een nieuwe visie op de ontwikkeling van Warschau. Als ideale communistische stad zou ze gedecentraliseerd worden, waardoor het pendelen naar het stadscentrum zou verminderen. De Dienst Heropbouw (BOS) van Warschau gaf de opdracht voor de voorbereiding van een sneltramproject (Snelle stadsspoorweg, SKM) met sporen in sleuven door de stad. Een van de lijnen zou de vooroorlogse A-lijn volgen, met enkel de centrale stations ondergronds. Het project werd herroepen tegen het eind van de jaren 1940.

Een volgend concept dateert uit 1948. Ditmaal zou de SKM een snelspoor zijn gelegen op een diepte tot -15 meter. Het geplande traject kwam overeen met de geplande uitbreiding van de stad langs de Wisła. Ook dit project werd verlaten.

In de jaren 1950 woedde de Koude Oorlog in volle hevigheid. De strategische plannen van de Sovjets vereisten een verzekerde verbinding over de Wisła-rivier. Een van de manieren om dit tot stand te brengen was een diepgelegen metrosysteem in Warschau (tot 46 meter onder de grond). Dit netwerk zou geconnecteerd worden met het spoorwegnet, en dienen tot ondergrondse verbinding voor het transporteren van troepen. In deze plannen zou een eerste lijn van 11 kilometer in de richting noord-zuid liggen, met in het stadscentrum een vertakking over de Wisła. De werken startten bijna gelijktijdig op 17 verschillende plaatsen op beide oevers van de rivier. In 1953 was 771 meter tunnel gebouwd. Tijdens de periode van detente die volgde op de dood van Jozef Stalin werden de werken stopgezet onder het voorwendsel van technische problemen. De volgende jaren werd enkel voortgewerkt aan een verbindingstunnel en aan een stuk geboorde tunnel. Dit waren experimenten, om uit te zoeken wat de beste tunnelbouwmethode was voor de ondergrond van Warschau (een laag van kleiafzettingen uit het Plioceen onder grondlagen uit het Kwartair). Ook deze werken werden gestopt in 1957.

Vanaf 1955 werd teruggegrepen naar het oude idee van een ondiep metronetwerk. De planningsfase vorderde echter zeer langzaam, en de economische situatie maakte het onmogelijk om effectief te beginnen met de bouw. Uiteindelijk werd het programma in 1984 goedgekeurd door de regering, en werd begonnen met de bouw van de eerste tunnels. Geldgebrek, slechte planning en bureaucratie zorgden ervoor dat de werken zeer traag vorderden, met een gemiddelde snelheid van 2 meter per dag.

Het eerste traject van de metro wordt opengesteld in 1995, met in totaal 11 stations. In oktober 2008 had de eerste lijn 21 stations over een lengte van 23,1 km.

• Lijn M1 : Plac Konstytucji en Muranów zijn twee stations op de reeds bestaande lijn, maar waarvan de bouw werd uitgesteld om de kosten te beperken. Zij zouden opengesteld worden in 2009, maar de bouw ervan moest eind 2008 nog beginnen.[2]
• Lijn M2 : het eerste, centrale gedeelte[3] zal 7 stations tellen: Rondo Daszyńskiego, Rondo ONZ, Świętokrzyska, Nowy Świat, Powiśle, Stadion and Dworzec Wileński. De lijn duikt onder de Wisła tussen de stations Powiśle en Stadion. De fondsen voor dit gedeelte werden verkregen van de Europese Unie. Het oorspronkelijke plan, om deze sectie klaar te hebben voor Euro 2012 zijn te optimistisch gebleken. Deze lijn zal gebouwd worden met een andere boortechniek dan de eerste lijn, waardoor de bouw heel wat sneller zal verlopen. In totaal zal deze lijn 28 stations tellen.

Kaartjes voor de metro van Warschau worden niet verkocht door de vervoersmaatschappij, maar door postkantoren en krantenwinkels. De kaartjes zijn geldig voor het hele openbaar-vervoer-netwerk van de stad : metro, bus, tram en sommige voorstadstreinen.

Naast kaartjes voor een enkele reis zijn er dag- of weekpassen, en voorafbetaalde rittenkaarten die 3 maanden geldig zijn.

Al het rollend materieel wordt gestald in een remise ten zuiden van het station Kabaty. De remise en het spoorwegstation Warszawa-Okecie zijn verbonden met een enkelsporige, niet-geëlektrificeerde lijn. Deze wordt enkel gebruikt voor het aan- en afvoeren van rollend materiaal.

De eerste metrostellen waren van Russische makelij. Zij werden in 1990 geschonken door de Sovjet-Unie vanuit de Vagonmash-fabriek in Mytisjtsji (bij Moskou) (10 rijtuigen model 81-717.3/714.3). 32 stellen werden geleverd vanuit de Yegorov-fabrieken in Sint-Petersburg in 1994 (model 81-572/573), en nog eens 18 stellen in 1997 (model 81-572.1/573.1).[4]

In 1998 werden 108 stellen besteld bij Alstom, met levering tot 2005.[5] 24 van deze stellen zijn gebouwd in Barcelona, de overige 84 in Chorzów.[6] In 2006 werden bijkomende stellen besteld in Rusland, met levering in 2007, voor het verlengen van de bestaande rijtuigen van Russische makelij.

Op het netwerk rijden op dit moment 33 treinstellen. 15 daarvan bestaan uit Russische rijtuigen, de overige 18 uit Alstom-stellen. De twee types van rijtuigen zijn niet compatibel, en kunnen dus niet gebruikt worden in dezelfde trein.

Op 2 februari 2011 werd bekend dat bij een consortium bestaande uit de Poolse Neweg en Siemens 35 metrotreinen zijn besteld. Deze treinen bestaan uit zes delen die vanaf eind 2012 worden geleverd.

Online

Algemeen

• Meerdere auteurs, Studia i projekty metra w Warszawie; 1928-1958. Arkady, Warsaw (1962), p. 391.

• (pl)/(en)Metro Warszawskie Officiële website
• (en)Urbanrail.net Gids voor de metro
• (pl) Fan site en discussieforum