Landdekenaat Susteren

Het landdekenaat Susteren maakte tot 1801 deel uit van het bisdom Luik. Het omvatte het merendeel van de parochies in midden en Zuid-Limburg. Aan het hoofd van het landdekenaat stond de landdeken.

Kaart van het landdekenaat Susteren

Geschiedenis tot 1561

Tot 1561 was Susteren een van de zeven landdekenaten in het aartsdiakonaat Kempenland. Dit aartsdiakonaat was een van de acht aartsdiakenaten in het bisdom Luik. Het landdekenaat Susteren is waarschijnlijk ontstaan in de 9e eeuw. De grenzen van het landdekenaat komen overeen met de grenzen van het graafschap Masau subterior de ista parte est zoals die in het verdrag van Meerssen van 870 zijn vastgelegd.

De kerken en kapellen die onderdeel waren van het landdekenaat Susteren waren onderverdeeld in drie rangen: de hele kerken, de halve kerken en de kwartkapellen. Deze indeling hing samen met het geld dat men aan de bisschop en de aartsdiaken moest afdragen als teken van onderdanigheid. De aartsdiaken had het recht om pastoors en rectoren aan te stellen in de hele en halve kerken. De landdeken mocht dit voor de kwartkapellen.

Hieronder volgt een lijst van kerken en kapellen die deel uitmaakten van het landdekenaat.

hele kerkhalve kerkkwartkapel
Beek*BraunsrathAmstenrade*
Born/BuchtenGuttecovenBerchem*
BreberenHillensbergBerg aan de Maas
DremmenHoltumBingelrade*
Echt*Klimmen*Birgden
ElslooLimbrichtBroeksittard
GangeltMerkelbeek*Etzenrade*
GeilenkirchenMillenGrevenbicht
Geleen*Oirsbeek*Havert
Geulle*Roermond*Höngen
Heerlen*Roosteren*Kraudorf
HeinsbergSpaubeek*Linne*
HertenSteinMarienberg
Hulsberg*UrmondMontfort
Meerssen*Wijnandsrade*Munstergeleen
Nieuwstadt*Papenmunster*
Nuth*Randerath
ObbichtSaeffelen
PapenhovenSchinveld*
Schinnen*Sint Odiliënberg*
SittardStevensweert*
SüsterseelSusteren
Voerendaal*Teveren
WaldfeuchtUtterath
Waldenrath

De kerken en kapellen die met een * gemerkt zijn vallen na 1561 onder het bisdom Roermond.

Geschiedenis vanaf 1561

Op 12 mei 1559 wordt het bisdom Roermond opgericht. Twee jaar later, in 1561, wordt met een pauselijke bulle het nieuw opgerichte bisdom omschreven. Het landdekenaat Susteren moet veel parochies afstaan aan het nieuw opgerichte bisdom Roermond. In het bovenstaande overzicht zijn de parochies die Susteren moest afstaan aan Roermond gemerkt met een *. Met het concordaat van 15 juli 1801 werden onder andere het bisdom Luik en het landdekenaat Susteren opgeheven.

Lijst van landdekens van het landdekenaat Susteren

De landdeken stond aan het hoofd van en werd gekozen door het landdekenale kapittel. Dit kapittel bestond uit alle pastoors of hun plaatsvervangers van het landdekenaat. Het landdekenale kapittel kwam twee maal per jaar samen. Hieronder volgt de lijst van landdekens tot de opheffing van het landdekenaat in 1801.

jaar van vermeldingnaampastoor van
1144Walthelmus
1165Herewigus
1170Rutger
1201EricusRoosteren
1218-1234JohannesLinne
1242?Heinsberg
1255Walthelmus
1267-1291AnselmusHeinsberg
1307-1311Godeschalcus
1348Henricus
1361Ruthgerus
1419-1437Hubertus de BergheLimbricht
1437-1445Henricus JegherPapenhoven
1457-1481Joannes Lupo (Wolfs)Buchten/Born
1515Henricus ex Palude
1522Arnoldus de BruxkenBingelrade
1528-1545Henricus de WerpenBuchten/Born
1546-1558Joannes BruxkenPapenhoven
1558-1563Paulus ChimarrhaeusSittard
1574-1599Petrus TesschenmacherMillen
1599-1621Franciscus AgricolaSittard
1621-1623Godefridus GanderheidenMillen
1623-1651Fredericus Adolphus ReuterSittard
1651-1671Joannes BroccartsSusteren
1671-1680Petrus GerstmanWaldfeucht
1680-1690Joannes Arnoldus GadetHeinsberg
1690-1700Conrades ab EijckWaldfeucht
1700-1728Joannes Petrus KiesgenSittard
1728-1751Joannes Ruthgerus ErvensWaldfeucht
1751-1767Joannes Petrus Franciscus de HeuschHeinsberg
1768-1787Stephanus Henricus GripekovenSusteren
1788-1796Joannes Petrus PeilMillen
1796-1801Carolus Fredericus Melchior PingenHavert

Literatuur

  • Jos. Habets - Bijdragen tot de geschiedenis van de voormalige stad Susteren en van de adellijke vrouwenabdij Sint-Salvator aldaar - in Publications de la Societe Historique et Archeologique dans le Duché de Limbourg (1869).
  • A.M.P.P. Janssen - Visitaties van het landdekenaat Susteren in de 17e eeuw (1988)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.