Doctor Who

Volgens netcoördinator Donald Baverstock had de BBC een nieuw programma nodig om op zaterdagavond het gat tussen het sportprogramma Grandstand en het muziekprogramma Juke Box Jury te vullen, zodat de kijkers niet naar concurrent ITV zouden overschakelen.[2] Het nieuwe programma moest leerzaam zijn en zowel jong als oud aanspreken. ITV zond in het begin van 1962 de eerste Britse sciencefictionserie uit, getiteld Out of This World. Eric Maschwitz, het Head of Light Entertainment van de BBC, liet John Braybon, Donald Bull en Alice Frick dat jaar de mogelijkheden van een nieuwe sciencefictionserie onderzoeken.[3][4] In maart 1962 deed Bull verslag van een studie van de Britse sciencefiction.[5]

Op 25 juli 1962 volgde een tweede verslag van Braybon en Frick, waarin zij vier criteria opsomden waaraan een mogelijke serie zou moeten voldoen. De serie moest geloofwaardig zijn en dus geen bug-eyed monsters, geen tinnen robots als hoofdpersonages en geen grootse sciencefiction-achtige opzet bevatten. In dit verslag worden vijf verhalen genoemd die geschikt zouden kunnen zijn voor een televisieserie: Guardians of Time van Poul Anderson, Three to Conquer van Eric Frank Russell, Eternity Lost van Clifford Simak, Pictures Don't Lie van Katherine MacLean en No Woman Born van C.L. Moore.[6]

Het idee voor Doctor Who wordt vaak toegeschreven aan de Canadese filmproducent Sydney Newman.[3] Hij werkte in het begin van de jaren zestig op de drama-afdeling van de BBC en gaf leiding aan de ontwikkelaars van Doctor Who. Hiervóór werkte hij voor de Associated British Corporation en was hij betrokken bij de ontwikkeling van ITVs Out of this World. Newman bedacht het hoofdpersonage van Doctor Who, de Doctor, een tijdreiziger die met een tijdmachine genaamd TARDIS naar bijzondere historische gebeurtenissen zou reizen. Donald Wilson gaf Frick, Braybon en scenarist C.E. Webber tijdens een vergadering van de BBC in maart 1963 opdracht tot het ontwikkelen van de televisieserie.[3][7][8] Zij ontleenden hiervoor onder meer inspiratie aan de roman The Time Machine van H.G. Wells en de televisieserie Quatermass and the Pit.[7][8]

Webber schreef enkele scripts, maar geen ervan werd uiteindelijk opgenomen, omdat Wilson ze niet goed genoeg vond. Zijn ontwerp voor de eerste aflevering vormde echter wel de basis voor het door Anthony Coburn geschreven script van An Unearthly Child. Webber bedacht samen met Wilson en Newman het format van Doctor Who.[9] De BBC Television Service zond de eerste aflevering, getiteld "An Unearthly Child", uit om kwart over vijf 's middags op 23 november 1963, de dag na de moord op president Kennedy.[10][11] Deze uitzending trok 4,4 miljoen kijkers, ongeveer 9,1 procent van het totale kijkerspubliek in het Verenigd Koninkrijk.[12] Een week later liet de BBC de tweede aflevering, getiteld "The Cave of Skulls", voorafgaan door een herhaling van "An Unearthly Child".[12][13]

De oorspronkelijke serie werd geproduceerd van 1963 tot 1989 en bestond uit 26 reeksen die 155 verhalen bevatten in 695 afleveringen. De afleveringen duurden circa 25 minuten en eindigden meestal met een spannende cliffhanger. Vaak werden verhalen gespreid over meerdere afleveringen.

In 1975 en 1976 zond de TROS gedeelten van reeks 12 en 13 in Nederland uit, met Tom Baker in de hoofdrol. De uitzendingen werden echter gestopt na negatieve reacties van ouders: hun kinderen werden bang van de in de serie veel voorkomende buitenaardse wezens. In de jaren 1980 zond de TROS gedeelten van reeks 19 en 20 uit, nu met Peter Davison in de hoofdrol.

In Nederland werden de afleveringen van de nieuwe serie enkel in het begin uitgezonden op het openbare net. De VARA vertoonde in Nederland de eerste en tweede nieuwe reeks in 2006 en 2007 op Nederland 2 en Nederland 3. In België zond de VRT enkel de eerste nieuwe reeks uit op één. De digitale zender Acht en zijn opvolger CAZ zenden wel de afleveringen van de 11de en de 12de Doctor uit.

Susan Foreman (gespeeld door Carole Ann Ford) is de Doctors kleindochter. Ze reist met hem vanaf het begin, dat maakt haar dus de eerste metgezel. In "The Dalek Invasion of Earth" blijft Susan achter in Londen in de 22ste eeuw.

