Hoofdklasse hockey

De Hoofdklasse hockey is de hoogste hockeyafdeling in Nederland. In de Hoofdklasse die een mannen- en een vrouwenafdeling kent wordt gestreden om het landskampioenschap hockey.

Hoofdklasse
Hoofdklasse heren 2018/19
Hoofdklasse dames 2018/19
Opgericht
Heren: 1973
Dames: 1981
Land
 Nederland
Degradatie naar
Promotieklasse
Aantal clubs
12
Europese kwalificatie
Heren: EHL (3x)
Dames: ECCC (2x)
Titelhouders 2018/19
Heren: Bloemendaal
Dames: Amsterdam
Recordtitelhouder
Heren:Amsterdam (21)
Dames: Amsterdam (20)
Website
hockey.nl

Algemeen

De Hoofdklasse werd voor het eerst geïntroduceerd in 1973 in het mannenhockey, toen de twaalf beste clubs zich gingen verenigen in één landelijke competitie. Voorheen streden de kampioenen van de vier districten Noord, Oost, West en Zuid tegen elkaar in een kampioenscompetitie. In het vrouwenhockey volgde de invoering van de Hoofdklasse pas veel later, in 1981. Tot de invoering van de play-offs werd de hoogst geklasseerde club aan het eind van de competitie landskampioen. Sinds de invoering van de play-offs in de jaren 90 moet hiervoor door de vier hoogst geklasseerde clubs apart gestreden worden.

Internationaal behoort de Hoofdklasse bij zowel de heren als de dames samen met de Engelse, Duitse en Spaanse tot een van de toonaangevende hockeycompetities in Europa.

Naamswijzigingen

Vanaf 1992 besloot de KNHB naar het voorbeeld vanuit het voetbal deze competitie te laten sponsoren door kredietverzekeraar NCM (later Atradius), wat resulteerde in een naamsverandering naar NCM-competitie in de heren- en de dameshoofdklasse.

Per 1 juli 1996 nam de Rabobank het sponsorcontract over. Dit resulteerde in de nieuwe naam Rabobank-competitie. Ondanks deze naamsveranderingen, of misschien juist vanwege deze naamsveranderingen, bleef de competitie in het algemeen spraakgebruik steeds Hoofdklasse heten. In 2004 werd er dan ook voor gekozen om de naam te wijzigen in Rabo Hoofdklasse.

In 2012 stopte de Rabobank met het sponsoren van de hoogste competitie. Met ingang van het seizoen 2012/13 is de officiële naam weer Hoofdklasse. Bij de dameshoofdklasse heet de competitie sinds 11 oktober 2018 Livera Hoofdklasse Hockey Dames, vernoemd naar lingeriemerk Livera.[1]

Competitie

De competitie start doorgaans in september en loopt tot en met april/mei en kent tussen december en februari een winterstop van ongeveer acht weken, waarin door veel hoofdklasseteams wordt meegedaan aan de zaalhockeycompetitie. De hoofdklasse (veld) kent bij zowel de mannen als de vrouwen twaalf clubs die elk 22 wedstrijden spelen, elf thuis en elf uit. Doorgaans worden de speelrondes op zondag afgewerkt, met de uitzondering van enkele woensdag- en vrijdagavondrondes. De dameswedstrijden op zondag vangen om 12.45 uur aan en die van de heren om 14.45 uur. Indien een wedstrijd eerder is afgelast of omdat een team uitkomt in een Europees toernooi waardoor het dus op zondag is verhinderd kunnen dit soort wedstrijden ingehaald worden op een doordeweekse dag in de avond. Aan het einde van de competitie wordt aan de hand van de eindstand bepaald wie er deel mag nemen aan de Play-offs (plaats 1 t/m 4), wie aan de promotie-/degradatieplay-offs mag deelnemen (plaats 10 & 11) en wie er rechtstreeks degradeert naar de Promotieklasse (plaats 12).

Kampioenschap

De winnaar van de play-offs is landskampioen van Nederland en mag in het volgend seizoen deelnemen aan de Euro Hockey League bij de mannen en bij de vrouwen aan de EuroHockey Club Champions Cup.

