Perzische Oorlogen

De Perzische Oorlogen zijn twee oorlogen tussen de Perzen en de Griekse stadstaten, in de 5e eeuw v.Chr.. Deze oorlogen spelen nog altijd een rol in het Griekse nationale en in het Europese bewustzijn, want destijds bereikten de stadstaten een mate van samenwerking die ervoor en erna nooit vertoond is. Zij vormden nog geen Griekse natie, maar waren elkaars traditionele rivalen.

De beschrijving van deze oorlogen door Herodotus wordt ook wel beschouwd als het begin van de geschiedschrijving. Eerdere beschrijvingen van oorlogen in de Klassieke Oudheid, zoals in de Ilias, hadden nog een sterk mythisch karakter. Er is enige discussie mogelijk over wanneer deze oorlogen begonnen, maar gewoonlijk worden als beginjaar 490 v.Chr. en als eindjaar 479 v.Chr. aangehouden.

In dit conflict kwamen twee sterk verschillende partijen tegenover elkaar te staan. Aan de ene kant de Griekse wereld, een verzameling van verspreide en zelfstandig opererende, betrekkelijk kleine poleis (stadstaten), waarvan Athene zelfs een democratische bestuursvorm had. Aan de andere kant het uitgestrekte, centraal bestuurde Perzische Rijk, waarin autocratische Perzische koningen met harde hand de veroverde gebieden onder controle hielden. Aan de ene kant stonden de kleine landlegers van de Griekse poleis, gerekruteerd uit de eigen burgers, aan de andere kant het immense leger van de Perzen, een heterogene verzameling troepen, geleverd door de veroverde volkeren. Athene had de grootste marine, die het moest opnemen tegen de Perzische vloot, die als hoofdtaak de logistieke ondersteuning van het Perzische leger had.

Voor de Perzische oorlogen werd er al eerder een poging gedaan door Darius om Griekenland te veroveren. Deze poging mislukte echter doordat alle schepen terecht kwamen in een grote storm en de Perzen nooit aankwamen bij de kust. Soms wordt deze poging als 'eerste Perzische oorlog' aangeduid en wordt de eerste Perzische oorlog zoals hieronder besproken de 'tweede Perzische oorlog' genoemd.