Eenhoornsluis
De Eenhoornsluis (brug nr. 313) is een brug over de Korte Prinsengracht in Amsterdam. De brug ligt tussen de Haarlemmerstraat en Haarlemmerdijk en dateert van 1618. De brug en bijbehorende Eenhoornschutsluis (sluis nr. 103) zijn bij de aanleg van de grachtengordel gepland als verbinding van de toen nieuwe grachten met het IJ, sinds 1832 het Westerdok.
Eenhoornsluis
| ||||
 | ||||
De Eenhoornsluis, gezien naar het Westerdokseiland vanaf de Lekkeresluis; december 2012. | ||||
| Algemene gegevens | ||||
| Locatie | Amsterdam | |||
| Coördinaten | 52° 23′ NB, 4° 53′ OL | |||
| Overspant | Korte Prinsengracht | |||
| Doorvaarthoogte | 2.70 m | |||
| Doorvaartbreedte | 6.22 m | |||
| Brugnummer | 313 | |||
| Bouw | ||||
| Ingebruikname | 1618 | |||
| Gebruik | ||||
| Weg | Haarlemmerstraat | |||
| Architectuur | ||||
| Type | vaste brug | |||
  | ||||
| ||||
De brug werd aanvankelijk Prinsesluis genoemd, maar die naam werd al snel veranderd naar de huidige, en komt van een nabijgelegen brouwerij die de Eenhoorn heette. De oude welfbrug is in 1879 verlaagd voor de paardentram, en in 1902 verstevigd voor de komst van de elektrische tram. Nadat de tram in 1955 was verbust, zijn in 1958 de tramrails verwijderd.[1]
De brug gaf een weids uitzicht op het IJ, maar de zichtas wordt sinds 2007 belemmerd door de woningbouw op het Westerdokseiland.
Huddesteen
In de Eenhoornsluis is een zogenaamde Huddesteen bewaard gebleven. Vanaf 1684 werd door middel van een groef in een achttal over de stad verspreide "peilstenen" de zeedijkshoogte ten opzichte van het gemiddelde waterniveau, het "AP" (Amsterdams Peil), aangegeven. De stenen worden Huddestenen genoemd, naar de toenmalige burgemeester Johannes Hudde.[2][3] De peilsteen bevindt zich aan de IJ-zijde van de sluis.
Tot de bouw van de Oranjesluizen (in gebruik genomen in 1872) stond dit deel van de Korte Prinsengracht via het IJ in open verbinding met de Zuiderzee. Jarenlang dacht men dat alleen in deze Eenhoornsluis een Huddesteen bewaard is gebleven, tot in 2013 tijdens de sloop van De Nieuwe Brug over het Damrak een tweede overgebleven exemplaar werd aangetroffen.[4]
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Brug 313, Eenhoornsluis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |