Gelderse Toren
Het kasteel de Gelderse Toren is een grote ronde toren en ligt in Spankeren (gemeente Rheden) aan de Gelderse IJssel in de Nederlandse provincie Gelderland. Het ligt in de uiterwaarden van de IJssel. De oudste vermelding den toirn to Spanckereren is van 1535.[1]
De Geldersche Toren
| ||
 | ||
De Gelderse Toren in 1743 | ||
| Locatie | Spankeren,  | |
| Algemeen | ||
| Kasteeltype | woontoren | |
| Bouwmateriaal | baksteen | |
| Eigenaar | R.H.P.A Ruyten | |
| Huidige functie | particuliere bewoning | |
| Gebouwd in | na 1468 verbouwd tussen 1534 en 1536 | |
| Gebouwd door | Karel van Egmont, hertog van Gelre | |
| Gekocht door | Wilt van Broeckhuisen | |
| Gesloopt in | 1868 1ste en 2de verdieping | |
| Herbouwd in | 1868 | |
| Monumentale status | Onderdeel van complex Historische Buitenplaats Rijksmonument 5219372 | |
| Monumentnummer | 42135 | |
 | ||
De Geldersche Toren in 2011 | ||
 | ||
De Gelderse Toren in 2015 | ||
De Geldersche Toren is sinds 1970 een rijksmonument.[2] en sinds 2001 onderdeel van de historische buitenplaats 'De Geldersche Toren' waar onder meer ook het koetshuis, de orangerie, enkele dienstwoningen, de inlaatsluizen en de parkaanleg onder vallen.[3]
Bouwgeschiedenis
De eerste hof dateert van vóór 1179 en hoe deze eruitgezien heeft weten we niet. De fundamenten van de huidige toren dateren uit de dertiende eeuw. In 1535 werd de toren grotendeels afgebroken en werd een nieuwe hierop gebouwd. Deze was zodanig bouwvallig geworden, dat in 1868 werd besloten de oude toren tot aan de eerste verdieping af te breken en op het restant in neogotische stijl van die tijd een nieuw gedeelte te zetten. De architect was Jan Brink Evers. De buitenmuren werden grijs gepleisterd om het verschil in stenen niet te kunnen zien. Tegenwoordig ziet het er nog steeds zo uit en het is in de winter goed te zien vanaf de provinciale weg (N348) van Arnhem naar Zutphen, wanneer de bomen kaal zijn.
Eigenaren
Het was vanouds een bezit van de graven van Zutphen, waarbij door het huwelijk van de erfdochter Ermgard met graaf Gerhard II van Gelre, ook dit goed aan de bekende graven (later hertogen) van Gelre kwam. Het was hertog Karel van Gelre die in 1535 opdracht gaf de eerste en tweede verdieping af te breken en de toren weer op te bouwen en bewoonbaar te maken. De hertogen woonden hier niet. Karel van Gelre schonk de toren in 1538 aan zijn bastaardzoon Karel 'de Jonge' bastaard van Gelre (ca. 1515 - 1576), in 1538 heer van Spankeren en Geldersweert, die op 4 mei 1538 trouwde met Fenne van Brockhuysen († 1592/1598), zodat er een Van Gelre op kwam te wonen.
Hun zoon, Karel van Gelder de Jongste geheten (ca. 1540 - 1601), schonk het aan zijn dochter Catharina gehuwd met Herman van Delen († 1624). Hun zoon Karel verkocht het aan Wilt van Broeckhuysen (1589-1673). Diens zoon Wilt Jan (1631-1708) was gehuwd met Geertruida Freda van Nagell en het ging vervolgens naar hun dochter Fenna Helena Aleida van Broeckhuysen, die in 1707 als weduwe van Henrik vom Zee met Gerrit Jan van Rhemen tot Rhemenshuizen (-1748) was gehuwd.
Via hun zoon Gerrit Jan (1713-1787) kwam het aan hun kleinzoon Wilt Gerrit Johan (1757-1827). Zijn kleinzoon mr. Frederik August baron van Rhemen tot Rhemenshuizen (1808-1863) overleed ongehuwd in 1863 en had het juridisch al overgedragen aan zijn neef Alexander baron van Rhemen tot Rhemenshuizen (1839-1877), die het bouwvallige huis gedeeltelijk liet slopen en opbouwen in 1868. Hij overleed al in 1877 en na het overlijden van zijn vrouw (C.C. van Leembruggen) in 1921 werd het verkocht aan J.S. Wurfbain en kwam later aan diens zoon mr. J.G. Wurfbain. Vervolgens werden in 1979 het kasteel en de landerijen verkocht aan de antiquair en kastelenliefhebber H.B.M Ruyten, die het geheel liet restaureren. Heden wordt de toren bewoond door zijn zoon R.H.P.A Ruyten.
Externe link
- Dieren in beeld: Locatie Gelderse Toren geraadpleegd 20 april 2014
Bronnen
|
 |
Zie de categorie Gelderse Toren (Spankeren) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