Ian Chesterton (gespeeld door William Russell) is een van de eerste metgezellen van de Doctor. Ian is een scheikundeleraar die werkt op de Coal Hill School, die daar samen met geschiedenislerares Barbara Wright werkt. In "An Unearthly Child", dat in 1963 plaatsvindt, is Susan Foreman een van de leerlingen daar op school. Susan is heel erg intelligent en weet veel over scheikunde en geschiedenis. Omdat Susan heel vreemd is, volgen ze haar naar haar "thuis", namelijk een oude politiecel in een vuilnisbelt. Daar ontmoeten ze de Doctor, en reizen ze met hem mee. In "The Chase", na twee jaar lang met de Doctor te reizen, gebruiken Ian en Barbara een Dalek-Tijdmachine om terug te keren naar Londen.

Barbara Wright (gespeeld door Jacqueline Hill) is een van de eerste metgezellen van de Doctor. Barbara is een geschiedenislerares die werkt op de Coal Hill School, die daar samen met scheikundeleraar Ian Chesterton werkt. In "An Unearthly Child", dat in 1963 plaatsvindt, is Susan Foreman een van de leerlingen daar op school. Susan is heel erg intelligent en weet veel over scheikunde en geschiedenis. Omdat Susan heel vreemd is, volgen ze haar naar haar "thuis", namelijk een oude politiecel in een vuilnisbelt. Daar ontmoeten ze de Doctor, en reizen ze met hem mee. In "The Chase", na twee jaar lang met de Doctor te reizen, gebruiken Ian en Barbara een Dalek-Tijdmachine om terug te keren naar Londen.

Vicki (gespeeld door Maureen O'Brien) is een metgezel van de eerste Doctor. Ze komt voor het eerst voor in "The Rescue". Vicki is een overlevende van een ruimteschip dat is neergestort in de 25ste eeuw. In "The Myth Makers", wordt Vicki verliefd op een soldaat van het oude Troje en kiest ervoor om bij hem te blijven.

Steven Taylor (gespeeld door Peter Purves) is een metgezel van de eerste Doctor. Hij komt voor het eerst voor in "The Chase", waar hij twee jaar daarvoor met zijn schip is neergestort. In "The Savages", blijft Steven daar achter om de bevolking daar te helpen.

Katarina (gespeeld door Adrienne Hill) is een metgezel van de eerste Doctor. Ze was een dienstmeisje van Cassandra in het Oude Troje, en komt voor het eerst voor in "The Myth Makers". In "The Daleks' Masterplan", wordt Katarina gevangengenomen door de gevangene Kirksen. Ze opent de luchtsluis waar zij en haar vanger in zitten, wat tot hun dood leidt.

Sara Kingdom (gespeeld door Jean Marsh) komt voor en sterft in "The Daleks' Masterplan". Ze wordt soms meegeteld als een metgezel van de eerste Doctor, en soms niet omdat ze maar in één verhaal zit.

Dodo Chaplet (gespeeld door Jackie Lane) is een metgezel van de eerste Doctor. Ze komt voor het eerst voor aan het eind van "The Massacre of St Bartholomew's Eve". In "The War Machines", besluit Dodo achter te blijven in Londen, in het jaar 1966.

Polly (gespeeld door Anneke Wills) is een metgezel van de eerste en tweede Doctor. Zij, samen met Ben Jackson, verschijnen voor het eerst in "The War Machines". In "The Faceless Ones" keren ze terug naar Londen in 1966, en besluiten daar te blijven.

Ben Jackson (gespeeld door Michael Craze) was een metgezel van de eerste en tweede Doctor. Hij, samen met Polly, kwamen voor het eerst voor in "The War Machines". In "The Faceless Ones" keren ze terug naar Londen in 1966, en besloten daar te blijven.

Jamie McCrimmon (gespeeld door Frazer Hines) was een metgezel van de tweede Doctor. Jamie kwam van Schotland in de 18de eeuw. Jamie kwam voor het eerst voor in "The Highlanders", waar hij de Doctor, Ben en Polly ontmoet na de Slag bij Culloden in 1746. Bij het einde van "The War Games", verwijderen de Time Lords Jamie's en Zoe's herinneringen, en sturen allebei weg naar hun oorspronkelijke tijden en plaatsen. Jamie kwam later terug in het verhaal "The Two Doctors" in 1985, samen met de tweede Doctor (Patrick Troughton).

Victoria Waterfield (gespeeld door Deborah Watling) was een metgezel van de tweede Doctor. Zij kwam van Engeland tijdens de Victoriaanse Tijd in 1866, en zij is de dochter van wetenschapper Edward Waterfield (gespeeld door John Bailey). Ze kwam voor het eerst voor in "The Evil of the Daleks". In "Fury from the Deep", verlaat Victoria de Doctor en Jamie, en blijft bij een familie genaamd Harris in de 20ste eeuw achter.

Zoe Heriot (gespeeld door Wendy Padbury) was een metgezel van de tweede Doctor. Ze kwam voor het eerst voor in "The Wheel in Space", op een ruimte station in de 21ste eeuw. Aan het eind van "The War Games", verwijderen de Time Lords Zoe's en Jamie's geheugen, en sturen ze allebei naar hun eigen tijd en plaats terug.

