Hendrik van Portugal

Hendrik maakte deel uit van het huis Aviz-Beja. Hij was de vijfde zoon van koning Emanuel I van Portugal en diens tweede vrouw Maria van Aragón. Bovendien was hij de jongere broer van de Portugese koning Johan III.

Vanwege zijn functie als kardinaal kreeg hij de bijnamen De Kuise en Koning-Kardinaal. Reeds op jonge leeftijd nam Hendrik zich voor de relaties tussen Portugal en de katholieke kerk te willen verbeteren. Hij klom snel op in de kerkelijke hiërarchie en werd bisschop van Braga en Évora en werd daarnaast ook grootinquisiteur.

Nadat zijn achterneef Sebastiaan I als vermist werd opgegeven na de Slag bij Alcácer Quibir in 1578, volgde de hoogbejaarde Hendrik hem op als koning. Hendrik I kwam aldus terecht in een ingewikkelde kwestie rondom zijn troonopvolging en het huis Aviz in het algemeen. Hij zat een commissie voor die een oplossing zocht voor de aanspraken van alle troonpretendenten. Anton van Crato van het huis Aviz en de Spaanse koning Filips II, weduwnaar van Maria Emanuela van Portugal, waren de belangrijkste troonpretendenten. Er waren niet alleen dynastieke problemen. Na de zware nederlaag bij Alcácer Quibir was Portugal geruïneerd alsook was zijn politieke en militaire elite gedood, gevangen gezet of op de vlucht.

Na het overlijden van Hendrik zond Filips II de hertog van Alva om zijn aanspraak op de troon met geweld te verwezenlijken, hetgeen lukte. De Portugezen verloren in augustus 1580 de Slag bij Alcantara. Portugal maakte van 1580 tot 1640 deel uit van het Spaanse koninkrijk in een personele unie.

Hierdoor was Hendrik de laatste koning van Portugal uit het huis Aviz.