Eerste Peloponnesische Oorlog

De Eerste Peloponnesische Oorlog (460 v.Chr. - circa 445 v.Chr.) werd uitgevochten tussen Sparta als de leiders van de Peloponnesische Bond en Sparta's andere bondgenoten, met name Thebe, en de Delische Bond geleid door Athene met de steun van Argos. Deze oorlog bestond uit een reeks van conflicten en kleine oorlogen, zoals de Tweede Heilige Oorlog. Er waren verschillende oorzaken voor de oorlog, inclusief de bouw van de Atheense lange stadsmuren, het overlopen van Megara en de afgunst van Sparta bij het groeien van het Atheense Rijk.

De oorlog begon in 460 v.Chr. bij de "Slag bij Oenoe". In het begin waren de Atheners beter in de strijd, doordat ze wonnen in zeeslagen met hun superieure vloot. Ze waren ook beter in het vechten op het land, tot 457 v.Chr. toen de Spartanen en hun bondgenoten het Atheense leger versloegen bij Tanagra. De Atheners gingen echter in de tegenaanval en behaalden een verpletterende overwinning tegen Boeotië in de "Slag bij Oenophyta" en volgden deze overwinning op door heel Boeotië te veroveren buiten Thebe.

Athene versterkte verder hun positie door Egina een lid te maken van de Delische Bond en door de Peloponnesos te verwoesten. De Atheners werden verslagen door de Perzen in 454 v.Chr. in Egypte waardoor ze een vijf jaar durende wapenstilstand moesten aangaan met Sparta. Echter, de oorlog laaide weer op in 448 v.Chr. met het begin van de Tweede Heilige Oorlog. In 446 v.Chr. kwam Boeotië in opstand, versloeg Athene bij Koronea en herwon zijn onafhankelijkheid.

De Eerste Peloponnesische Oorlog eindigde met een overeenkomst tussen Sparta en Athene, die bekrachtigd werd door de Dertigjarige Vrede (winter van 446 v.Chr.-445 v.Chr.). De voorwaarden van dit vredesverdrag waren dat beide zijden de belangrijkste delen van hun rijken mochten houden. Athene hield zijn dominantie op zee, terwijl Sparta het land domineerde. Megara keerde terug naar de Peloponnesische Bond en Egina werd schatplichtig, maar een autonoom lid van de Delische Bond. De oorlog tussen de twee bonden herbegon in 431 v.Chr. en in 404 v.Chr. werd Athene bezet door Sparta.