Livyatan

Livyatan; Fossiel voorkomen: Serravallien (~ 13 - 12 Ma)
	Livyatan en de kleinere Cetotherium
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Mammalia (Zoogdieren)
Onderklasse:	Eutheria
Orde:	Cetacea
Onderorde:	Odontoceti
Superfamilie:	Physeteroidea
	Geslacht
	Livyatan; Lambert et al., 2010
	Typesoort
Livyatan melvillei
	Afbeeldingen Livyatan op Wikimedia Commons
	Livyatan op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Zoogdieren

Livyatan is een uitgestorven walvisgeslacht dat 12 à 13 miljoen jaar geleden leefde in wat nu een woestijn is bij Ica in het huidige Peru. Hij zwom daarmee misschien in dezelfde wateren als de uitgestorven reuzenhaai Megalodon. Mogelijk werden de klimaatsveranderingen tijdens het late Neogeen de diersoort fataal. Van de huidige walvissen zijn de potvissen het meest verwant aan Livyatan. De verwantschap is volgens de beschrijvende wetenschappers echter niet zo groot. Er is slechts één soort bekend: Livyatan melvillei.

Overblijfselen van de soort werden ontdekt in 2008 en beschreven in 2010 door een team van onder meer het Museum voor Natuurwetenschappen en het Natuurhistorisch Museum Rotterdam.

Kenmerken

Livyatan was tussen 13,5 en 17,5 meter lang en had een schedel van 3 meter, afmetingen die in de lijn liggen van die van de hedendaagse potvis. De tanden waren echter 36 centimeter lang en hadden een diameter van 12 centimeter. Die zaten zowel in de onder- als bovenkaken. Bovenaan 18, onderaan 22. Uit de schedelvorm wordt afgeleid dat hij mogelijk ook sterke kaakspieren gehad had. Vermoedelijk kon hij hierdoor jagen op de baleinwalvissen van 7 tot 10 meter lang die toen leefden. Zijn jachtmethode zou op die van orka's geleken hebben en niet op die van de moderne potvissen. Uit de vorm van de schedel werd eveneens afgeleid dat hij ook een walschot had, maar in tegenstelling tot bij moderne potvissen werd deze waarschijnlijk niet gebruikt om mee te duiken. Het kon bijvoorbeeld gebruikt worden om mee te stoten of voor echolocatie.

Naamgeving

De naam van deze soort is een verwijzing naar het Hebreeuwse woord Leviathan, een mythisch zeemonster, en naar Moby-Dick-auteur Herman Melville. Oorspronkelijk werd het geslacht Leviathan gedoopt, maar met die spelling was de naam al een taxonomisch jonger synoniem van Mammut.[1]

Cladogram

Hypothetische verwantschappen tussen Leviathan en enkele andere walvisgeslachten

	Zygorhiza †

	Agorophius †

	Eudelphis †

	Acrophyseter †

	Zygophyseter †

	Brygmophyseter †

	Livyatan †

	Plazoziphius †

	Orycterocetus †

	Physeterula †

	Aulophyseter †

	Physeter

	Aprixokogia †

	Thalassocetus †

	Scaphokogia †

	Praekogia †

	Kogia

cfr. Lambert et al.

Bronnen

Lambert, O., Bianucci, G., Post, K., de Muizon, C., Salas-Gismondi, R., Urbina, M.& Reumer, J. (2010) . The giant bite of a new raptorial sperm whale from the Miocene epoch of Peru. Nature 466: 105-108 . DOI: 10.1038/nature09067.
Giant Whale-Eating Whale Found. Discovery News (30 juni 2010). Geraadpleegd op 1 juli 2010.
Gigantic Prehistoric Whale Hunted Other Whales. LiveScience (30 juni 2010). Geraadpleegd op 12 juli 2010.
Grote mond en lange tanden. De Standaard (1 juli 2010). Geraadpleegd op 1 juli 2010.
Call me Leviathan melvillei - Sperm whale fossil has the biggest whale bite ever seen. Nature News (30 juni 2010). Geraadpleegd op 1 juli 2010.
New Leviathan Whale Attacks. National Geographic (30 juni 2010). Geraadpleegd op 1 juli 2010.
Reumer, J. (2010) . Monstervis boven water. NWT Magazine 9: 36-41 .

Voetnoten

Lambert, O., Bianucci, G., Post, K., de Muizon, C., Salas-Gismondi, R., Urbina, M. & Reumer, J. (2010) . The giant bite of a new raptorial sperm whale from the Miocene epoch of Peru [Corrigendum]. Nature 466 (1134): 105-108 . DOI: 10.1038/nature09381.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Lambert, O., Bianucci, G., Post, K., de Muizon, C., Salas-Gismondi, R., Urbina, M. & Reumer, J. (2010) . The giant bite of a new raptorial sperm whale from the Miocene epoch of Peru [Corrigendum]. Nature 466 (1134): 105-108 . DOI: 10.1038/nature09381.