Doodstraf wereldwijd
Hieronder volgt een samenvatting van de toepassing van de doodstraf wereldwijd.
Gehandhaafd in 54 landen
In praktijk afgeschaft in 29 landen (deze landen hebben niemand geëxecuteerd in het laatste decennium of langer en lijken een beleid of de gewoonte te hebben om geen executies meer te voltrekken
In praktijk afgeschaft (niemand geëxecuteerd in de afgelopen 14 jaar of langer) en in de wet afgeschaft voor alle misdaden behalve misdaden gepleegd onder bijzondere omstandigheden (zoals oorlogsmisdaden) in 7 landen
Afgeschaft in 105 landen
Overzicht
Historisch gezien werd de doodstraf in vrijwel de hele wereld toegepast. In 2018 had de meerderheid van de landen de doodstraf afgeschaft, of paste de doodstraf niet meer toe. De Verenigde Staten van Amerika zijn het meest economisch ontwikkelde land dat de doodstraf nog toepast.[1][2][3][4][5] Het gebruik van de doodstraf wordt doorgaans in de onderstaande vier categorieën onderverdeeld. Sinds november 2017, van de 195 lidstaten van de Verenigde Naties en landen met een VN observatiestatus:
- handhaven 54 landen de doodstraf zowel bij wet als in praktijk,
- hebben 29 landen de doodstraf de facto afgeschaft, doordat zij, volgens Amnesty International, in het afgelopen decennium of langer niemand geëxecuteerd en men denkt dat ze een beleid of de gewoonte hebben om geen executies meer te voltrekken,
- hebben 7 landen de doodstraf de facto afgeschaft, doordat ze in de afgelopen 14 jaar of langer niemand hebben geëxecuteerd en hebben ze de doodstraf de jure afgeschaft, behalve voor misdaden die zijn gepleegd in bijzondere omstandigheden, zoals ten tijde van oorlog, en
- hebben 105 landen de doodstraf volledig afgeschaft. Meest recentelijk: Madagaskar (2015), Fiji (2015), Republiek Congo (2015), Suriname (2015), Nauru (2016), Benin (2016), Mongolië (2017), Guinee (2017) en Burkina Faso (2018).
- Executie van minderjarigen
- Sinds 2009 hebben Iran en Saoedi-Arabië veroordeelden geëxecuteerd die jonger waren dan 18 (of 21) ten tijde van het misdrijf.[6][7]
- Openbare executie
- In 2013 werden er openbare executies uitgevoerd door de regeringen van Iran, Noord-Korea, Saoedi-Arabië en Somalië.[8]
Hoogontwikkelde landen
Van de landen en regio's met de status "erg hoog" op de welzijnsindex, kennen er 8 nog de doodstraf: de Verenigde Staten van Amerika, Japan, Singapore, Saoedi-Arabië, Verenigde Arabische Emiraten, Koeweit, Bahrein en Taiwan. In Zuid-Korea en Rusland is er in 2018 een moratorium (er werden in 2018 geen executies voltrokken). Ook in Qatar en Brunei werden in 2018 geen executies uitgevoerd. In Israël en Chili kan de doodstraf alleen opgelegd worden voor oorlogsmisdaden.
Afrika
In Afrika kennen meerdere landen nog de doodstraf. Tsjaad schafte de doodstraf in 2014 af, maar herstelde deze weer in 2015 voor terreurmisdaden. In onder andere Botswana en Nigeria worden mensen nog steeds geëxecuteerd. Burkina Faso schafte de doodstraf in 2018 af en Gambia stopte in hetzelfde jaar met het uitvoeren van executies, als eerste stap naar de afschaffing van de doodstraf in dat land.[9]
Amerika
Op de eilanden in het Caribisch gebied bestaat de doodstraf nog tenminste de jure, behalve in Haïti en de Dominicaanse Republiek. De laatste executie in het Caribisch gebied en tevens de laatste executie buiten de VS in Amerika was in Saint Kitts en Nevis in 2008. In Centraal en Zuid-Amerika bestaat de doodstraf in Belize en Guyana, al is er in beide landen in jaren niemand meer geëxecuteerd. In Brazilië, Chili, El Salvador, Guatemala en Peru kan de doodstraf alleen worden opgelegd onder bijzondere omstandigheden, zoals voor oorlogsmisdaden. Voor andere misdrijven is de doodstraf afgeschaft.
Azië
Het merendeel van de executies wereldwijd vindt plaats in Azië. China is het land dat de meeste executies uitvoert. In Iran en Saoedi-Arabië worden ook veel executies voltrokken. In 2017 werd in Mongolië de doodstraf afgeschaft. In de Filipijnen wil president Duterte de doodstraf weer opnieuw instellen, maar zijn voorstel is niet door de Senaat gekomen. Ook de Turkse president Erdogan heeft gezegd de doodstraf opnieuw te willen invoeren, maar dit is nog niet gebeurd. In India worden alleen de ergste misdadigers geëxecuteerd; sinds 1991 hebben er 26 executies plaatsgevonden.
Europa
De Europese Unie is sterk tegen de doodstraf en ziet de afschaffing ervan als een van de beoogde doelen voor het mensenrechtenbeleid van de EU. De afschaffing van de doodstraf is daarnaast een vereiste voor toetreding tot de Unie. In Europa handhaven alleen Wit-Rusland en de niet erkende Volksrepubliek Donetsk de doodstraf.
Rusland en voormalige Sovjetlanden
Rusland handhaaft de doodstraf, maar er is een moratorium. De laatste executie in Rusland was in 1999. Van de voormalige Sovjetrepublieken hebben alleen Wit-Rusland, Kazachstan en Tadzjikistan de doodstraf niet officieel afgeschaft, en alleen Wit-Rusland past de straf nog actief toe. In Kazachstan bevindt zich slechts één persoon in de dodencel.
Oceanië
Vrijwel alle landen in dit continent hebben de doodstraf afgeschaft en de enige landen die de doodstraf nog hebben (Papoea-Nieuw Guinea en Tonga) hebben de doodstraf al in geen jaren meer toegepast. De laatste bekende executie in de regio vond plaats in 1982 in Tonga.
Aantal executies in 2017
Ten minste 23 landen voltrokken executies in 2017:
- Afrika (3 landen): Egypte (35+), Somalië (24 (Puntland 12, federale overheid 12)), Zuid-Soedan (4)
- Amerika (1 land): Verenigde Staten (23)
- Azië (18 landen): Afghanistan (5), Bahrein (3), Bangladesh (6), China (1.551+), Iran (525+), Irak (111+), Japan (4), Jordanië (15), Koeweit (7), Maleisië (4), Noord-Korea (11+), Pakistan (65+), Palestina (6 (Hamas, Gaza)), Saoedi-Arabië (130+), Singapore (8), Syrië (aantal onbekend), Verenigde Arabische Emiraten (1), Vietnam (aantal onbekend), Jemen (2+)
- Europa (1 land): Wit-Rusland (2)
Voor veel landen zijn de exacte aantallen niet bekend, dus een totaal aantal executies in 2017 is lastig in te schatten. Andere landen, zoals Libië, voerden buitenrechtelijke executies uit.
| Bronnen, noten en/of referenties
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Capital punishment by country op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar. Voetnoten:
|
| Doodstraf per land | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|