Play-offs

Na de reguliere competitie volgt de ontknoping van de strijd om de landstitel in de vorm van play-offs (nacompetitie). Daarin spelen in de halve finales (best-of-three) de nummer één tegen de nummer vier, en de nummer twee tegen de nummer drie. Beide winnaars spelen vervolgens de finale, eveneens volgens het best-of-three-principe, en daaruit komt de landskampioen. Een best-of-three houdt in dat er in elk geval twee wedstrijden worden gespeeld, een keer thuis en een keer uit. Die wedstrijden moeten altijd een winnaar opleveren en wordt er dus bij een gelijke stand verlengd. Vanaf 2013 is de verlenging afgeschaft en worden bij een gelijke stand na de reguliere speeltijd direct shoot-outs genomen. Als beide ploegen na twee wedstrijden alsnog gelijk uitkomen, wordt een derde wedstrijd gespeeld op het veld van de club met het thuisvoordeel (de hoogst geëindigde in de reguliere competitie heeft het thuisvoordeel).

De vrouwen kennen het fenomeen play-offs sinds het seizoen 1992/93, bij de mannen volgde de introductie, op last van de KNHB, twee seizoenen later. Het gekozen systeem leidde aanvankelijk tot veel kritiek. Het zou 'niet eerlijk' zijn, want uiteindelijk zou de nummer vier zelfs kampioen kunnen worden. Het zou bovendien de reguliere competitie reduceren tot 'een niemendalletje'.

Al snel echter verstomde de kritiek. Menigeen zag in dat het Amerikaanse systeem een verrijking van de hockeysport betekende: meer spanning, meer toeschouwers, meer (bar)inkomsten en meer media-aandacht. Bovendien leren spelers en speelsters om wedstrijden onder druk te spelen, zo claimden de coaches, en daar konden met name de bondscoaches hun voordeel mee doen.

Pas in 2016/2017 claimde een ploeg die in het reguliere seizoen als vierde op de ranglijst was geëindigd ook de landstitel. De heren van Kampong presteerden dat, nadat 22 eerdere pogingen in de Heren Hoofdklasse en 24 in de Dames Hoofdklasse geen succes hadden opgeleverd.

Videoscheidsrechter

In de play off-finales (heren en dames) van 2017 wordt voor het eerst gebruikgemaakt van de videoscheidsrechter. Bij wedstrijden op de internationale toernooien als het WK, de Olympische Spelen en de EHL werd deze al langer ingezet. Tijdens een wedstrijd hebben beide teams de beschikking over één zogeheten referral. Hiermee kan een beroep worden gedaan op de videoscheidsrechter, die de desbetreffende situatie vervolgens vanuit een besloten ruimte op meerdere beeldschermen kan terugkijken. Heeft het aanvragende team gelijk, dan behoudt het de referral. Echter, heeft het team ongelijk dan verliest het de referral voor het restant van de wedstrijd. Scheidsrechters mogen bij twijfel altijd een beroep doen op de videoscheidsrechter.

Finales

Heren

JaarWinnaarFinalist1ste wed2de wed3de wed
2019HC Bloemendaal-HC Kampong2 - 11 - 22 - 0
2018HC Kampong-Amsterdam H&BC1 - 1 (KAM wns)1 - 23 - 1
2017HC Kampong-HC Rotterdam1 - 1 (KAM wns)2 - 2 (KAM wnv)
2016Oranje Zwart-Amsterdam H&BC1 - 23 - 23 - 2
2015Oranje Zwart-HC Kampong2 - 12 - 1 (wnv)
2014Oranje Zwart-HC Bloemendaal3 - 23 - 2
2013HC Rotterdam-Oranje Zwart2 - 02 - 33 - 2
2012Amsterdam H&BC-HC Rotterdam3 - 22 - 1
2011Amsterdam H&BC-HC Bloemendaal3 - 21 - 1 (AMS wns)
2010HC Bloemendaal-HGC2 - 13 - 3 (BLO wns)
2009HC Bloemendaal-Amsterdam H&BC5 - 32 - 31 - 0 (wnv)
2008HC Bloemendaal-Amsterdam H&BC3 - 21 - 0
2007HC Bloemendaal-HGC3 - 22 - 1
2006HC Bloemendaal-Amsterdam H&BC3 - 20 - 43 - 2
2005Oranje Zwart-HC Bloemendaal3 - 21 - 1 (BLO wns)3 - 1
2004Amsterdam H&BC-HC Bloemendaal3 - 13 - 0
2003Amsterdam H&BC-Oranje Zwart3 - 2 (wnv)3 - 2
2002HC Bloemendaal-Amsterdam H&BC1 - 02 - 1
2001HC Den Bosch-Oranje Zwart4 - 22 - 1
2000HC Bloemendaal-HC Den Bosch1 - 35 - 05 - 0
1999HC Bloemendaal-Oranje Zwart2 - 2 (BLO wns)3 - 42 - 2 (BLO wns)
1998HC Den Bosch-Amsterdam H&BC1 - 01 - 1 (AMS wns)2 - 1
1997Amsterdam H&BC-HC Den Bosch2 - 04 - 4 (AMS wns)
1996HGC-HC Bloemendaal2 - 14 - 1
1995Amsterdam H&BC-HDM1 - 1 (AMS wns)4 - 3

