Bassie & Adriaan: Het Geheim van de Sleutel

Bassie en Adriaan hebben plannen om op vakantie te gaan naar Benidorm: even tot rust komen. Maar door een misverstand komen ze in het bezit van een sleutel die oorspronkelijk van een boevenbende is, waar de boeven B1 en B2 bij horen. De sleutel is van een kluis waar diamanten in zitten die ze gestolen hebben. B1 en B2 moeten van de Boevenbaas deze sleutel in bezit krijgen. De boeven proberen allerlei middelen voor het terugkrijgen van de sleutel. Door een stomme fout knipt B2 zelfs de remkabels door van de auto van Bassie en Adriaan. Ze zijn tot alles in staat, ze moeten en zullen de sleutel terugkrijgen. Bassie wordt op het einde zelfs ontvoerd, en Adriaan kan hem alleen terugkrijgen in ruil voor de sleutel. Met een valse sleutel slaagt hij erin om Bassie te bevrijden. Door een list van het duo slagen ze er niet veel later in om de bende te laten arresteren.

De eerste draaidag was op 17 april 1978. Op 19 april 1978 werd er gefilmd op het kermisterrein aan het Pompenburg in Rotterdam.

De serie werd in zijn originele vorm in 1980 door de TROS herhaald. Sinds 1984 ontbraken er twee afleveringen. Toen werd de serie opnieuw gemonteerd zodat het weer een passend verhaal werd. Deze werd in 1985 uitgezonden door de TROS. Later in maart 1991[1] werd de serie ingekort op speelfilmlengte van anderhalf uur uitgebracht op video. Dit was een heruitgave van de huurvideo, die sinds 1989 verkrijgbaar was. Vanaf 1992 was de serie hergemonteerd te zien in tien afleveringen op Kindernet. Van 23 november 1992 tot 25 januari 1993 werd deze versie uitgezonden door de TROS. In 2002 werd het originele film en geluidsmateriaal opgepoetst, digitaal geremasterd, en uitgebracht op dvd met deels nieuwe muziekarrangementen. In 2005 kwam er een opnieuw hergemonteerde versie uit op dvd met een van de twee verloren afleveringen die inmiddels was gevonden. In 2018 werd het oorspronkelijke einde van de serie op het YouTube kanaal geplaatst, dat sinds de nabewerking was verwijderd.[2] In 2019 werd de nieuwste nabewerking van de hele serie op YouTube geplaatst, inclusief de verloren aflevering het Spaanse restaurant

Later zijn de afleveringen in de (na)bewerking hergemonteerd.

Tekst en muziek: Aad van Toor, Bas van Toor, Rinus van Galen

Het kan zijn dat een nummer meerdere keren is gebruikt voor een scène.

Enkele jaren later werd muziek uit de serie Bassie & Adriaan: Het Geheim van de Schatkaart toegevoegd aan de serie. Dit is te horen in de korte video versie van 1991.

Tijdens de digitale nabewerking in 2002 werden deze toevoegingen uit 1991 weggehaald en werden er nieuwe achtergrondnummers toegevoegd aan scènes waar oorspronkelijk geen muziek in voor kwam. Deze muziek werd in 1997 gecomponeerd door Aad van Toor en Bert Smorenburg voor de series De geheimzinnige opdracht en De reis vol verrassingen. Ook tijdens de nabewerking van de verloren aflevering in 2005 werd deze muziek toegevoegd. Deze achtergrondmuziek is te beluisteren via:

• De cd Bassie en Adriaan Original Soundtrack Album uit 2004.
• Het digitale Bassie en Adriaan Original Soundtrack Album deel 2 uit 2013.

In 1984 verkocht de producent Joop van den Ende de televisieserie aan TV Aruba & Curaçao, echter ontbraken twee afleveringen Het nieuwe nummer en Het Spaanse restaurant.[3] Van den Ende heeft toen aan Aad van Toor gevraagd of hij het resterend filmmateriaal zo kon monteren dat het weer een doorlopend verhaal was.

