Joeri Andropov
Joeri Vladimirovitsj Andropov (Russisch: Юрий Владимирович Андропов) (Nagoetskaja (Kraj Stavropol, Rusland), 15 juni 1914 — Moskou, 9 februari 1984) was een Sovjet-Russisch politicus. Gedurende 15 maanden was hij secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie.
Biografie
In 1936 werd hij functionaris van de communistische jeugdorganisatie Komsomol. Tijdens de Grote Zuivering (Stalin liet honderden regerings- en legerfunctionarissen op beschuldiging van spionage of verraad executeren) klom Andropov snel op in de Komsomol. Hij werd in 1939 lid van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie (CPSU) en maakte carrière in Moskou. In 1940 werd hij secretaris van Komsomol.
Toen de Duitsers binnenvielen tijdens Operatie Barbarossa vocht Andropov als partizaan (verzetsstrijder) achter de Duitse linies. In de loop van de Tweede Wereldoorlog kwam Andropov in aanraking met de Russische veiligheidsdienst NKVD. Na de oorlog vervulde Andropov veel verschillende belangrijke partijfuncties. Na de dood van Jozef Stalin in 1953 werd hij 'weggepromoveerd' als ambassadeur van de USSR in Hongarije. Hier wist hij de Hongaarse Opstand neer te slaan door de zittende politici te laten arresteren. Tegenstanders noemden hem "volstrekt meedogenloos". De leiders van de Hongaarse Opstand, waaronder Pál Maléter en Imre Nagy, werden korte tijd later geëxecuteerd. Na de Hongaarse Opstand klom Andropov verder op in de gelederen van de CPSU.
In 1967 benoemde Leonid Brezjnev, toenmalig leider van de Sovjet-Unie, Andropov tot hoofd van de KGB. Zes jaar later werd Andropov ook lid van het Politbureau, het hoogste orgaan van de Communistische Partij. Andropov leidde de KGB tot 1982.
Toen Brezjnev begin november 1982 overleed benoemde het Politbureau Andropov tot secretaris-generaal van de partij, wat hem tot de machtigste persoon van de Sovjet-Unie maakte. Een van zijn belangrijkste rivalen was Konstantin Tsjernenko, die na hem leider van de Sovjet-Unie zou worden. In juni 1983 werd Andropov als voorzitter van het presidium van de Opperste Sovjet het staatshoofd van de Sovjet-Unie. Andropov onderkende de slechte staat waarin de economie van de Sovjet-Unie verkeerde en voerde een aantal politieke hervormingen door. Een voorbeeld hiervan was het hard aanpakken van corruptie door Sovjetambtenaren. Verschillende mensen werden opgepakt. Ook werden er heel voorzichtige economische experimenten gehouden in de vorm van het Nieuwe Economische Mechanisme. Daarnaast was Andropov verantwoordelijk voor de inbreng van Michail Gorbatsjov in het Politbureau van de Sovjet-Unie. Gorbatsjov zou de herstructeringsideeën van Andropov een paar jaar later als nieuwe leider van het land ten uitvoering brengen.
Door zijn slechte gezondheid kon Andropov tijdens zijn eigen bewind weinig hervormingen waarmaken. Artsen constateerden diabetes, hoge bloeddruk en chronische problemen met de nieren. In 1983 liet Andropov verstek gaan bij de jaarlijkse parade van het Sovjetleger; een jaar eerder had de toen doodzieke Brezjnev de parade wel bijgewoond.
Joeri Andropov overleed begin 1984 op 69-jarige leeftijd. Hij werd opgevolgd door Konstantin Tsjernenko.
Tijdlijn leiders Sovjet-Unie
Zie ook: Portaal Communisme |