Kasteel van Freÿr

In de middeleeuwen was Freÿr een slot, dat in 1378 als leengoed aan Jean de Rochefort Orjol werd gegeven door de graaf van Namen. Zijn kleindochter Marie huwde met Jacques de Beaufort in 1410. Hun afstammelingen behielden het landgoed tot op vandaag.

Het slot werd in 1554 door de Fransen vernietigd in de oorlogen tegen keizer Karel V. Het oudste gedeelte van het huidig kasteel, de oostelijke vleugel, werd in 1571 gebouwd als een van de eerste voorbeelden van de Maaslandse Renaissance.

Gedurende de 17e eeuw werd het woongedeelte vergroot door toevoeging van drie vleugels, zodat een vierkant met de eerste vleugel ontstond.

Rond 1760 werd de zuidgevel neergehaald en vervangen door een smeedijzeren poort die herinnert aan Jean Lamour's meesterwerk in Nancy en waarmee het binnenhof van het kasteel werd afgesloten, zodat het kasteel zijn huidig voorkomen verkreeg.

De inrichting en versiering van het interieur zijn typisch voor een zomerresidentie van een aristocraat in de 18e eeuw. Veel van wat er thans staat is origineel, zoals de indrukwekkende Grote Vestibule met haar muurschilderingen van Frans Snyders en plafond met fresco's in Louis XV-stijl of de kapel met houtsnijwerk in Régence-stijl en het altaar in Barok.

In de vertrekken staat het meubilair uit de tijd van de hertogen van Beaufort-Spontin, evenals de historische nalatenschap van koninklijke gasten (Lodewijk XIV, aartshertogin Marie-Christine, dochter van keizerin Maria-Theresia van Oostenrijk, koning Stanislas I) en de sporen van twintig generaties gezinsleven, waaronder een 18e-eeuwse koets voor kinderen die de eerste prijs won op de Wereldtentoonstelling van 1889 in Parijs.

In het kasteel van Freÿr werd in 1675 het verdrag van Freÿr getekend tussen Frankrijk en Spanje en daar werd ook onderhandeld over de bepaling van de grenzen tussen Frankrijk en het Prinsbisdom Luik (1772). Het verdrag van Freÿr werd het "koffieverdrag" genoemd, omdat men er voor het eerst koffie dronk in het land. Op dat ogenblik verbleef Lodewijk XIV er als gast van Jeanne d'Harscamp, douairière hertogin van Beaufort-Spontin.

De Collectie Braun - van den Corput wordt hier tentoongesteld.

Ontworpen in de stijl van André Le Nôtre in 1760 door Canon Guillaume de Beaufort-Spontin en vergroot door zijn broer Philippe in 1770, zijn de tuinen op ommuurde terrassen gelegen aan de linker oever van de Maas. Ze bieden uitzicht op de wouden in het noorden en op de Maas in het oosten, en hun rust en sereniteit contrasteert met de naakte rotswanden op de verre oever.

Vijvers en fonteinen klateren op het lagere niveau waar oranjeboompjes hun delicate geur verspreiden. De meeste zijn meer dan 350 jaar oud. Deze bomen zijn in Freÿr toegekomen gedurende de eerste helft van de 18e eeuw. Zij kwamen uit Lunéville, de residentie van de hertog van Lotharingen. Het zijn de oudste bomen in hun soort in Europa (Icomos Conference Orangerien in Europa - Von fürstlichem Vermögen und gärtnerischer Kunst, Bamberg 2005). De houten bakken worden nog steeds volgens het origineel ontwerp gemaakt. Deze oudste oranjerie van de Lage Landen (vroeg 18e eeuw) combineert elegantie en eenvoud.

Het hogere niveau is bedekt met haagdoolhoven (6 km) die één voor één hun geheimen onthullen: een patrooncombinatie geïnspireerd op speelkaartfiguren, thema dat eveneens terugkeert in de terracotta beelden van Cyfflé.

Helemaal boven de tuinen uit domineert het rococo paviljoen met uitzicht op de Maas en verleidt door zijn stucco decoratie, gebaseerd op het vruchtbaarheidsthema met cornucopia en Tritons. Het paviljoen wordt van de rest van de tuinen gescheiden door de in 1860 aangelegde spoorlijn 156.

De rechteroever van de Maas wordt gedomineerd door rotsen van meer dan 100 m hoog (340 miljoen jaar oud), vanaf waar men een buitengewoon uitzicht op het domein heeft.

• 
  Façade van het kasteel
• 
  De tuinen, gezien van de overzijde van de Maas
• 
  Fontein in de tuin
• 
  Zuidelijke orangerie
• 
  Deze terracotta vruchtbaarheidsgodin herinnert aan Freya, tweelingzuster van Freyr

• Lijst van kastelen in België
• Lijst van kastelen in Namen

• Website van het kasteel en de tuinen van Freÿr-sur-Meuse

Zie de categorie Kasteel van Freÿr van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.