Lili Marleen

Lili Marleen (in de Engelse versie: Lili Marlene) is een lied waarvan de tekst in 1915 werd geschreven door de Duitse soldaat Hans Leip, ontleend aan het gedicht Das Lied eines jungen Soldaten auf der Wacht. Het lied, in 1939 opgenomen door Lale Andersen, werd pas een grote hit toen het vanaf 1941 dagelijks op een vast tijdstip werd gedraaid door radio Belgrado voor Duitse soldaten aan het front. De geallieerde troepen konden ook afstemmen op radio Belgrado en hadden dit al snel in de gaten. Daarna is het nummer vaak gecoverd, onder meer door Marlene Dietrich.

Standbeeld op Langeoog van Lale Andersen die tegen een lantaarnpaal leunt, net als Lili Marleen in het lied dat zij vertolkte

Inhoud

In Leips gedicht mijmert een soldaat over zijn liefje Lili Marleen, dat buiten de kazerne steevast bij een lantaarn op hem wachtte. Naarmate de tekst vordert blijkt dat de soldaat inmiddels van de kazerne naar het slagveld is verhuisd. Hij vraagt zich in de refreinregels af op welke soldaat Lili Marleen nu bij de lantaarn wacht. In het laatste couplet laat Lili's verliefde mond de soldaat 's avonds uit de aarde opstijgen, waarna hij ronddwaalt bij de lantaarn waar hij haar ooit ontmoette. Of met de aarde een loopgraaf wordt bedoeld waaruit de verlangende gedachten van de soldaat opstijgen, of een soldatengraf waaruit zijn geest opstijgt, blijft onduidelijk.

Geschiedenis

Hans Leip schreef het gedicht voordat hij naar het Russische front vertrok. Lili was de naam van zijn vriendin. Marleen was mogelijk een verpleegster van wie Leip onder de indruk was geraakt. In 1937 publiceerde Leip een poëziebundel waarin Das Lied eines jungen Soldaten auf der Wacht was opgenomen.

Norbert Schultze zette het gedicht daarna op muziek. Lale Andersen nam het lied op. Lange tijd lag de opname in een kast in Wenen, en toevallig ook bij radio Belgrado. In de zomer van 1941 gebruikte een Duitse korporaal de opname in een radioprogramma voor de troepen in Afrika. Dat werd een succes, zelfs de Australiërs die het in het belegerde Tobroek uit het kamp van hun tegenstanders hoorden galmen, riepen luidkeels om de radio harder te zetten.

De BBC besloot om er een Engelse versie van te maken, geschreven door Tommy Connor en gezongen door Anne Shelton. Ze besloten het lied wel te kuisen: de oorspronkelijke Lili is een soldatenmeid die onder een straatlantaarn bij de grote poort van de kazerne op haar vrijer staat te wachten. In de Engelse versie is zij een beschaafd meisje dat op haar geliefde wacht. Ook het ietwat sinistere einde van het origineel is in de Engelse versie wat lichter verteerbaar.

Gedurende de hele oorlog was het lied zeer populair bij soldaten aan beide zijden van het front. Het is bekend dat Joseph Goebbels Lili Marleen 'onpatriottisch' vond. Goebbels had een hekel aan het lied, omdat het morbide, neerslachtige karakter ervan zich slecht verhield tot het nationaalsocialistische beeld van de Duitse man/soldaat; Goebbels zou het een lijk van een smartlap hebben genoemd. De Duitse soldaten waren het daar niet altijd mee eens. Ze speelden het lied o.a. af tijdens executies van burgers in de oostelijke gebieden.

Andere talen

Het lied is naast het Engels nog in diverse andere talen vertaald.

In populaire cultuur

Radio 2 Top 2000
Nummer met notering(en)
in de Radio 2 Top 2000[noot 1]		 '99'00'01'02'03'04'05'06'07'08'09'10'11'12'13'14'15'16'17'18'19
Lili Marlene (Marlene Dietrich) 984 1111 1480 1362 861 1671 1310 - - 1964 - - - - - - - - - - -
  1. Een getal geeft de plaats aan; een '*' dat het nummer niet genoteerd kon zijn, omdat het nog niet was uitgekomen, een '-' dat het nummer niet genoteerd was en een '?' betekent dat de notering nog niet verwerkt is. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.