Lule-archipel
Lule-archipel is een Zweedse archipel, gevormd door meer dan 700 eilanden en scheren in de Botnische Golf nabij de monding van de rivier Lule, die valt onder het bestuur van de gemeente Luleå. Het is onderdeel van de scherenkust in dit gebied, die zich oostwaarts uitstrekt tot voorbij de grens met Finland. Deze kust is al millennia bekend bij Saami en Finnen. Doordat het nu Zweeds grondgebied is, hebben de eilanden Zweedse achtervoegsels -ö, -ön, -skär of -holmen meegekregen.
Archipel in Zweden  | |||
.svg.png)  | |||
| Situering | |||
| Landschap | Norrbotten | ||
| Län | Norrbottens län | ||
| Gemeente | Luleå | ||
| Coördinaten | 65° 29′ NB, 22° 25′ OL | ||
 | |||
| Detailkaart ligging | |||
| |||
De meeste eilanden zijn onbewoond of semibewoond (recreatiewoningen). Sommigen hadden in het verleden vaste bewoning, maar de bewoners zijn weggetrokken. Delen van de archipel zijn natuurreservaat en kunnen / mogen niet bezocht worden, behalve in noodgevallen.
De hoeveelheid eilanden is in de loop der eeuwen aan verandering onderhevig geweest. Scandinavië stijgt door postglaciale opheffing ten opzichte van de zee en hier is dat duidelijk merkbaar: sommige eilanden zijn vastgegroeid aan het vasteland (al dan niet met hulp van de mens), sommige eilanden zijn aan elkaar gegroeid (bijvoorbeeld Germandön en Bastaholmen) en er zijn nieuwe eilanden ontstaan, zonder dat er sprake is van vulkanische activiteit in het gebied. Het landoppervlak van de gemeente Luleå neemt navenant toe met ongeveer twee vierkante kilometer per jaar.
Enkele eilanden hebben een vluchthaven met schuilcabines, uitgerust met telecommunicatiemiddelen, voor de plaatselijke vissers en voor watersporters die in de problemen komen door slecht weer. Daarnaast staan er verspreid over de archipel enige kapellen voor mensen met geestelijke nood.
De meeste eilanden hebben geen verbinding met het vasteland. Maar door de noordelijke ligging en doordat de Botnische Golf hier zoetwater bevat, bevriest het water hier 's winters snel. De eilanden zijn dan over het ijs eenvoudig met een vervoermiddel naar eigen keuze bereikbaar.
De archipel omvat onder andere de eilanden Sigfridsön, Ytterstholmen en Östreklacken.
Ten oosten van deze archipel loopt deze door onder de naam Kalix-archipel, gemeente Kalix.