Vervolgens verleende Joop van den Ende B.V. bij een overeenkomst in 1986 een licentie voor het uitbrengen van Het Geheim van de sleutel en De diamant op video voor huishoudelijk gebruik in Nederland en België.[4] Aad van Toor heeft toen het materiaal van deze serie hergemonteerd naar een speelfilmlengte van 88 minuten met muziektoevoegingen uit Het geheim van de schatkaart. Deze licentie liep af in maart 1991. Aad van Toor heeft hierna de exploitatierechten gekocht.[4]

In 2002 verscheen de serie op VHS en dvd met een duur van 203 minuten, echter ontbraken nog steeds de twee afleveringen zoals bij de hergemonteerde televisieversie uit 1985.

In 2004 werd uiteindelijk bij het NOB- archief het filmmateriaal teruggevonden van de aflevering Het nieuwe nummer. Deze werd gerestaureerd en daarna met de rest van de serie nogmaals uitbracht op een speciale dvd-versie in 2005.

Opvallend is dat in deze versie nu korte scènes uit andere afleveringen ontbreken die wel op de dvd-uitgave staan uit 2002. Zo wordt het liedje Spaanse zon nu slechts eenmaal gezongen (gezongen in Nederland). Op de dvd-uitgave uit 2002 is overigens de tweede versie (gezongen in Spanje) van het nummer ingekort. Hierbij zingen Bassie en Adriaan alleen twee keer het refrein. Op het officiële YouTubekanaal van Bassie en Adriaan staat de tweede versie wel in zijn geheel.[5] Deze scène is chronologisch te plaatsen vanaf 1.47:22 (versie uit 2005). Ook ontbreekt er in de dvd-uitgave van 2005, die dus wel in de 2002 dvd-uitgave te zien is, de scène dat Bassie de sleutel in een vaas stopt voordat ze gaan zwemmen. Deze scène is verwijderd omdat Bassie later de sleutel gewoon om zijn nek heeft. Dit komt omdat de in de verloren aflevering Het Spaanse restaurant de vaas wordt omgegooid en de boeven de sleutel vinden, die later door Bassie en Adriaan weer wordt afgepakt. Op deze manier wordt een continuïteitsfout voorkomen die ontstaan is door het ontbreken van de verloren aflevering. Deze scène is chronologisch te plaatsen vanaf 1.34:30 op de dvd-uitgave van 2005.

De originele filmrol van de aflevering Het Spaanse restaurant is nog steeds zoek. Begin 2007 kon men wel in lage kwaliteit en opgesplitst in vijf fragmenten de aflevering bekijken op de homepage van Aad van Toor. Het beeldmateriaal was afkomstig van een VCR, waardoor de kwaliteit van het beeld en geluid niet voldoende is om te hermonteren tussen de andere afleveringen. Niet veel later zijn de fragmenten offline gehaald waarna ze op 29 maart 2019 weer terugkeerden op het officiële YouTubekanaal van Bassie en Adriaan. Al eerder stonden daar de liedjes De spijskaart en Bassie en zijn vriendje afkomstig uit deze aflevering, net als de droomwereld In Japan.[6][7][8] De aflevering is chronologisch te plaatsen vanaf 1.44:28 op de dvd-uitgave van 2005.

De ingekorte filmversie van anderhalf uur op VHS begint met een aantal korte fragmenten als vooruitblik waaruit blijkt dat de sleutel per ongeluk is afgegeven aan Bassie en Adriaan en dat de boevenbaas B1 en B2 de opdracht geeft om achter ze aan te gaan. Na de leader begint het verhaal vanaf het moment dat Bassie zijn koffer inpakt (vanaf 52:25 op de dvd-uitgave uit 2005). Het verhaal is nu zo gemonteerd dat Bassie en Adriaan een klapband krijgen op weg naar het vliegveld in plaats van de winkel om een kooitje voor de parkiet Sweety te kopen. Verder zijn alle dromen weg geknipt (een aantal hiervan kwamen op de speciale videoband 10 jaar Bassie & Adriaan). Van de liedjes bleef alleen Ezelballade in zijn geheel over. Van het liedje De Spaanse zon is alleen het couplet te horen (de versie die in Nederland wordt gezongen).