Colonel, later Brigadier, Sir Alistair Gordon Lethbridge-Stewart (gespeeld door Nicholas Courtney), was de commandant van UNIT. Hij ontmoette de tweede Doctor voor het eerst toen de Cybermen en The Great Intelligence Londen binnenvielen. Hij kwam later de Doctor weer opnieuw tegen in "Spearhead From Space", maar herkende hem niet omdat de Doctor had geregenereerd. Aan het eind van dat verhaal weet hij zeker dat het inderdaad dezelfde Doctor is. Hij heeft veel avonturen gehad met de Doctor, voornamelijk met de derde Doctor. Toen de derde Doctor regenereerde naar de vierde Doctor zei hij "hier gaan we weer". Hij komt later terug in boeken zoals "Shadow in the Glass", waar hij de zesde Doctor helpt en in afleveringen zoals "Battlefield" waar hij de zevende Doctor helpt. Van alle metgezellen die de Doctor heeft gehad, heeft de Brigadier met de meeste incarnaties van de Doctor gereisd.

Elizabeth "Liz" Shaw (gespeeld door Caroline John) was een metgezel van de derde Doctor. Ze was een wetenschapper en een lid van UNIT. Ze kwam voor het eerst voor in "Spearhead From Space", waar ze lid werd van UNIT en de Doctor had ontmoet. In "Inferno" besloot Liz de Doctor en UNIT te verlaten, en ging weer terug naar de University of Cambridge.

Jo Grant (gespeeld door Katy Manning) was een metgezel van de derde Doctor. Ze kwam voor het eerst voor in "Terror of the Autons" als een vervanger voor Liz. In "The Green Death", werd Jo verliefd op wetenschapper Professor Clifford Jones. Ze besluit met Jones te gaan trouwen, en gaat met hem naar het Amazoneregenwoud.

Sarah Jane Smith (Elisabeth Sladen) was in de oude serie de metgezel van zowel de Derde Doctor (Jon Pertwee) als de Vierde Doctor (Tom Baker). Toen de Vierde Doctor werd teruggeroepen naar Gallifrey moest hij Sarah Jane achterlaten op Aarde, omdat mensen in die tijd niet op de planeet van de Time Lords mochten komen. De Doctor ziet Sarah Jane pas weer terug in zijn Tiende incarnatie, als hij een school probeert te redden van aliens en Sarah Jane hier ook onderzoek naar verricht. Sarah Jane vroeg de Doctor waarom hij nooit voor haar was teruggekomen en de Doctor zegt dat hij dacht dat ze was doorgegaan met haar leven. "Jij was mijn leven" antwoordt Sarah Jane. Aan het eind van deze aflevering gaat Sarah Jane toch haar eigen weg. Ze heeft nu ook een zoon om voor te zorgen en haar avonturen hierna zijn te zien in de spin-offserie The Sarah Jane Adventures. Na het overlijden van Sladen, op 19 april 2011, werden de drie afleveringen van seizoen 5 die al waren opgenomen alsnog op de BBC uitgezonden.

K9 was de robothond die de vierde Doctor in de oude serie kreeg van een zekere Professor Marius. Na enige tijd deel uit te maken van de 'bemanning' van de TARDIS, werd K9 aan metgezel Romana toevertrouwd. Toen Romana besloot niet langer met de Doctor mee te reizen, verdween K9 samen met haar uit de serie. In 1981 werd K9 echter in een spin-off reeks (K9 and Company, waarvan slechts één aflevering werd uitgezonden) teruggevonden door ex-metgezel van de Doctor, Sarah Jane Smith. Pas in 2006 in de aflevering School Reunion van de nieuwe reeks, verscheen K9 opnieuw. De tiende incarnatie van de Doctor komt in die aflevering Sarah Jane tegen, die K9 nog steeds onder haar hoede blijkt te hebben. Aan het eind van de aflevering neemt Sarah Jane, K9 weer mee naar huis en zijn ze samen te zien in de spin-off 'The Sarah Jane Adventures'.

