Messier 5
Messier 5 is een bolvormige sterrenhoop in het sterrenbeeld Slang (Serpens), in het deel Serpens Caput (Kop van de Slang).
Messier 5
| ||||
.jpg) | ||||
| Sterrenbeeld Slang (Serpens) | ||||
| Type | bolvormige sterrenhoop | |||
| Messieraanduiding | M5 | |||
| NGC | NGC 5904 | |||
| Rechte klimming | 15u18m33,22s | |||
| Declinatie (Epoche 2000) | 02° 04' 51,7" | |||
| Magnitude | 5,6 | |||
| Afstand | 24 500 lichtjaar | |||
| Schijnbare afmeting | 23 boogminuten | |||
| Dichtheidsklasse | V | |||
| ||||
Zichtbaarheid en ontdekking
Onder extreem goede omstandigheden is M5 net met het blote oog te zien. Met een grote verrekijker (7x50 of 10x50) of kleine telescoop is hij goed te zien als een vaag vlekje. Individuele sterren zijn te zien met een telescoop met een diameter van minimaal 10 cm.
M5 werd ontdekt door Gottfried Kirch in 1702 toen hij een komeet aan het waarnemen was. In 1764 nam Charles Messier de bolhoop waar en catalogiseerde het als nummer 5 in zijn beroemde lijst van komeetachtige objecten. Kirch noch Messier zag individuele sterren in M5, de eerste die de sterrenhoop gedeeltelijk in sterren oploste was William Herschel.
Wetenschappelijke gegevens
M5 is een enigszins ovale bolhoop met een diameter van 165 lichtjaar en is daarmee een van de grotere bolhopen bekend. Het zwaartekrachtsveld van M5 overheerst die van de Melkweg over een gebied van 200 lichtjaar van het centrum van de sterrenhoop. Sterren die zich buiten dit gebied bevinden worden door het zwaartekrachtsveld van de Melkweg losgetrokken van de invloed van M5.
Met een geschatte leeftijd van 13 miljard jaar is M5 ook een van de oudste bolhopen die rond ons sterrenstelsel heen draait. De afstand van de Zon tot M5 is berekend op zo'n 24 500 lichtjaar en de hoop bevat wellicht 500 000 sterren.
Veranderlijke sterren
Van 105 sterren in M5 is bekend dat zij veranderlijk in helderheid zijn waarvan minstens 97 zg. RR Lyrae sterren zijn. RR Lyrae sterren zijn verwant aan Cepheïden en kunnen, doordat de relatie tussen hun lichtkracht en hun periode goed bekend is, gebruikt worden om afstanden te bepalen in het heelal. Een van de veranderlijke sterren is een dwergnova.
Zie ook
Externe links
- (en) SEDS pagina over M5
- (en) Messier 5 in SIMBAD
| Bronnen, noten en/of referenties |
 |
Zie de categorie Messier 5 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |