Dystopie
Dystopie is een (denkbeeldige) samenleving met louter akelige kenmerken waarin men beslist niet zou willen leven. Een dystopie is daarmee het tegenovergestelde van een utopie die juist een bijzonder aangename samenleving voorstelt.
Dystopie in fictie
Dystopie is een vaak terugkerend onderwerp in fictie. De auteur biedt daarmee een beeld van de toekomst zoals die er volgens hem of haar, uit zou zien onder bepaalde omstandigheden of (politieke) regimes en/of probeert mensen te waarschuwen tegen het door hem geschetste beeld. Enkele populaire dystopische onderwerpen zijn:
- een maatschappij onder een totalitaire staat, waarbij geen individuele vrijheid of persoonlijke levenssfeer wordt toegestaan
- een samenleving die gecontroleerd wordt door robots of computers
- verhalen over de ondergang van wereldse koninkrijken
- een maatschappij waarin alles en iedereen identiek is en waar kunstuitingen en emoties verboden zijn
- een maatschappij waar mensen slechts dienen als voedsel of als orgaandonoren
- een wereld waar de mensheid (bijna) is uitgestorven na een kernoorlog, ziekte of andere ramp (zie ook: Apocalyptische en post-apocalyptische fictie)
Het woord is afgeleid van het Griekse: δυσ-, "slecht, hard", en het Griekse: τόπος, "plaats, landschap". Het tegendeel van de dystopie, de utopie, is juist een gewenste toekomst die onbereikbaar schijnt of blijkt.
Dystopische boeken
- Levende steden van Philip Reeve
- Ready Player One van Ernest Cline
- 1984 van George Orwell
- A Clockwork Orange van Anthony Burgess
- Blokken van Ferdinand Bordewijk
- Brave New World van Aldous Huxley
- Corpus Delicti: Een proces van Juli Zeh
- De dag der dagen van Ira Levin
- Fahrenheit 451 van Ray Bradbury
- Het verhaal van de dienstmaagd van Margaret Atwood
- Lord of the Flies van William Golding
- Het reservaat van Ward Ruyslinck
- Het proces van Franz Kafka
- Kinderen van Moeder Aarde van Thea Beckman
- On the Beach van Nevil Shute
- Wij van Jevgeni Zamjatin
- De Hongerspelen van Suzanne Collins
- Inwijding van Veronica Roth
- De Cirkel van Dave Eggers
- Labyrintrenner-trilogie van James Dashner
- Na de klap van Trinus Riemersma
- Parijs in de twintigste eeuw van Jules Verne
- Player Piano van Kurt Vonnegut
- Onderworpen van Michel Houellebecq
- Aan gene zijde van Alfred Kubin
- The Giver van Lois Lowry
- Tony, Nelly en ik van Lin Gnu
- Cloud inc. van Rob Hart
Dystopische films
- 1984 van Michael Radford
- In Time van Andrew Niccol
- Gattaca van Andrew Niccol
- A Clockwork Orange van Stanley Kubrick
- Escape from New York van John Carpenter
- Idiocracy van Mike Judge
- Children of Men van Alfonso Cuarón
- Metropolis van Fritz Lang
- Minority Report van Steven Spielberg
- Soylent Green van Richard Fleischer
- Brazil van Terry Gilliam
- Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb van Stanley Kubrick
- The Island van Michael Bay
- The Matrix van de Wachowski's
- Equilibrium van Kurt Wimmer
- Mad Max (1979) en de sequels Mad Max 2 (1981), Mad Max Beyond Thunderdome (1985) en Mad Max: Fury Road (2015) van George Miller
- The Terminator van James Cameron
- THX 1138 van George Lucas
- V for Vendetta van James McTeigue
- The Hunger Games en vervolgdelen van Gary Ross en Francis Lawrence
- Doomsday van Neil Marshall
- Blade Runner van Ridley Scott
- Elysium van Neill Blomkamp
- Le Temps du Loup van Michael Haneke
- The Lobster van Yorgos Lanthimos
- Never Let Me Go van Mark Romanek
- Snowpiercer van Bong Joon-ho
- The Purge en vervolgdelen van James DeMonaco
- Mortal Engines van Peter Jackson (2018)
- Fahrenheit 451 (1966 & 2018)
- Hotel Artemis (2018)
Dystopische games
- Deus Ex
- Deus Ex: Human Revolution
- BioShock
- Fallout
- Singularity
- Half-Life 2
- Mirror's Edge
- Euphoria - Build a Better Dystopia (bordspel)
- Papers, Please
- TimeShift
- We Happy Few
- Fable
- Sunset Overdrive
Dystopische strips
- Age of Apocalypse
- Days of Future Past
- Jeremiah
- Judge Dredd
- V for Vendetta
- Watchmen