In de nieuwe serie ontmoet de negende Doctor (Christopher Eccleston) in de eerste aflevering de 19-jarige Rose Tyler (Billie Piper). Zij reist met deze Doctor door tijd en ruimte totdat de Doctor haar op een gegeven moment in de TARDIS terug naar huis stuurt om haar leven te redden en het zijne op te offeren. Als Rose terug op aarde is, kan zij dit niet verkroppen en probeert van alles om met de TARDIS terug te gaan naar de Doctor. Uiteindelijk absorbeert ze de 'Time Vortex' waardoor ze terug kan gaan, alleen de 'Time Vortex' is niet bedoeld om door mensen te worden geabsorbeerd. Nadat ze de Daleks met behulp van de 'Time Vortex' had vernietigd, kust de Doctor Rose, zodat hij de 'Time Vortex' in zich krijgt voordat het het einde van Rose zou betekenen. Niemand kan echter de 'Time Vortex' beteugelen, zelfs de Doctor niet. De Doctor heeft alleen de eigenschap dat hij niet dood kan gaan en dat hij in plaats daarvan zichzelf regenereert. In dit geval regenereerde hij zichzelf als de Tiende Doctor (David Tennant). Rose heeft eerst moeite met het vertrouwen van deze nieuwe Doctor, maar al snel komt haar vertrouwen terug. Wanneer de Doctor vraagt hoelang Rose bij hem zal blijven zegt ze "voor altijd". Rose is zeer klunzig en zorgt voor vele ergernissen bij de Doctor. Rose komt erachter dat hij een eerdere metgezel (Sarah Jane Smith) op een gegeven moment heeft achtergelaten om haar verder te laten gaan met haar leven, zonder terug te komen, en ze vraagt of hij dat bij haar ook zal doen. Hij antwoordt dat hij dat bij haar niet zal doen. Over het verloop van de twee reeksen wordt duidelijk dat de Doctor en Rose een zeer hechte band hebben. Aan het eind van de tweede reeks moet de Doctor echter toch afscheid nemen van Rose. Ze zit vast in een parallel universum en kan niet meer terugkomen. Bij hun afscheid vertelt Rose de Doctor dat ze van hem houdt. De Doctor begint met de zin "En, als het mijn laatste kans is om het te zeggen: Rose Tyler...", maar maakt deze nooit af omdat zijn tijd in het parallelle universum beperkt is. Hij verdwijnt, een gebroken Rose achterlatend. Hij zegt dat hij haar nooit meer zal kunnen zien, omdat de poorten naar andere universa voorgoed gesloten zullen zijn.

Toch komt Rose in de vierde reeks een aantal keer voorbij. Eerst staat ze bij een ongeluk te kijken en komt ze Donna tegen. Daarna zien we haar een paar keer op een TV of computerscherm 'Doctor' roepen. Aan het eind van de vierde reeks komt ze eindelijk in levenden lijve terug en ze helpt Donna. Ze wil dat Donna tegen de Doctor zegt dat het einde van het universum in zicht is. Ze wordt dan eindelijk herenigd met de Doctor in de aflevering 'The Stolen Earth'. Nadat opnieuw de Daleks zijn verslagen brengt de Doctor Rose echter terug naar haar parallelle universum. In de strijd tegen de Daleks is er namelijk een Doctorkloon ontstaan, die door aanraking van Donna menselijke eigenschappen bezit, zoals het hebben van maar één hart. Hij zal een sterfelijk leven hebben, maar met precies dezelfde eigenschappen en herinneringen als de echte Doctor. De kloon-Doctor wil zijn leven met Rose delen in het parallelle universum en als Rose de kloon-Doctor kust nadat hij toch eindelijk de zin "Rose Tyler..." had afgemaakt (de woorden die volgen fluistert de Doctor, maar uit de Doctor Who Confidential die deze aflevering volgde werd duidelijk dat hij de zin eindigde met "ik hou van je"), vertrekt de echte Doctor met de TARDIS zonder afscheid te nemen. Rose laat hij achter met zijn kloon, in een leven dat de echte Doctor nooit zal kunnen hebben.

Captain Jack Harkness (John Barrowman) doet zich in de eerste reeks van de nieuwe serie voor als een Amerikaanse vrijwilliger in de Royal Air Force tijdens de Blitzkrieg. Daar ontmoet hij Rose en de Negende Doctor (Christopher Eccleston). We leren dat Jack een voormalige 'tijdagent' is uit de 51^ste eeuw die wegging toen hij plotseling twee jaar van zijn geheugen kwijt was geraakt. Hij reist dan mee met de negende Doctor en Rose in de TARDIS. In zijn laatste aflevering in deze reeks offert hij zichzelf op bij het vechten tegen de Daleks. Rose brengt hem weer tot leven, met behulp van de Time Vortex die ze had geabsorbeerd. Het lijkt alsof de Doctor en Rose allebei niet weten dat Jack nog leeft, want ze gaan weg, Jack achterlatend op Satellite 5. Doordat Rose hem weer tot leven bracht met behulp van de Time Vortex is Jack nu onsterfelijk. Niet alleen dat: hij veroudert ook niet. Jack keert terug in een spin-off-serie van Doctor Who: Torchwood, waarin hij tegen buitenaardse bedreigingen vecht met zijn team (en een amoureuze betrekking krijgt met een van de teamleden).

In de derde reeks van 'Doctor Who' is Jack herenigd met de Tiende Doctor (David Tennant). Hij legt uit dat hij vanaf Satellite 5 door middel van een 'vortex manipulator' terug was gegaan naar het jaar 1869, waar hij al die tijd heeft gewacht totdat hij de Doctor weer zou vinden. Nadat hij een jaar gevangen was gehouden door 'The Master' wil hij toch weer terug naar zijn Torchwood-team en zinspeelt ook nog dat hij en The Face of Boe (refererend aan zijn imago als 'pretty boy') één en dezelfde persoon zouden zijn.