Dames

JaarWinnaarFinalist1ste wed2de wed3de wed
2019Amsterdam H&BC-HC Den Bosch2 - 12 - 0
2018HC Den Bosch-Amsterdam H&BC3 - 24 - 1
2017HC Den Bosch-Amsterdam H&BC1 - 02 - 1
2016HC Den Bosch-Amsterdam H&BC1 - 01 - 0
2015HC Den Bosch-SCHC2 - 12 - 0
2014HC Den Bosch-SCHC4 - 21 - 2
2013Amsterdam H&BC-HC Den Bosch0 - 0 (DBO wns)2 - 13 - 1
2012HC Den Bosch-MHC Laren2 - 11 - 1 (DBO wns)
2011HC Den Bosch-MHC Laren2 - 12 - 0
2010HC Den Bosch-MHC Laren1 - 1 (DBO wns)2 - 0
2009Amsterdam H&BC-HC Den Bosch2 - 10 - 1 (wnv)2 - 1
2008HC Den Bosch-Amsterdam H&BC2 - 2 (DBO wns)3 - 2
2007HC Den Bosch-Amsterdam H&BC2 - 2 (AMS wns)5 - 32 - 0
2006HC Den Bosch-Amsterdam H&BC4 - 11 - 1 (DBO wns)
2005HC Den Bosch-Amsterdam H&BC4 - 13 - 2
2004HC Den Bosch-Amsterdam H&BC3 - 13 - 1
2003HC Den Bosch-MHC Laren3 - 03 - 2 (wnv)
2002HC Den Bosch-HC Rotterdam1 - 23 - 2 (wnv)4 - 1
2001HC Den Bosch-HC Rotterdam2 - 12 - 0
2000HC Den Bosch-Amsterdam H&BC4 - 02 - 0
1999HC Den Bosch-Amsterdam H&BC2 - 11 - 1 (DBO wns)
1998HC Den Bosch-Amsterdam H&BC0 - 0 (DBO wns)1 - 0 (wnv)
1997HGC-Amsterdam H&BC0 - 21 - 1 (HGC wns)1 - 1 (HGC wns)
1996HGC-HC Kampong0 - 01 - 0
1995HC Kampong-HGC3 - 12 - 0
1994HC Kampong-MOP2 - 01 - 0
1993HGC-Amsterdam H&BC1 - 01 - 2 (HGC wns)

Promotie-/degradatieplay-offs

In het seizoen 2003/04 kwam er een ingrijpende verandering in de promotie-/degradatieregeling. Wisselden voorheen altijd de twee laagstgeklasseerden van plaats met de kampioenen van beide Overgangsklassen, tussen 2004 en 2011 vlogen alleen de nummers 12 eruit en speelden de nummers 11 en 10 nacompetitie om lijfsbehoud met overgangsklassers. De kampioenen van beide Overgangsklassen speelden tegen elkaar in een best-of-three, waarna de winnaar hiervan rechtstreeks was gepromoveerd naar de hoofdklasse en de verliezer het dan nog moest opnemen tegen de nummer 11 van de hoofdklasse. Dan was er nog de partij om de beste nummer twee van de overgangsklasse, want die mocht het dan opnemen tegen de nummer 10 van de hoofdklasse. Het best geëindigde team had altijd het thuisvoordeel.

