Katholieke Kerk in Frankrijk

De Katholieke Kerk in Frankrijk is een onderdeel van de wereldwijde Katholieke Kerk onder het leiderschap van de paus en de curie. Frankrijk wordt weleens "de oudste dochter van de Kerk" genoemd. De aartsbisschop van Lyon krijgt van oudsher de titel van Primaat van de Galliërs. Kardinaal Vingt-Trois, de aartsbisschop van Parijs, is de voorzitter van de Franse Bisschoppenconferentie. De grote meerderheid van de Franse bevolking is katholiek. Daar waar in 1968 89 % van de bevolking katholiek was[1], noemde in 2003 een goede 60 % van de Fransen zich katholiek[2]. Het aantal priesterroepingen en katholieke huwelijken zijn de laatste decennia sterk verminderd.

Westgevel van de Notre-Dame van Parijs

Heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes

De belangrijkste kathedraal is de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Parijs. Door de eeuwen heen werden nog tal van schitterende kerken gebouwd, waaronder de Kathedraal van Chartres, de Kathedraal van Reims, de Sacré-Cœur in Parijs en de Notre-Dame van Amiens. Frankrijk bracht ook vele heiligen voort, waaronder Theresia van Lisieux, Ireneüs van Lyon, de pastoor van Ars, Bernardus van Clairvaux en Lodewijk IX de Heilige.

De Kerk heeft in de loop van de Franse geschiedenis een grote stempel gedrukt op de gezondheidszorg, het onderwijs, de pers, uitgeverijen en vakbonden.

De befaamde Abdij van Cluny die in 909 of 910 gesticht was door Willem I van Aquitanië, bijgenaamd Willem de Vrome, had in de middeleeuwen een zeer grote invloed op het religieuze, politieke en artistieke leven in West-Europa. Een van de dochterkloosters van Cîteaux was de abdij van Clairvaux, waar de monniken onder hun abt Bernardus van Clairvaux (1090 -1153) terugkeerden naar de oorspronkelijke zuiverheid van het Benedictijnerideaal: het ora et labora. De cisterciënzers worden dan ook soms bernardijnen genoemd, en de cisterciënzerinnen bernardinnen. Afgescheiden van de cisterciënzers zijn de trappisten (Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae), afgeleid van de Abdij Notre-Dame de la Grande Trappe in La Trappe waar de toenmalige commanditaire abt Armand Jean le Bouthillier de Rancé in 1664 een strenge naleving van de regel voorstond, en vormen een zelfstandige orde binnen de Benedictijner familie.

Rond 1650 kreeg de Kerk in Frankrijk intern te kampen met het jansenisme. Na de herroeping van het Edict van Nantes in 1685 door Lodewijk XIV werd het katholicisme staatsgodsdienst. Vanaf de 18e eeuw kreeg de Kerk te kampen met een toenemende mate van antiklerikalisme tijdens de Verlichting, de Franse Revolutie en vanaf 1880 in de Derde Republiek.

In de 19e eeuw stond het ultramontanisme tegenover het gallicanisme dat vooral in Frankrijk veel aanhangers had en dat streefde naar een zekere onafhankelijkheid van de Kerk op nationaal niveau ten opzichte van Rome. Het Concordaat van 1801 betekende het einde van het gallicanisme.

Sinds de scheiding van Kerk en staat in 1905 heeft de staat geen enkele bemoeienis meer met de hiërarchie van de Kerk in Frankrijk.

In het bisdom Tarbes-Lourdes bevindt zich Lourdes, een van de belangrijkste bedevaartsoorden in de Katholieke Kerk.

Apostolisch nuntius voor Frankrijk is sinds 11 januari 2020 aartsbisschop Celestino Migliore.