In de vierde reeks komt Jack weer terug, deze keer om het universum van vernietiging te redden. En ook in 2020 zien we captain Jack Harness weer terug.

Martha Jones (Freema Agyeman) is de Doctors metgezel gedurende de derde reeks. Ze is een coassistent in een ziekenhuis dat naar de maan wordt getransporteerd, waar ze de Doctor ontmoet. Ze reist met hem mee gedurende de rest van de reeks. Ze besluit aan het einde van de reeks echter dat ze toch bij haar familie wil blijven. Ze was verliefd geworden op de Doctor, alleen de Doctor had niet dezelfde gevoelens. Hij praatte in deze reeks ook vaak over Rose en het leek alsof Martha jaloers was. Toch ging Martha niet om deze reden weg. Ze vond het reizen met de Doctor geweldig, maar door haar contact met de Doctor was haar familie in gevaar gekomen en ze wilde dit in de toekomst voorkomen. Toch komt ze in de vierde reeks nog een aantal keren terug. Ze is dan een dokter en werkt op een militaire basis. Het personage Martha Jones zien we later in de serie Torchwood terug. In reeks 2 van deze serie is zij in een aantal afleveringen te zien. In de aflevering "The End of Time part 2" leren we dat Martha met Mickey Smith (Noel Clarke) is getrouwd.

We zien Donna (Catherine Tate) voor het eerst aan het einde van de laatste aflevering van de tweede reeks. Nadat de Doctor afscheid heeft genomen van Rose is hij alleen in de TARDIS en probeert zijn verdriet te verwerken. Dan verschijnt er plotseling een vrouw in een trouwjurk in de TARDIS, Donna Noble. Na deze cliffhanger gaat dit verhaal verder in de kerstaflevering. Donna is er in deze derde reeks echter maar voor één aflevering, want als de Doctor vraagt of ze met hem meegaat wijst ze dit af. In de vierde reeks komt Donna terug als de vaste metgezel van de Doctor. Ze had spijt gekregen van haar afwijzing en ze probeerde de Doctor hierna altijd te vinden, door vreemde gebeurtenissen achterna te zitten waarop de Doctor misschien ook af zou komen. Nadat aan het eind van de vierde reeks de kloon-Doctor ontstaat door aanraking van Donna, heeft de kloon-Doctor niet alleen menselijke eigenschappen gekregen, maar Donna heeft nu ook de kennis van een Time Lord. Deze kennis is echter veel te veel voor een mens en ze zou eraan bezwijken. De Doctor besluit om haar geheugen te wissen en alles wat met hem te maken heeft gehad. Zij mag hier nooit meer aan herinnerd worden, want zodra ze zich ook maar iets herinnert zal ze het niet overleven. Nadat haar geheugen is gewist en de Doctor haar thuisbrengt neemt hij afscheid van haar als John Smith, maar ze herkent hem niet meer en de betekenis van dit afscheid voor de Doctor gaat aan haar voorbij. Als Donna's herinneringen in de aflevering "The End of Time" toch weer bovenkomen door de vreemde gebeurtenissen en haar hoofd lijkt op te branden, leren we dat de Doctor Donna een beschermingsmechanisme heeft meegegeven. Als ze zich ook maar iets zou gaan herinneren zal ze in slaap vallen en als ze wakker wordt zullen die herinneringen weer verdwenen zijn. De laatste keer dat de Tiende Doctor Donna ziet is op haar trouwdag. Ze trouwt met Shaun Temple. Donna ziet de Doctor niet, maar via Wilf geeft hij haar een lot voor de loterij, wat Donna en Shaun miljonairs zal maken. De Doctor heeft dit lot gekocht door terug te gaan in de tijd en een pond te lenen van Donna's overleden vader.

Wilfred Mott (Bernard Cribbins) verschijnt voor het eerst in Doctor Who in de kerstaflevering Voyage of the Damned, waar hij de Tiende Doctor kort ontmoet. De Doctor en Astrid worden naar de Aarde geteleporteerd en Wilf is een van de weinigen die zich nog op straat durft te vertonen na de gebeurtenissen met kerst van de twee voorafgaande jaren. Wanneer Donna Noble in de vierde reeks de vaste metgezel van de Doctor wordt, zien we Wilf terug en leren we dat hij de opa van Donna is. Nadat de Doctor Donna's geheugen heeft gewist, neemt Wilf afscheid van de Doctor en belooft aan hem te denken als hij naar de sterren kijkt. Wilf keert terug in de Doctor Who-kerstaflevering van 2009, The End of Time. Hij heeft nachtmerries over een man (de Master) en ontmoet een vreemde vrouw die hem adviseert om klaar te staan om de strijd aan te gaan. Wilf besluit om zijn oude revolver bij zich te gaan dragen. Wilf gaat op zoek naar de Doctor en vindt hem door middel van het inschakelen van een seniorenclub genaamd 'The Silver Cloak'. De Doctor begrijpt niet hoe Wilf hem zo makkelijk heeft kunnen vinden en vraagt zich af of iets hen nog steeds naar elkaar toetrekt. Wilf is zowel in het eerste als in het tweede deel van The End of Time de metgezel van de Doctor en is hiermee de laatste metgezel van de Tiende Doctor, voordat hij in deel 2 van The End of Time zal regenereren als de Elfde Doctor (Matt Smith). Wilf is indirect ook de oorzaak van de dood van de Tiende Doctor. Hij is uiteindelijk degene die de profetie die aan de Doctor is voorspeld laat uitkomen door vier keer te kloppen. De Doctor laat Wilf vrij uit een glazen kamer en is gedwongen om zelf Wilfs plaats in te nemen. De Doctor wordt blootgesteld aan een fatale dosis straling, wat uiteindelijk zijn elfde incarnatie tot gevolg heeft.

