Pesthuys

Het Pesthuys is de algemeen gangbare benaming voor de voormalige papiermolen Het Ancker, een watermolen annex papierfabriek op de Jeker te Maastricht. Het gebouw ligt in het Jekerkwartier aan de straat De Vijf Koppen, nabij het gelijknamige rondeel en tegenover de Helpoort.

Papiermolen Het Ancker. Op de achtergrond de torens van de Helpoort

De benaming 'Pesthuys' is in feite onterecht, daar het gebouw nooit de functie van pesthuis heeft gehad. De nabijheid van barakken voor pestlijders vóór de 18e eeuw heeft waarschijnlijk tot deze onjuiste benaming geleid. De naam 'Het Ancker' is overgenomen van het 15e-eeuwse bolwerk dat hier lag.[1]

Geschiedenis

Het Pesthuys was oorspronkelijke een kruitmolen, in 1546 gebouwd door de salpetermaker Gerard van Metz, en had oorspronkelijk twee waterraderen. In 1773 ontplofte de polfermolen. De Maastrichtse advocaat en vice-hoogschout Willem Frederik de Jacobi liet daarop in 1775 een papierfabriek bouwen die eveneens gebruik maakte van waterkracht. In de 19e eeuw werkten hier twintig mensen, maar na de aanleg van het kanaal Luik-Maastricht (1847-50) raakte de watermolen door verslibbing van de Jeker buiten gebruik en in 1876 werd hij ontmanteld.[2][3]

Het complex is in gebruik als woning en vestzaktheater.

Beschrijving

Het grote vrijstaande gebouw is voornamelijk opgetrokken uit baksteen, mergelblokken en Naamse steen. De noord- en oostgevel zijn gewit; aan de oostgevel zijn muurankers aangebracht met A o 1775. De westgevel ligt aan de rivier de Jeker. Opvallend is de knik in het hoog opgaande zadeldak.[2] Het gebouw is sinds 1966 een rijksmonument.[4]

  • Noordgevel met poorten
  • Oostgevel met muurankers
  • Westgevel en Jeker
  • Zuidwestelijk aanzicht

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.