Vanaf het seizoen 2011/12 werd de Overgangsklasse ingrijpend veranderd. Dit had tot gevolg voor de Hoofdklassecompetitie dat de nummers 10 en 11 respectievelijk nacompetitie spelen tegen de nummers 3 en 2 uit de promotiepoule van de Overgangsklasse. De hekkensluiter uit de Hoofdklasse wordt automatisch vervangen door kampioen van de Overgangsklassepromotiepoule. Per seizoen 2013-2014 is dit systeem weer afgeschaft en is de KNHB teruggekeerd naar het systeem dat twee jaar ervoor werd verlaten.

Vanaf seizoen 2018/19 geldt - met de invoering van de Promotieklasse tussen de Hoofdklasse en de Overgangsklasse - de volgende regeling:[2]

  • De nummer 12 van de Hoofdklasse degradeert rechtstreeks naar de Promotieklasse.
  • De nummer 11 van de Hoofdklasse speelt om handhaving tegen de nummer 2 van de Promotieklasse.
  • De nummer 10 van de Hoofdklasse speelt om handhaving tegen de nummer 3 van de Promotieklasse

Europese kwalificatie

Uiteindelijk wordt met het play-offsysteem ook bepaald wie Europa in mag. Nederland mag sinds 2007 voor de EHL bij de mannen drie teams inschrijven. Eén ticket is bestemd voor de kampioen van de reguliere competitie en de andere twee tickets gaan naar de play-offfinalisten. Plaatst de kampioen van de reguliere competitie zich ook voor de finale van de play-offs (en heeft die dus al een EHL-ticket op zak), dan spelen de verliezend halvefinalisten tegen elkaar om het laatste EHL-ticket.

Bij de vrouwen is er geen EHL, maar is er sinds 2009 een uitgebreidere Europacup I (EuroHockey Club Champions Cup). Hiervoor mag Nederland twee teams inschrijven. De landskampioen (na de play-offs) en de kampioen van de reguliere competitie nemen deel aan de Europacup. Is de kampioen van de reguliere competitie ook de uiteindelijke landskampioen, dan maakt de verliezend play-offfinalist aanspraak op het tweede Europacupticket.

Media

Beelden van de hoofdklasse zijn te volgen via bepaalde instanties. Met ingang van kalenderjaar 2017 is dit de situatie:

  • Ziggo Sport zendt geregeld een wedstrijd uit via haar eigen kanaal. Na iedere speelronde brengt deze zender alle gespeelde wedstrijden bij de heren en de dames in beeld als samenvatting. Daarmee is hockey samen met voetbal in Nederland de enige sport waarvan alle wedstrijden op het hoogste niveau worden samengevat.[3]
  • De NOS zendt vaak in de sportjournaals op tv na iedere speelronde een samenvatting uit van een wedstrijd. Met enige regelmaat zendt zij eveneens ook een topwedstrijd van de heren of de dames live uit op NPO 1.
  • Op NPO Radio 1 zijn bij het programma Langs de Lijn tijdens de speelrondes flitsen te horen van wedstrijd(en), ook de regionale omroepen besteden aandacht aan de competitie in hun sportuitzendingen.
  • De play-offs om het kampioenschap worden in de meeste gevallen door de NOS live uitgezonden op NPO 1 en Ziggo Sport. Zo niet, dan zijn de samenvattingen later te bekijken.
  • Uitgezonden samenvattingen zijn ook in de meeste gevallen terug te vinden via de site van de NOS of Ziggo sport.
  • Veel wedstrijden die de NOS integraal en/of in samenvatting uitzendt zijn via een livestream te volgen via www.nos.nl
  • De website hockey.nl is de officiële nieuwssite van de KNHB met nieuws en reportages over onder meer de hoofdklasse en oranje.
  • Via het kanaal van Hoofdklassehockey kunnen hockeyfans wekelijks de belangrijkste updates in de Hoofdklasse lezen

Kampioenen van Nederland sinds oprichting Hoofdklasse

De hoofdklasse werd voor het eerst ingevoerd bij de mannen in 1973 en de vrouwen volgden pas later in 1981. Sinds de invoering van de play-offs is de winnaar hiervan automatisch landskampioen.