Amelia "Amy" Pond (Karen Gillan) is een metgezel van de elfde incarnatie van de Doctor. In de eerste aflevering van reeks 5 (2010) landt de Doctor in de achtertuin van het huis van het zevenjarige weeskind Amy Pond. Volgens de Doctor bevindt zich een gevangenis achter een scheur in de muur. Deze conclusie volgt uit het feit dat de boodschap van een wezen achter deze scheur "Prisoner Zero is ontsnapt" luidt. De Doctor vertrekt en zegt dat hij binnen 5 minuten terug is. Twaalf jaar later komt de Doctor opnieuw aan bij Amy en verkeert in de veronderstelling dat hij slechts vijf minuten weg was geweest. Prisoner Zero is nog steeds op vrije voeten en de ruimtepolitie dreigt de aarde te verbranden. Samen met de Doctor en haar verloofde Rory weet Amy Prisoner Zero te vangen. De Doctor beweert daarna dat hij weer vijf minuten weg is. Dit keer blijft hij voor de ogen van Amy twee jaar weg en uiteindelijk besluit ze met hem mee te reizen. Vanaf de zesde aflevering reist Amy's verloofde Rory ook mee met de Doctor. Tijdens die aflevering neemt hij ze mee naar Venetië in 1580. Daar komen ze vampierachtige wezens tegen. In de zevende aflevering bevinden de Doctor, Amy en Rory zich in een droomwereld. Aan het einde van de negende aflevering wordt Rory gedood en door een scheur in de tijd gezogen en kan Amy zich niets meer van hem herinneren. Tijdens de laatste twee afleveringen van seizoen 5, blijkt dat Amy's leven sinds haar ouders in een scheur in de tijd werden opgeslokt, één grote alternatieve tijdlijn was, en haar ouders en Rory leven weer.

In de eerste aflevering van de zesde serie (2011), blijkt dat Amy zwanger is. In de tweede aflevering blijkt het echter vals alarm. De Doctor heeft hier zo zijn twijfels over en scant Amy stiekem op zwangerschap. De scanner raakt er echter niet uit. In de zesde aflevering van deze reeks werd duidelijk dat de Amy die vanaf de tweede aflevering met de Doctor heeft rondgereisd, slechts een kloon was van de echte Amy. De echte Amy is gevangengenomen door de mysterieuze Madame Kovarian en ze is zelfs reeds klaar om te bevallen. Na de bevalling zal haar kind (Melody Pond) nog voor veel opschudding zorgen in de verdere plotlijn van de serie.

In het midden van serie zeven (2012) komt Rory vast te zitten in het New York van 1930. Amy en de Doctor kunnen moeilijk in de stad raken, want deze wordt beschermd door Weeping Angels. Uiteindelijk weten ze, met de hulp van River Song, Rory te redden en terug te komen in het heden. Op het laatste moment wordt Rory echter toch weer door de Angels teruggestuurd naar 1930. Door de gebeurtenissen in de aflevering kan de Doctor nooit meer terug naar New York, dus kan hij Amy ook niet terug brengen om Rory te redden. Uiteindelijk besluit Amy, tegen de zin van de Doctor in, zich alleen terug te laten sturen naar 1930 zodat ze samen met Rory oud kan worden. Dit betekent dat ze de Doctor, die ze al meer dan 10 jaar kent, nooit meer kan zien.

Nadat Amy terug wordt gestuurd zien de Doctor en River Song de grafsteen van Amy en Rory. Amy overleed op 87-jarige leeftijd. Ook schrijft Amy een brief voor de Doctor die ze vanuit 1930 naar hem toe stuurt via de epiloog van een boek. Hierin schrijft ze dat ze gelukkig is met Rory maar dat ze de Doctor, haar beste vriend, wel mist. Ook schrijft ze dat hij niet alleen moet reizen.

Na het verlies van Amy en Rory raakt de Doctor depressief en weigert hij mensen te helpen. Dit verandert wanneer hij Clara Oswin Oswald ontmoet.

