Koekoeksbloem

Koekoeksbloem is de Nederlandstalige naam voor een geslacht van kruidachtige planten uit de anjerfamilie (Caryophyllaceae). De botanische naam van het geslacht is Lychnis.

Koekoeksbloem
Prikneus (Lychnis coronaria)
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten) Clade: Bedektzadigen Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen Clade: Geavanceerde tweezaadlobbigen Orde: Caryophyllales Familie: Caryophyllaceae (Anjerfamilie)
Geslacht
Lychnis L. (1753)
Afbeeldingen Koekoeksbloem op Wikimedia Commons
Koekoeksbloem op Wikispecies
Portaal    Biologie

Lychnis coronata door Abraham Jacobus Wendel, 1868

De naam Lychnis is afkomstig van het Griekse woord 'lychnos' dat lamp betekent. Er zijn verschillende verklaringen. Volgens een verklaring slaat de naam op de heldere kleur van de bloemen, volgens een andere verklaring slaat de naam op het gebruik van de wollige bladeren als lampepitten. De naam werd door de Griek Theophrastus gebruikt.

Er is geen overeenstemming over de vraag of dit geslacht erkenning verdient of dat deze planten ingevoegd moeten worden bij het geslacht Silene. In de 23e druk van de Heukels worden de echte koekoeksbloem en de rode pekanjer ingevoegd in Silene: dit zijn de enige twee soorten die in de 22e druk in dit geslacht geplaatst werden.

De soorten, indien het geslacht erkend wordt, zijn kruiden, met opgerichte stengels en tegenoverstaande, meest lancetvormige bladeren. De bloemen hebben vijf kroonbladen. De vijf kelkbladen zijn buisvormig vergroeid. De bloemen staan meestal in dichte bloemhoofdjes. Er zijn geen steunbladen.

Lychnis alpina komt van nature voor in de bergachtige gebieden van Noord- en Midden-Europa. De felroze bloemen heeft ingesneden kroonbladen. De bladen zijn smal en langwerpig. Cultivars zijn:

• Lychnis alpina 'Alba'
• Lychnis alpina 'Rosea'
• Lychnis alpina 'Snow Flurry'

Lychnis chalcedonica (Brandende liefde (plant) komt van nature voor in Oost-Rusland. De 80-100 cm hoge plant wordt in de Angelsaksische wereld veel als tuinplant gekweekt. Hij draagt dan namen als Maltezer kruis of Jeruzalemkruis. De bloemen hebben een felrode kleur en staan in schermen van 5-12 cm. De rechtopstaande stengels zijn stijf en bebladerd. Cultivars zijn:

• Lychnis chalcedonica 'Alba': witte bloemen
• Lychnis chalcedonica 'Alba plena': dubbelbloemige witte bloemen
• Lychnis chalcedonica 'Carnea'
• Lychnis chalcedonica 'Day and Night'
• Lychnis chalcedonica 'Morgenrot'
• Lychnis chalcedonica 'Plena' : dubbelbloemige variant.
• Lychnis chalcedonica 'Rauhreif'
• Lychnis chalcedonica 'Rosea'
• Lychnis chalcedonica 'Salmonea'

Lychnis cognata is een overblijvende 40-100c m hoge soort, die van nature voorkomt in Korea en Noordoost-China. Het groeit in weiden en langs bosranden. De plant bloeit vanaf juni met roze of dieproze tot oranje, tot 6 cm grote bloemen. De behaarde stengels kunnen na enkele jaren verhouten. De bladeren zijn langwerpig - elliptisch. Cultivars zijn:

• Lychnis cognata 'Chinese Delight' is een recente cultivar.
• Lychnis cognata 'Filigree Red'

Lychnis coronaria (Prikneus) is mogelijk de soort waar Theophrastus over sprak. Cultivars zijn:

• Lychnis coronaria 'Abbotswood Rose'
• Lychnis coronaria 'Alba'
• Lychnis coronaria 'Angel's Blush'
• Lychnis coronaria 'Atrosanguinea'
• Lychnis coronaria 'Gardeners' World = 'Blych'
• Lychnis coronaria 'Hutchinson's Cream'
• Lychnis coronaria 'Oculata'

Lychnis flos-jovis is een plant die van nature voorkomt in de zuidelijk Alpen. Het biotoop bestaat uit droge bergweiden. De 60-80 cm hoge plant bloeit met witte of roze/rode bloemen in schermen. Cultivars zijn:

• Lychnis flos-jovis 'Hort's Variety'
• Lychnis flos-jovis 'Nana'
• Lychnis flos-jovis 'Peggy'

Lychnis fulgens

Lychnis miqueliana komt van nature voor op de Japanse eilanden Honshu, Shikoku en Kyushu. Het biotoop bestaat uit vochtige bergbossen. De 50-70 cm hoge plant bloeit in de midden en late zomer met 4-5 cm grote, roze tot rode bloemen, waarvan de kroonbladen uitgerand tot glad zijn.

Lychnis nivalis

Lychnis sieboldii

Lychnis viscaria (Rode pekanjer) Cultivars zijn:

• Lychnis viscaria 'Alba'
• Lychnis viscaria 'Feuer'
• Lychnis viscaria 'Plena'
• Lychnis viscaria 'Schnee'
• Lychnis viscaria 'Splendens'
• Lychnis viscaria 'Thurnau'

Lychnis wilfordii

Lychnis yunnanensis komt van nature voor in Zuidwest-China. In Europa is de plant winterhard tot in Zuid-Engeland. Deze lage soort heeft donkergroene, langwerpige bladeren. De plant heeft witte bloemen. In de tuin groeit hij het best op vochthoudende grond.