De scène waarbij de auto van Bassie en Adriaan niet wil remmen is in deze versie langer en er wordt bij een bepaald gedeelte van de scène een andere take gebruikt. De lange versie met de rem van de auto is te zien op de dvd Winterpret.[9]

Er zijn ook twee stripboeken verschenen van dit verhaal in 1983, met als titels Het geheim van de sleutel en De ontvoering. De tekst is van Aad van Toor (onder de naam Adrie van Toor) en de tekeningen zijn van Frans Verschoor. De loop van het stripverhaal bevat een aantal verschillen met de televisieserie. Zo is de boevenbaas, die in de strip BB heet, ook aanwezig in Spanje en gaat zelf ook met B1 en B2 mee op pad. Aan het eind van het tweede stripboek wordt Bassie meegenomen naar een grot alwaar hij gevangen wordt gezet. Bassie en Adriaan worden bovendien niet vergezeld door de parkiet Sweety, die Bassie in de televisieserie van André du Lord heeft gekregen, maar door een pratende papegaai genaamd Kobus. Dit kwam omdat de parkiet Sweety in het echt al gestorven was. De strips zijn te lezen op de website van Aad van Toor

• De auto van Bassie en Adriaan is een Matra-Simca Rancho. Tijdens de opnames werden in totaal twee auto's gebruikt, waardoor de auto in deze serie twee verschillende kentekens heeft '33-XP-86' en '53-TA-98'.
• Oorspronkelijk zou Jaap Stobbe terugkeren in de rol van Douwe. Hij stond echter avond aan avond in de show van De Mounties wat zorgde voor gebrek aan tijd.[10] Zijn plaats als vriend van Bassie en Adriaan werd ingenomen door Aart de Heer als goochelaar André du Lord. Hij is tevens de halfbroer van Bas en Aad.
• De vrouwen die opgetild worden door Bas en Aad tijdens het lied De show gaat beginnen zijn Coby, de vrouw van Bas, en Sjaan, de ex-vrouw van Aad (scheiding vond plaats in 1980). Met zijn vieren vormden zij de The Four Crocksons. Ook zijn ze te zien samen met Andre du Lord als Bassie en Adriaan wegrijden van het circus op weg naar Spanje, net voor het liedje De Spaanse zon. Hiernaast zitten ze aan tafel tijdens de droom Bassie als Spaanse danser en in het oorspronkelijke einde van de serie in de caravan.[2]
• In het eerste shot, waarbij Bassie aanstalten maakt de caravan uit te lopen, draagt hij een slaapmuts. In het volgende shot, genomen vanaf de buitenkant van de caravan, draagt Bassie plots geen slaapmuts (dvd 0:00:42).
• Als Bassie met een jachtluipaard loopt (dvd 0:04:00) heeft hij de sleutel al om zijn nek hangen, terwijl dat volgens de loop van het verhaal niet zou moeten.
• Wanneer Bassie en Adriaan de reis gaan boeken in het reisbureau zegt Adriaan achteraf in de voice-over dat ze over een paar dagen op vakantie gaan. Op de dag van de vlucht naar Spanje komt B1 in het reisbureau en zegt echter dat gisteren Bassie en Adriaan een reis hebben geboekt, hij wil weten waarnaartoe, dit klopt dus niet.
• Autocoureur Rob Slotemaker en zijn team deden de achtervolgingsstunts op het circuit in Zandvoort.
• De stem van de bandiet in de droom van Bassie in het Wilde Westen wordt ingesproken door Aad van Toor.
• De fragmenten op 09:10 tot 9:22 en 39:19 tot 39:24 (dvd versie 2005) zijn later gefilmd dan de rest van de scènes. Bassie draagt hierin de pruik uit de vervolgserie De diamant.
• De geboortedatums die Bassie en Adriaan geven aan de hotelmedewerkster zijn de echte geboortedatums van Bas en Aad van Toor.

• (en)  ‌Bassie & Adriaan: Het Geheim van de Sleutel in de Internet Movie Database