Heren

seizoenclub
1973/1974 Kampong
1974/1975 Amsterdam
1975/1976 Kampong
1976/1977 Klein Zwitserland
1977/1978 Klein Zwitserland
1978/1979 Klein Zwitserland
1979/1980 Klein Zwitserland
1980/1981 Klein Zwitserland
1981/1982 Klein Zwitserland
1982/1983 Klein Zwitserland
1983/1984 Klein Zwitserland
1984/1985 Kampong
seizoenclub
1985/1986 Bloemendaal
1986/1987 Bloemendaal
1987/1988 Bloemendaal
1988/1989 Bloemendaal
1989/1990 HGC
1990/1991 Bloemendaal
1991/1992 HDM
1992/1993 Bloemendaal
1993/1994 Amsterdam
1994/1995 Amsterdam
1995/1996 HGC
1996/1997 Amsterdam
seizoenclub
1997/1998 Den Bosch
1998/1999 Bloemendaal
1999/2000 Bloemendaal
2000/2001 Den Bosch
2001/2002 Bloemendaal
2002/2003 Amsterdam
2003/2004 Amsterdam
2004/2005 Oranje Zwart
2005/2006 Bloemendaal
2006/2007 Bloemendaal
2007/2008 Bloemendaal
2008/2009 Bloemendaal
seizoenclub
2009/2010 Bloemendaal
2010/2011 Amsterdam
2011/2012 Amsterdam
2012/2013 Rotterdam
2013/2014 Oranje Zwart
2014/2015 Oranje Zwart
2015/2016 Oranje Zwart
2016/2017 Kampong
2017/2018 Kampong
2018/19 Bloemendaal

Dames

seizoenclub
1981/1982 HGC
1982/1983 Amsterdam
1983/1984 Amsterdam
1984/1985 HGC
1985/1986 HGC
1986/1987 Amsterdam
1987/1988 HGC
1988/1989 Amsterdam
1989/1990 HGC
1990/1991 Amsterdam
seizoenclub
1991/1992 Amsterdam
1992/1993 HGC
1993/1994 Kampong
1994/1995 Kampong
1995/1996 HGC
1996/1997 HGC
1997/1998 Den Bosch
1998/1999 Den Bosch
1999/2000 Den Bosch
2000/2001 Den Bosch
seizoenclub
2001/2002 Den Bosch
2002/2003 Den Bosch
2003/2004 Den Bosch
2004/2005 Den Bosch
2005/2006 Den Bosch
2006/2007 Den Bosch
2007/2008 Den Bosch
2008/2009 Amsterdam
2009/2010 Den Bosch
2010/2011 Den Bosch
seizoenclub
2011/2012 Den Bosch
2012/2013 Amsterdam
2013/2014 Den Bosch
2014/2015 Den Bosch
2015/2016 Den Bosch
2016/2017 Den Bosch
2017/2018 Den Bosch
2018/2019 Amsterdam

