Grigori Sokolov

Hij begon als vijfjarige met pianolessen en studeerde vanaf zijn zevende jaar aan het Conservatorium van Leningrad bij Leah Zelikhman en later bij Moishe Khalfin. Zijn eerste recital gaf hij als twaalfjarige in Moskou. In 1966 won hij, als nauwelijks serieus genomen verrassende outsider, de eerste prijs op het Internationaal Tsjaikovski-concours in Moskou. Daarbij was het oordeel van de jury, voorgezeten door Emil Gilels, unaniem. Vervolgens maakte hij carrière in de toenmalige Sovjet-Unie. Ook ondernam hij diverse succesvolle tournees in de westerse wereld, maar in de jaren tachtig werden hem om politieke redenen geen optredens buiten de Sovjet-Unie toegestaan. Bij de communistische partijleiders bestond de angst dat nóg meer Russische kunstenaars niet zouden terugkeren naar het moederland, nadat ze politiek asiel hadden aangevraagd in het land waar ze te gast waren.

Nadat de Sovjet-Unie was ontbonden, werd het ook voor Sokolov weer mogelijk om internationale tournees te maken. Inmiddels heeft hij meer dan 1000 recitals gegeven, die doorgaans bewonderende reacties oproepen bij publiek en critici. Zijn repertoire is doordacht en gevarieerd. Naast barokmuziek van Froberger, Bach, Scarlatti en Rameau programmeert hij werken uit de romantiek van onder meer Beethoven, Schubert, Schumann, Brahms en Chopin, en Russische muziek van componisten als Skrjabin, Rachmaninov en Prokofjev. In zijn programmering legt hij verband tussen de composities door zonder onderbreking verder te spelen en pas aan het einde gelegenheid te geven voor applaus, waarna hij afsluit met een doorgaans ruime hoeveelheid toegiften.

Sokolov is een teruggetrokken, zwijgzame persoonlijkheid, die vroeger ook in pianoconcerten met symfonieorkesten optrad, maar sinds de jaren negentig uitsluitend recitals geeft. Cd-opnamen maakt hij niet in de studio, maar zijn uitsluitend de neerslag van live-uitvoeringen. Hij wordt beschouwd als een laatste vertegenwoordiger van de Russische virtuozenschool, die in de 19e eeuw begon bij Anton Rubinstein. Velen noemen hem zelfs de grootste thans levende pianist. Tot zijn grote voorbeelden rekent hij Gilels, Rachmaninov, Sofronitski, Gould, Solomon en Lipatti. Het komt voor dat hij de dag voorafgaand aan de avond waarop hij moet optreden, doorbrengt in de concertzaal om de ambiance op zich te laten inwerken. Soms demonteert hij dan de concertvleugel om die zo goed mogelijk te leren kennen. De filmregisseur Bruno Monsaingeon legde in 2002 een optreden van Sokolov vast onder de titel Live in Paris.

• Website gewijd aan Grigori Sokolov
• Discografie van Grigori Sokolov
• Grigory Sokolov general management