Egyptische cobra

De Egyptische cobra[1] of Egyptische aspis (Naja haje) is een giftige slang uit de familie koraalslangachtigen. De slang komt voor in delen van Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Het is de meest voorkomende cobra in dit deel van de wereld.

Egyptische cobra
IUCN-status: Niet geëvalueerd (2011)
Egyptische cobra (Naja haje)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Serpentes (Slangen)
Superfamilie:Colubroidea
Familie:Elapidae (Koraalslangachtigen)
Onderfamilie:Elapinae
Geslacht:Naja
Soort
Naja haje
Linnaeus, 1758
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Egyptische cobra op Wikispecies
Portaal    Biologie
Herpetologie

Uiterlijke kenmerken

De kop en nek zijn vrijwel altijd bruin-zwart terwijl het lijf geelgroen tot bruin is. Deze slang heeft soms zwarte dwarsbanden. De lichaamslengte bedraagt 100 tot 250 cm met uitschieters tot wel 300 cm.

Leefwijze

Het voedsel van deze nachtactieve slang bestaat uit kleine slangen, kleine zoogdieren, padden en vogels, die hij doodt met zijn snelwerkend gif. Ook eieren staan op zijn menu. Ze zijn erg territoriaal ingesteld, waarbij vaker onderlinge gevechten plaatsvinden. Bij dreigend gevaar richt hij zich snel op en verbreedt zijn halsschild. Is de belager niet onder de indruk, dan sist hij, schuift naderbij en gaat tot de aanval over. In de ochtenduren wordt vaak een zonnebad genomen.

Het vrouwtje legt 8 tot 33 eieren welke na 60 dagen uitkomen. Ze worden meestal in een termietenheuvel uitgezet.

Verspreiding en habitat

Deze soort komt voor in Noord-, West- en Oost-Afrika in woestijnen en droge graslanden, maar ook in stedelijke gebieden. Hij is ook te vinden in akkers bij oases en regenbeddingen. Dichte bossen en extreem droge gebieden worden gemeden. Er moet wel enig vocht en vegetatie aanwezig zijn.

Giftigheid

De mens kan met het reptiel worden geconfronteerd als het beest erf en huis binnendringt op jacht naar kip of knaagdier (zo zou de kanarie van de archeoloog Carter zijn opgevreten door een Egyptische cobra) maar de meeste onvrijwillige ontmoetingen vinden plaats als boeren het land met de hand bewerken. Indien de cobra de mens bijt dan wordt 1 op de 3 keer geen gif geïnjecteerd, maar als dat wel gebeurt dan heeft dat hachelijke gevolgen. Het ingebrachte gif is namelijk een sterke neurotoxine dat het centrale zenuwstelsel aantast en ernstige verlammingsverschijnselen veroorzaakt waardoor het slachtoffer kan overlijden.[2] Ook ontstaat soms necrose. Per milligram is het gif van de Naja haje ruim 12 maal minder effectief dan het gif van de Filipijnse cobra zoals uit onderstaande tabel blijkt.[3]

Cobra Dodelijke dosis voor muizen
  • Naja philippinensis
  • Naja naja
  • Ophiophagus hannah
  • Naja haje
  • Naja nigricollis
  • 0,14 mg/kg
  • 0,29 mg/kg
  • 1,73 mg/kg
  • 1.75 mg/kg
  • 3,05 mg/kg

Dit betekent natuurlijk niet dat je beter door een Egyptische cobra kan worden gebeten dan door een Filipijnse want dat is sterk afhankelijk van de ingebrachte hoeveelheid.

Eerste hulp voor slachtoffers van de cobra:[4]

  • Het slachtoffer moet gaan liggen en zo min mogelijk bewegen. Het gebeten lichaamsdeel moet worden geïmmobiliseerd.
  • Laat de wond met rust: leg er geen ijs op, ga niet zuigen, snijden of amputeren.
  • Breng geen knelverband aan.
  • Geef het slachtoffer geen pijnstillers en in geen geval alcohol.
  • Vervoer het slachtoffer zo snel mogelijk naar een ziekenhuis of dokterspost.

In het terrarium

Sommigen houden de Egyptische cobra als exotisch huisdier in een terrarium wat alleen aan te raden is voor ervaren slangenhouders. Het is meerdere malen gebeurd dat het beest zijn eigenaar beet en de slangen willen ook nog weleens ontsnappen. In 2007 verdween in een appartementencomplex in Toronto een cobra en omdat het dier niet werd gevonden moesten er twee woningen gedurende 5 maanden worden geëvacueerd. De slangenhouder werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar en hij moest wegens huurderving $17.000 betalen.[5][6]

Cleopatra

Jean-André Rixens: De dood van Cleopatra (1874)

Volgens de overlevering pleegde Cleopatra in 30 v.Chr. op 12 augustus zelfmoord door zich te laten bijten door een aspis .[7] Het is een van de meest tot de verbeelding sprekende gebeurtenissen uit de oudheid maar er is geen betrouwbare primaire bron en het leent zich uitstekend tot romantisering. De eerste die er melding van maakte was Strabo, een tijdgenoot van Cleopatra en hij had het over zelfmoord door een dodelijke zalf of een slangenbeet. Plutarchus schreef 130 jaar na haar dood: "Onderin een mand met vijgen zat een aspis verstopt. Zij nam enkele vijgen, ontdekte het reptiel en stak haar arm uit om gebeten te worden." Anderen beweerden dat het beest in een vaas zat waarin zij roerde zodat het haar zou bijten en in latere verhalen werd zij niet meer in haar arm gebeten maar klemde zij het beest tegen haar borst. Om zeker te zijn van de werking van het gif zou Cleopatra het overigens eerst hebben uitgeprobeerd op haar slaven.

Bronvermelding

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.