Het goddelijke monster

Voor de opnames van de reeks werd gefilmd in het Kasteel Roos in Waasmunster, in Kortrijk en in Brussel, maar ook in de provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant en in de Kempen en de Provence in Frankrijk.

De opnames startten op 14 september 2009 en werden 8 maart 2010 afgerond. Aanvankelijk zou de reeks januari 2011 op één starten, maar deze werd later uitgesteld tot 2012 door besparingen. Nog later werd bevestigd dat de reeks maar vanaf voorjaar 2013 zou lopen.

In de zomer van 2011 is men hierop teruggekomen en werd bekend dat de serie al in het najaar van 2011 op Eén zou komen. Onder andere door het afvoeren van De Rode Loper en FC De Kampioenen kwam er extra budget vrij. De serie startte op zondagavond 4 september 2011.

Het goddelijke monster is een familiesaga over de ondergang van een machtige Vlaamse familie waarin het ondernemen en politiek voeren de hoofdactiviteit zijn, in een land dat na vele schandalen in een diepe crisis zit. Het hoofdverhaal speelt zich af tussen 1996 en 2011 en wordt afgewisseld met flashbacks over de vroegtijdige dood van het engelachtige ‘kleine broertje’ (Shinto Vinck), tragisch gestorven in 1970 na een ongeluk met een loslopende hengst. Iedere aflevering stelt het leven van een personage centraal en belicht de dood van het kleine broertje vanuit verschillende invalshoeken.

Het hoofdverhaal start met een jachtongeluk waarbij Katrien Deschryver (Joke Devynck) haar man vermoordt omdat ze dacht dat het een everzwijn was. Ongewild geeft ze daarmee het startschot voor een reeks tragikomische ontwikkelingen, die haar familie meezuigen in een neerwaartse spiraal. Drijvend op de golf van publieke verontwaardiging die uiteindelijk aanleiding geeft tot de Witte Mars, voert de gefrustreerde onderzoeksrechter Willy De Decker (Marc Van Eeghem) een eenmanskruistocht tegen Katriens vader, ex-minister en topbankier Herman Deschryver (Johan Van Assche), en haar sjoemelende oom, de flamboyante maar onbeschofte tapijtengigant Leo Deschryver (Michel Van Dousselaere).

Wanneer Katrien wordt opgepakt voor moord met voorbedachten rade gaat de bal aan het rollen. Toch lost ze geen woord. Ook niet tegen haar zus Gudrun Deschryver (Ianka Fleerackers), met wie ze altijd een goede band had. Gudrun heeft altijd opgekeken naar Katrien, tot nu. Leo probeert Katrien vrij te krijgen, maar zonder resultaat.

De rest van de familie is uit elkaar gevallen. Bruno en Steven zijn allebei homo en beleven dat in de darkroom. Bruno Deschryver (Thomas Ryckewaert) heeft dit bekendgemaakt, van Steven Deschryver (Kevin Janssens) is dit niet geweten. Ook oud-consul Dieudonné (Serge-Henri Valcke) en procureur De Balder (Gene Bervoets) zijn lid van Sauna Corydon. De geldbeluste Steven heeft een schijnhuwelijk met Alessandra Fuentes (Christianne Oliveira) en wordt aangeduid als opvolger van Herman Deschryver. Hij sluit een slechte deal met een malafide Amerikaanse topbankier die een overname forceert.

De moeder Elvire Deschryver (Katelijne Verbeke) is medicijnverslaafd. Ze heeft niet veel besef van familiale situaties. Ze neemt overdosissen kalmeringsmiddelen, slaapmiddelen en antidepressiva. In haar hallucinaties zoekt ze contact met het overleden kleine broertje. Via flashback leren we dat Bruno negen maanden na het overlijden van diens naamgenoot ‘verloren geboren’ werd om Elvires gestorven oogappel te vervangen.

De drie ongehuwde tantes Marja Deschryver (Gilda De Bal), Madeleine Deschryver (Ingrid De Vos) en Milou Deschryver (Brit Alen) bevinden zich ten huize Deschryver. Ze bemoeien zich met de situatie en staan snel met hun oordeel klaar. Marja Deschryver had ooit nog verkering met kolonel Yves Chevalier-de Vilder (Vic De Wachter), die zelfmoord pleegt in een Brussels hotel nadat hij de zwarte piet werd in een sjoemelschandaal rond overheidsbestedingen.

Jonas Vereecken (Henrik Poets) is de zoon van Katrien. Hij heeft niet echt een goede relatie met zijn moeder en staat dichter bij Gudrun.

Sluimerende familieconflicten komen weer tot leven en nooit verwerkte trauma’s eisen hun tol. Door hun innige verwevenheid met de politieke en economische elite van het land worden de Deschryvers het symbool van alles wat verkeerd loopt in België.

Talrijke herkenbare Belgische schandalen uit de jaren '90 passeren expliciet, terloops, of in parodiërende vorm de revue: de aanslagen van de Bende van Nijvel, de geheime bankrekeningen in Luxemburg, de milieuboxenaffaire, de atoma-schriftjes van Leo Delcroix, Agusta, de zaak Dutroux, het spaghetti-arrest, de Dioxinecrisis, Lernout & Hauspie, en de veroordeling van de SM-rechter. In de familie Deschryver herkennen we de succesvolle maar niet onbesproken West-Vlaamse ondernemersfamilie De Clerck.

Daarnaast zijn er heel wat verwijzingen naar de Vlaamse canon en de ‘grote’ Europese literatuur. Zo zouden de drie tantes refereren aan Tantes van Cyriel Buysse met een knipoog naar De drie zusters van Tsjechov. De tragische dood van de elfachtig geïdealiseerde kleine Bruno doet sterk denken aan het overlijden van Nepomuk ‘Echo’ Scheidewein in Doktor Faustus van Thomas Mann.

Kritiek van televisiekijkend Vlaanderen betrof vooral een suggestieve doch ophefmakende homoscène in een darkroom tijdens de tweede aflevering Broederdiensten en het vermeende overgebruik van visuele effecten ten koste van de dramatische verhaallijn. Anderen vonden de extra interventies van de ‘levende doden’ eerder onnodige afleiding dan dramatische meerwaarde.

Ondanks deze punten van kritiek werd de prestigereeks positief onthaald en geroemd omwille van de ijzersterke acteerprestaties van de cast alsmede de vlijmscherpe maatschappelijke analyse en psychologische inkijk in de belevingswereld van de personages.

• Het Goddelijke Monster