Postglaciale opheffing

Postglaciale opheffing is het omhoog komen van de aardbodem als gevolg van het smelten van landijs.

De postglaciale opheffing wereldwijd.
Een hypothetische waterspiegel in Finland 11.000 jaar geleden, als het zeeniveau destijds gelijk was aan tegenwoordig. Als gevolg van postglaciale opheffing ligt de huidige kustlijn (zwarte lijn) verder zeewaarts.
Groei van de eilanden van Stockholm-centrum door 4000 jaar postglaciale opheffing

Principe

Postglaciale opheffing is een gevolg van het principe van isostasie. Volgens dit principe "drijft" de aardkorst op de, vloeibaar geachte, aardmantel. In een glaciale periode (een "ijstijd") ligt boven op een stuk korst een zware massa ijs. Als het klimaat warmer wordt smelt het ijs, waarna de korst omhoog beweegt. Dit vindt langzaam plaats vanwege de interne sterkte van de korst. In Scandinavië en centraal-Canada beweegt de korst op het moment nog steeds omhoog, hoewel het einde van het glaciaal meer dan 10.000 jaar geleden was.

Door de rigiditeit van de korst vindt soms rondom gebieden waar opheffing plaatsvindt, een postglaciale daling plaats.

Hoogste kustlijn

De hoogste kustlijn is de kustlijn tot waar het het zeeniveau maximaal kwam toen de ijskappen zich terugtrokken. In Nederland en België is deze term niet van toepassing, maar in Scandinavië, Schotland en delen van Canada des te meer. Er is vaak een groot geologisch verschil tussen de gebieden boven en beneden de hoogste kustlijn. Beneden de hoogste kustlijn zijn glaciomariene en glaciolacustriene afzettingen te vinden terwijl die boven de hoogste kustlijn afwezig zijn. Ook zijn de tills beneden de hoogste kustlijn vaak enigszins gesorteerd aan het oppervlak als gevolg van golfwerking.

Voorbeelden

In Nederland vindt postglaciale daling plaats. Dit is een gevolg van de postglaciale opheffing in Scandinavië. Het kantelpunt bevindt zich tegenwoordig in Denemarken.

Zie ook

Zie de categorie Post-glacial rebound van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.