Maurice Raichenbach
Maurice Raichenbach, Warschau 12 mei 1915 – Garches 1 maart 1998, was een Frans dammer. Zijn bijnaam was de Mozart van het dambord.[1]
Maurice werd in Powązki geboren, in het westen van Warschau. Hij kwam uit een Joodse familie. Hij was de jongste van zes kinderen en groeide in Warschau op. Op zijn vierde overleed zijn moeder. Het gezin emigreerde daarna in 1923 naar Frankrijk.
Daar kwam Maurice op zijn twaalfde in aanraking met het damspel. Al op zijn zestiende in 1931 werd hij vierde van de wereld in het toernooi dat door Marius Fabre gewonnen werd. Het jaar daarop verloor Raichenbach net in een match tegen Fabre (9-11). In 1933 op achttienjarige leeftijd won hij in een match met 11-9 van diezelfde Fabre en werd de jongste wereldkampioen tot dan toe.
Hij won in 1934 zijn match tegen Kees Keller om de wereldtitel met 13-7, van Johan Vos in 1936 met 25-15, tegen Ben Springer in 1937 met 4 verlies- en 5 winstpartijen met 26-24 en weer tegen Kees Keller in 1938 met 17-15.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog moest hij als genaturaliseerd Fransman het leger in. Toen Frankrijk capituleerde, ging Raichenbach, met vervalste papieren, goederen uit Parijs naar Zuid-Frankrijk smokkelen. Tijdens een van die transporten ging het fout. Als Maurice Delor, de naam op zijn identiteitskaart, werd hij gevangengenomen. Hij moest naar de gevangenis van Moulins, maar na drie maanden werd hij naar de Santé-gevangenis in Parijs overgebracht. Daar wist zijn zakenpartner hem drie maanden later vrij te kopen en kon hij met de trein naar Cannes. Hij mocht van geluk spreken dat zijn echte, Joodse identiteit niet aan het licht was gekomen.
Er waren sinds 1938 geen toernooien meer gehouden om de wereldtitel, dus was Raichenbach nog steeds wereldkampioen. Na de Tweede Wereldoorlog werd hem daarom de keuze gesteld of zijn damtitel op te geven of een tweekamp tegen de nieuwe talentvolle Franse dammer Pierre Ghestem te spelen. Raichenbach koos voor het laatste, maar verloor met 14-6, in 1945. Daarmee was een (vroegtijdig) einde aan zijn damcarrière gekomen. Hij was pas 30 jaar oud en werd zakenman. Raichenbach leidde een confectiebedrijf met meer dan 2000 werknemers. Na de verkoop van dit concern heeft hij nog enkele jaren succesvol als makelaar gewerkt.
Raichenbach overleed op 82-jarige leeftijd. Naar hem is de Coup Raichenbach genoemd.
Publicaties
- Govert Westerveld (es) Biografía de Maurice Raichenbach, Campeón Mundial de las Damas entre 1933-1938 (2 vols.)
- T Sijbrands in de Volkskrant. Onopgemerkte dood van groot kampioen, 12 juni 2004.
Bronnen, noten en/of referenties
|
Wereldkampioenen dammen |
---|
1885-1894 Dussaut · 1895 Leclercq · 1899-1911 Weiss · 1912-1912 Molimard · 1912 Hoogland · 1925 Bizot · 1926, 1931-1932 Fabre · 1928 Springer · 1933-1938 Raichenbach · 1945, 1947 Ghestem · 1948-1954 Roozenburg · 1956 Deslauriers · 1958, 1959, 1961, 1963, 1965, 1967, 1974 Koeperman · 1960, 1964 Sjtsjogoljev · 1963 Sy · 1968-1971 Andreiko · 1972, 1973 Sijbrands · 1976, 1977, 1981, 1983-1984 Wiersma · 1978, 1980 1984, 1985 Gantwarg · 1982 van der Wal · 1986, 1987 Dybman · 1988-1993, 1995, 1996, 2001, 2005 Tsjizjov · 1994 Valneris · 1998, 2007, 2009, 2017 Schwarzman · 2003-2004, 2006, 2011-2015 Georgiejev · 2016, 2018 Boomstra |