Toen de elfde Doctor 300 jaar later reïncarneerde dacht hij aan de jonge Amy. Zij was het eerste gezicht dat deze Doctor zag en was dus een van de belangrijkste personen in zijn elfde leven. Net voordat hij veranderde beeldde hij zich ook de volwassen Amy in, die de trappen van de TARDIS afkwam en afscheid nam van hem.

Rory Arthur Williams (Arthur Darvill) is getrouwd met Amy Pond, al maakt hij zich wat zorgen over de relatie tussen de Doctor en Amy. Na terug in de tijd gestuurd te worden door een Weeping Angel samen met Amy sterft hij op 82-jarige leeftijd.

De sporadisch opduikende doctor River Song (Alex Kingston) is een archeologe die de Doctor voor het eerst ontmoette in de vierde serie. Haar ware identiteit blijft voor iedereen een groot mysterie. Haar tijdlijn en die van de Doctor lopen namelijk in tegenovergestelde richting. Wat wel zeker is, is dat ergens in de toekomst van de Doctor River een heel belangrijke rol gaat spelen. River Song beschikt namelijk zelf over een sonische schroevendraaier, kan perfect de TARDIS besturen en kent zelfs als enige de echte naam van de Doctor. Omdat de Doctor en River elkaar steeds in de verkeerde volgorde ontmoeten heeft River een dagboek waarin ze haar ontmoetingen met hem heeft uitgeschreven. Zo weet ze welke avonturen de Doctor reeds met haar heeft meegemaakt en over welke avonturen ze beter kan zwijgen (omdat de Doctor zijn eigen toekomst liever niet kent). Wat River niet verborgen kan houden is haar opsluiting in (en haar regelmatige ontsnappingen uit) de Stormcage-gevangenis. Ze zit hier (naar eigen zeggen) opgesloten, omdat ze een heel goede man heeft vermoord.

In de zesde serie (2011) raken de mysteries rond River Song geleidelijk aan opgelost. Zo wordt in de zevende aflevering bekend dat River de dochter is van Amy Pond en Rory Williams, die beiden metgezel zijn van de Doctor. River Song werd tijdens de huwelijksnacht van Amy en Rory in de TARDIS verwekt, waardoor haar DNA mutaties vertoont. Zij bezit naast menselijk DNA ook DNA van een Time Lord. Het is nog niet bekend wie door River vermoord zal worden, wanneer zij voor het eerst de Doctor ontmoet en hoe dicht ze aanleunt bij de definitie van een Time Lord. Verder blijkt ook dat ze als pasgeborene is ontvoerd door de eenogige en kwaadaardige Madame Kovarian, die van haar een wapen wil maken in de strijd tegen de Doctor.

Amy noemt haar dochter Melody Pond. In de zevende aflevering werd ze door de Doctor River Song genoemd.

In de aflevering Let's Kill Hitler wordt duidelijk dat River Song de Doctor heeft vermoord, maar uiteindelijk redt ze hem door al haar toekomstige reïncarnaties als een Time Lady op te geven.

Ondanks haar opvoeding en opleiding om de Doctor te vermoorden is er toch iets fout gegaan en wordt River verliefd op de Doctor. Ze trouwt zelfs met hem, ook al is het wel in een "fout" in de tijd waarin de tijd stilstaat en alles tegelijk gebeurt. Uiteindelijk wordt de tijd hersteld en herinnert niemand zich iets, behalve Rory, Amy en River.

In aflevering 13 van seizoen 9 nemen de doctor en Song afscheid bij de zingende torens. Er was al voorspeld dat dit hun laatste ontmoeting zou zijn en het dagboek van Song was bijna vol.

In het zevende seizoen van de show is Clara (gespeeld door Jenna-Louise Coleman) geïntroduceerd als een companion van de elfde Doctor. Clara was anders dan haar voorganger Amy Pond (Karen Gillan), waardoor het publiek een andere kant van de Doctor kon zien. Haar rol in het verhaal van de serie was bedoeld om de Doctor weer nieuwsgierigheid in het universum te geven.

In de loop van 2012 en 2013, is Clara aan het publiek gepresenteerd als drie afzonderlijke, maar gelijknamige, personen (incarnaties). De eerste twee incarnaties sterven elk tijdens de aflevering waarin ze verschenen; De derde wordt een companion van de Doctor. In het tweede deel van het zevende seizoen probeert de Doctor het mysterie rond Clara's identiteit bloot te leggen.

Oswin Oswald wordt geïntroduceerd in de eerste aflevering van de zevende reeks, "Asylum of the Daleks". Zij is de enige overlevende van het Starship Alaska, dat crashte op een gevangenisplaneet voor krankzinnige Daleks. De Doctor is van plan om haar te redden, maar ontdekt dat ze is omgebouwd tot een Dalek, en is opgesloten in een fantasiewereld van haar eigen voortbestaan. Oswin assisteert de Doctor en zijn reisgenoten heelhuids te ontsnappen van de planeet, maar wel ten koste van haar eigen leven.

