Ecce Homo

Volgens het Nieuwe Testament zei de Romeinse landvoogd Pontius Pilatus "Ecce Homo" (Latijn: "Zie de mens") toen hij Jezus na de geseling met de doornenkroon, spotmantel en koninklijke attributen toonde aan het joodse volk. Dit verhaal staat in Johannes 19:5.

Ecce Homo, door Quinten Matsijs in het Dogepaleis in Venetië.
Ecce Homo (ca 1500-1510), Zuidelijke Nederlanden, gepolychromeerd eikenhout

Doorwerking in de kunst

Het beeld van de gegeselde Christus met doornenkroon, spotmantel en gesel in de gewonde handen met als titel Ecce homo vormt door heel de Westerse beeldende kunst een geliefd thema, zowel in de schilderkunst als de beeldhouwkunst. De officiële titel is vaak "Christus voor Pilatus".

De eerste afbeeldingen van ecce homo in de kunst verschenen in de 9e en 10e eeuw in de Syrisch-Byzantijnse cultuur van de Antiochisch-Griekse christenen.

De vroegste afbeeldingen van ecce homo in het westen stammen uit de middeleeuwen, zoals in de Codex Egberti en de Codex Aureus Epternacensis, maar de meeste afbeeldingen in die periode betreffen het plaatsen van de doornenkroon en het bespotten van Jezus.

Pas ergens in de 15e eeuw werden afbeeldingen van taferelen in het passieverhaal gebruikelijk. Rond 1450 werd ecce homo voor het eerst geschilderd, mogelijk in de schildersschool van Rogier van der Weyden, maar ook het tafereel "Große Passion" van Albrecht Dürer geldt als zeer vroeg. Het is de toenaam van enkele etsen van Rembrandt, waarin hij deze Bijbelse scène afbeeldt. In de Zuidelijke Nederlanden rond 1500 na Chr. wordt ecce homo ook uitgebeeld via eikenhouten levensgroot gepolychromeerde beelden.

In 2012 kwam een Ecce homo-fresco in het Spaanse stadje Borja in het nieuws toen deze na beschadiging bij een schoonmaakactie op amateuristische wijze werd bijgetekend.

"Ecce homo" is ook de titel van een werk van de filosoof Friedrich Nietzsche (1888). Bovendien is er een aantal films onder deze titel verschenen, zoals in 2001 een Italiaans gesproken Duitse film, geregisseerd door Mirjam Kubescha. Een andere culturele referentie vindt men terug in het album Mauvaises Nouvelles des Étoiles van de Franse artiest Serge Gainsbourg, waarin het thema "Ecce homo" in het gelijknamige lied herhaaldelijk terugkeert.

Voorbeelden
Zie de categorie Ecce homo van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.