Lynchen

Lynchen is het doden van een (vermeende) misdadiger zonder vorm van een proces door een woedende volksmenigte. Het is daarmee een vorm van eigenrichting.

Een gelynchte zwarte man in 1889
Ansichtkaart van de levend verbrande Will Stanley - op de achterkant staat geschreven: This is the Barbecue we had last night my picture is to the left with a cross over it your son Joe, Temple, Texas, 1915
Een stripje van de Ku Klux Klan; bedreiging met ophanging voor "carpetbaggers" uit Ohio
De moordpartij op de gebroeders De Witt in Den Haag
De gelynchte William Brown, 28 september 1919

Hoewel lynchpartijen voorkomen in de gehele menselijke geschiedenis, in vele culturen, is het verschijnsel vooral bekend uit de zuidelijke Verenigde Staten. Het werd in de VS aanvankelijk als een vorm van eigenrichting ('frontier justice') toegepast in het 'Wilde Westen'. Na het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog werd het vooral in de zuidelijke staten toegepast door blanken tegen Afro-Amerikanen (voormalige slaven) als instrument van intimidatie. Vanaf 1930 nam het lynchen daar sterk in omvang af.

De uitdrukking lynchen is genoemd naar een persoon, maar het is onduidelijk naar wie precies. Het kan Charles Lynch (1736-1796) zijn, maar ook William Lynch (1742-1820) of eventueel James Lynch Fitzstephen uit Galway, Ierland (15e eeuw).

Voorbeelden

Verenigde Staten

Jesse Washington, Texas

De lynchpartij van Jesse Washington is waarschijnlijk de bekendste van de 492 (bekende) lynchpartijen in Texas tussen 1882 en 1930. De geestelijk gestoorde Afrikaans-Amerikaanse jongeman werd beschuldigd van moord op een vrouw. Hij werd gecastreerd en gemarteld, zijn oren werden afgesneden en hij werd levend verbrand door de menigte.

Drie medewerkers van een rondreizend circus, Minnesota

De lynchpartij in Duluth, waarbij drie zwarte medewerkers van het "James Robinson Circus" omkwamen, inspireerde Bob Dylan (geboren in Duluth) voor het nummer Desolation Row. De vader van Dylan woonde destijds vlak bij de plaats waar de lynchpartij zich voltrok.

They're selling postcards of the hanging
They're painting the passports brown
The beauty parlor is filled with sailors
The circus is in town
Here comes the blind commissioner
They've got him in a trance
One hand is tied to the tight-rope walker
The other is in his pants
And the riot squad they're restless
They need somewhere to go
As Lady and I look out tonight
From Desolation Row

De gebroeders De Witt, Den Haag

De moord op de gebroeders De Witt is een van de meest gedenkwaardige gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis. Cornelis de Witt en Johan de Witt werden op 20 augustus 1672 tegelijk gelyncht in Den Haag. Johan werd met één schot doodgeschoten. Cornelis werd neergeslagen, -geschoten en -gestoken; toen hij zijn hoofd nog oprichtte, werden hem met twee slagen van een geweerkolf de hersens ingeslagen. De lijken werden naakt ondersteboven opgehangen. Een omstander sneed repen vlees uit de billen om die meteen daarna op te eten. De tenen, vingers, tongen, lippen, geslachtsdelen en ogen werden van de lichamen afgesneden. De lijken werden opengereten en de ingewanden werden verwijderd, waarna deze deels door omstanders werden opgegeten of aan honden te eten gegeven. Daarna werden bij beide broers de harten uit het lijf gesneden, waarna deze organen nog jarenlang ter bespotting werden tentoongesteld. Een tong en een vinger, waarvan verondersteld wordt dat ze afkomstig zijn van de broers, bevinden zich tegenwoordig in het Haags Historisch Museum.

Drie undercoveragenten, Mexico-Stad

In 2004 maakten drie undercoverpolitieagenten in Tláhuac (Mexico-Stad) foto's van een school. Ze werden hierop gelyncht door een woedende massa die hen voor pedofielen aanzag. Twee van de agenten kwamen om het leven en de derde raakte zwaargewond. Het incident was rechtstreeks op televisie te zien, maar burgemeester Marcelo Ebrard stond niet toe dat de agenten werden gered.

Overig
  • Er hebben in de geschiedenis veel lynchpartijen plaatsgevonden tegen vermeende heksen, zogeheten heksenjachten.
  • Een menigte probeerde in 1897 Mahatma Gandhi, na een kort bezoek (1896) aan India, te lynchen in Zuid-Afrika.
  • Gustavo A. Madero werd gelyncht op 18 februari 1913 in het fort La Ciudadela.
  • Thomas Thurmond en John Holmes werden op 26 november 1933 gelyncht in San Jose. Gouverneur James Rolph verklaarde later dat hij welbewust niet had ingegrepen en de daders niet zou vervolgen.
  • Willem van Ramilly werd in 1489 op de Grote Markt in Brussel in het openbaar gelyncht.
  • In 1930 vond in Marion de laatste lynchpartij in het Amerikaanse noorden plaats.
  • In Zuid-Afrika vierden de zogenaamde halsbandmoorden in de jaren tachtig en negentig hoogtij.

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.