Jean Antoine Watteau

Jean Antoine Watteau (Valencijn, 10 oktober 1684 – Nogent-sur-Marne, 18 juli 1721) was een Franse kunstschilder uit de rococoperiode. Watteau's geboortestad, het Henegouwse Valencijn was in 1678 door de Fransen veroverd.

Jean Antoine Watteau
Watteau door Rosalba Carriera in zijn laatste levensjaar
Persoonsgegevens
GeborenValencijn, 10 oktober 1684
OverledenNogent-sur-Marne, 18 juli 1721
GeboortelandFrankrijk
NationaliteitFrans
Beroep(en)kunstschilder
Oriënterende gegevens
Jaren actief1700-1721
PeriodeRococo
RKD-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur
Het liefdeslied
Les Fêtes Venitiennes, van Watteau

Stijl

Het werk van Watteau markeerde het begin van een nieuwe stijl in Frankrijk, de Rococo, die diepgaand verschilde van de zware barokke stijl die onder Lodewijk XIV tot ontwikkeling was gekomen: lichtzinnig in plaats van pompeus, asymmetrisch in plaats van symmetrisch, vrouwelijk in plaats van mannelijk, gericht op Parijs in plaats van Versailles. Watteau houdt van het allervroegste begin schetsboeken bij met snelle aanduidingen van figuren naar het leven. Hij weet fragiliteit en sterkte te verbinden en de zoektocht naar evenwicht hierin over te brengen in zijn schilderkunst. Watteau werd al door zijn tijdgenoten beschouwd als een van de grootste tekenaars. Tijdgenoten die in verband staan met Watteau zijn François Boucher (1703-1770), Jean Honoré Fragonard (1732-1806), Jean-Baptiste Siméon Chardin (1699-1779) en Thomas Gainsborough (1727-1788).

Techniek

Na zijn vroegtijdige dood liet hij een grote hoeveelheid tekeningen na. Vooral figuurstudies die een inspiratiebron waren voor zijn picturaal werk. Een tijdgenoot van Watteau schreef: Wanneer hij de aandrift voelde tot het maken van een schilderij, baseerde hij zich op studies in zijn tekenboek. In zijn tekeningen hanteerde hij zoals Peter Paul Rubens de trois-crayons techniek of het combineren van rood, zwart en wit krijt in één tekening.[1]

Thematiek

Het geluk

In theaterscènes of huiselijke taferelen wil de schilderkunst van die tijd het geluk voorstellen door de weergave van gelukkige momenten. Watteau schildert de mythische plaatsen van geluk (zoals Arcadia, Cythera ...), maar situeert ze in het herkenbare Franse landschap en bevolkt ze met tijdgenoten, zoals in zijn weergaven van het fête champêtre.

De thematiek van de liefde is een graag gezien onderwerp in de 18de eeuw. Vaak gaat het hier om de verboden liefde die zich clandestien afspeelt in een natuurdecor. Deze onderwerpen vinden we ook terug bij Fragonard. Op de schilderijen zijn altijd duidelijk liefdesscènes te zien van jonge koppeltjes die dromen van een gelukkig bestaan. Veelal maakt de heer de dame het hof met poëzie of muziek. Deze taferelen ontsproten aan de fantasie van de schilder: arme mensen hadden geen tijd voor luxe-geluk en de rijken werden uitgehuwelijkt, waardoor hun kans op liefdesgeluk een stuk kleiner werd. Deze thematiek vindt men ook terug op medaillons van Sèvres-porselein.

Het theater

In de 17de en 18de eeuw was het leven aan het hof een waar theater en daarmee werd vaak gespot. Een voorbeeld is de Gilles; een symbolische figuur die het middelpunt van spot wordt. Deze figuren vinden we onder andere terug in het carnaval van Venetië. Hoewel ook andere kunstenaars uit die tijd theater als thema kozen, krijgen de acteurs bij Watteau meer realisme. De kledij van Mezzetin of van Gilles is geen vermomming meer, maar brengt hun authentieke karakter tot uitdrukking. De Gilles zou een soort spiritueel zelfportret van Watteau zijn, of wordt vergeleken met de Ecce Homo; de compositie met onschuldige Gilles in het wit herinnert aan de bespotting van Christus.

Tentoonstellingen

Referenties
  1. Gijsbert van der Wal, De slankere nichtjes van Rubens, in: NRC Handelsblad, 17 februari 2017, p. C19.
  2. Watteau in het Teylers Museum, Haarlem

Afbeeldingen
Zie de categorie Antoine Watteau van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.