Topscorers Hoofdklasse

SeizoenSpelerClubAantal
1973/74 Paul Litjens
Patty Mundt
Kampong
Hattem
20
1974/75 Paul LitjensKampong28
1975/76 Paul LitjensKampong28
1976/77 Paul LitjensKampong18
1977/78 Paul LitjensKampong26
1978/79 Paul LitjensKampong24
1979/80 Paul LitjensKampong38
1980/81 Ties KruizeKlein Zwitserland57
1981/82 Ties KruizeKlein Zwitserland42
1982/83 Ties Kruize
Hidde Kruize
Klein Zwitserland26
1983/84 Maarten van GrimbergenKlein Zwitserland25
1984/85 Rick VolkersKampong21
1985/86 Patrick FaberAmsterdam25
1986/87 Floris Jan BovelanderBloemendaal27
1987/88 Floris Jan BovelanderBloemendaal25
1988/89 Floris Jan BovelanderBloemendaal36
1989/90 Floris Jan BovelanderBloemendaal24
1990/91 Floris Jan BovelanderBloemendaal32
1991/92 Gijs WeteringsHGC28
1992/93 Taco van den HonertAmsterdam27
1993/94 Floris Jan BovelanderBloemendaal28
1994/95 Taco van den HonertAmsterdam42
1995/96 Bram LomansHGC26
1996/97 Bram LomansHGC33
1997/98 Bram Lomans
Piet-Hein Geeris
Richard de Snaijer
HGC
Den Bosch
hdm
29
1998/99 Bram LomansHGC29
1999/00 Paul Robert LankhoutKampong31
2000/01 Teun de NooijerBloemendaal24
2001/02 Sander DreesmannKlein Zwitserland24
2002/03 Taeke TaekemaKlein Zwitserland33
2003/04 David MathewsAmsterdam34
2004/05 Roderick WeusthofSCHC27
2005/06 Roderick WeusthofSCHC34
2006/07 Christopher ZellerBloemendaal47
2007/08 Taeke TaekemaAmsterdam43
2008/09 Roderick WeusthofSCHC34
2009/10 Ashley JacksonHGC29
2010/11 Taeke TaekemaAmsterdam27
2011/12 Roderick WeusthofRotterdam34
2012/13 Jeroen HertzbergerRotterdam26
2013/14 Mink van der WeerdenOranje Zwart36
2014/15 Justin Reid-RossAmsterdam34
2015/16 Gonzalo PeillatHGC33
2016/17 Jeroen HertzbergerRotterdam28
2017/18 Jeroen HertzbergerRotterdam28
2018/19 Jeroen HertzbergerRotterdam23
SeizoenSpeelsterClubAantal
1981/82 Sandra Le PooleAmsterdam31
1982/83 Lisanne LejeuneHGC21
1983/84 Helen van der BenAmsterdam25
1984/85 Lisanne LejeuneHGC31
1985/86 Lisanne LejeuneHGC38
1986/87 Lisanne LejeuneHGC46
1987/88 Lisanne LejeuneHGC34
1988/89 Helen van der BenAmsterdam24
1989/90 Helen van der BenAmsterdam22
1990/91 Helen van der BenAmsterdam25
1991/92 Wietske de RuiterHGC46
1992/93 Wietske de Ruiter
Mieketine Wouters
HGC
Amsterdam
20
1993/94 Frederiek GrijpmaLaren20
1994/95 Wietske de RuiterHGC26
1995/96 Wietske de RuiterHGC21
1996/97 Suzan van der Wielen
Mieketine Wouters
HGC
Amsterdam
20
1997/98 Suzan van der Wielen
Pietie Coetzee
HGC
Amsterdam
22
1998/99 Frederiek GrijpmaAmsterdam22
1999/00 Ageeth BoomgaardtDen Bosch25
2000/01 Mieketine WoutersLaren25
2001/02 Mijntje DonnersDen Bosch36
2002/03 Alyson AnnanKlein Zwitserland26
2003/04 Ageeth BoomgaardtDen Bosch36
2004/05 Mijntje DonnersDen Bosch33
2005/06 Mijntje DonnersDen Bosch25
2006/07 Kim LammersLaren34
2007/08 Maartje PaumenDen Bosch23
2008/09 Maartje PaumenDen Bosch44
2009/10 Maartje PaumenDen Bosch27
2010/11 Maartje PaumenDen Bosch43
2011/12 Kim LammersLaren40
2012/13 Maartje PaumenDen Bosch37
2013/14 Maartje PaumenDen Bosch29
2014/15 Maartje PaumenDen Bosch32
2015/16 Maartje PaumenDen Bosch31
2016/17 Maartje PaumenDen Bosch23
2017/18 Pien van Nes
Charlotte Vega
Caia van Maasakker
hdm
Amsterdam
SCHC
16
2018/19 Ginella ZerboSCHC24

Trivia

  • Op 19 april 2015 zorgde Mink van der Weerden van Oranje Zwart in de thuiswedstrijd tegen HGC voor een clubrecord in de hoofdklasse door zes keer in één wedstrijd te scoren.[4]. Het was het grootste aantal doelpunten gemaakt door één speler in een Hoofdklasse-duel sinds Taeke Taekema er zes maakte namens Amsterdam tegen SCHC op 14 november 2010 (0-8). Het Hoofdklasse-record aller tijden blijft stevig in handen van Ties Kruize die elf keer scoorde in de 15-0 zege van Klein Zwitserland op Breda op 15 maart 1981.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.