Clara wordt geïntroduceerd in de kerstspecial "The Snowmen" van 2012, nadat de Docter zijn vorige twee companions is verloren. Clara is een barvrouw en een gouvernante die wordt uitgenodigd de nieuwste metgezel van de Doctor te worden, nadat hij haar redt van een aanval door sneeuwpoppen die door de kwaadaardige Great Intelligence tot leven zijn gebracht. Clara valt dood, kort nadat de Doctor haar de TARDIS heeft laten zien en haar grafsteen onthult haar volledige naam: Clara Oswin Oswald. De Doctor realiseert zich dat ze dezelfde vrouw is als Oswin uit de Asylum of the Daleks, en geïntrigeerd door een vrouw die tweemaal leefde en stierf in verschillende periodes van de geschiedenis, begint hij te zoeken in de tijd naar een andere Clara. De kerstaflevering eindigt met een hedendaagse jonge vrouw wandelend over de begraafplaats en stopt voor Clara Oswin Oswald's graf.

De 21e-eeuwse Clara ontmoet de Doctor in het hedendaagse Londen in "The Bells of Saint John", en hij neemt haar mee als metgezel om het mysterie op te lossen van het onmogelijke meisje (The Impossible Girl). "The Rings of Akhaten" verkent Clara's achtergrondverhaal als de Doctor zoekt naar aanwijzingen voor het mysterie van haar identiteit, maar na het onderzoeken van haar ouders en haar jeugd is hij verbaasd om niets buitengewoons te ontdekken. De aflevering onthult dat ze haar moeder had verloren als tiener. In "Hide" reist de Doctor niet vanwege een geest naar het spookhuis, maar voor het medium dat daar verblijft om haar over Clara enkele vragen te stellen. Het medium bevestigt dat Clara een gewoon meisje is. In "Hide" en "Journey to the Centre of the TARDIS" blijkt dat de TARDIS niet van Clara houdt. In de laatste aflevering, in een afgewende tijdlijn, confronteert de Doctor Clara met de twee eerdere versies van haar die hij heeft ontmoet, maar ze weet niet waar hij het over heeft. Het mysterie rond Clara wordt opgelost in "The Name of the Doctor", wanneer ze haar bestaan in de tijd opoffert, om zo de schade die de Great Intelligence heeft gedaan aan de tijdstroom van de Doctor, ongedaan te maken. Als gevolg hiervan zijn incarnaties van haar verspreid over de geschiedenis van de Doctor. Ze is hierdoor te zien met oudere incarnaties van de Doctor en redt zijn leven op talloze manieren (voor het grootste deel ongemerkt) en ze zorgt er zelfs voor dat de eerste Doctor (William Hartnell) de juiste TARDIS kiest op zijn thuisplaneet, voorafgaand aan de eerste aflevering van de show in 1963. Vermoedelijk houdt de TARDIS hierdoor niet van Clara, een lopende grap in de serie. Verloren in de tijdstroom van de Doctor, wordt ze uiteindelijk gered en weer terug tot leven gebracht door de Elfde Doctor.

Bill (gespeeld door Pearl Mackie) is de nieuwe metgezel in seizoen 10 van de serie. Ze werkte in de kantine van de universiteit waar de twaalfde doctor docent was en een kluis beschermde. Ze wordt verliefd op een andere vrouw die later wordt veranderd in 'The Pilot'. Omdat deze beloofd had niet weg te lopen van Bill voor ze veranderd werd, blijft The Pilot Bill achtervolgen tot de Doctor tussenbeide komt. Voor de rest van het seizoen reizen de doctor en Bill deeltijds samen. In de elfde aflevering van seizoen 10 (World Enough And Time) wordt Bill neergeschoten en getransporteerd naar de andere kant van het schip waar ze op zijn geland. Doordat Bill door een zwart gat gaat, gaat de tijd veel sneller. Ze wordt gedeeltelijk geconverteerd in een Cyberman en werkt gedurende tien jaar voor Mr. Razor in een ziekenhuis dat mensen in Cybermen converteert. Voor de doctor zijn slechts 10 minuten voorbij gegaan als hij Bill bereikt. Wanneer hij aankomt is Bill een paar uur eerder volledig geconverteerd. Door haar tijd in de wereld van 'the truth monks' heeft ze een sterke wilskracht en kan ze de software van de Cybermen tegenhouden en zichzelf blijven. Mr. Razor blijkt al die tijd The Master John Simm te zijn. Missy en The Master nemen The Doctor gevangen, nadat ze worden aangevallen door Cybermen proberen Missy en The Master, de Doctor achter te laten, Bill voorkomt dit als cyberman en gaat mee naar een hogere verdieping in een schip, waar de tijd al trager gaat. Samen met de Doctor evacueert ze de etage en wanneer de Cybermen hen komen converteren blaast de doctor de verdieping op. Wanneer ze het lichaam van de Doctor vindt begint ze te huilen en roept door haar tranen The Pilot op die haar terug naar haar menselijke vorm brengt. Nadat ze kussen en de Doctor terug naar de Tardis brengen stappen ze uit de Tardis en gaan samen door tijd en ruimte reizen.

In de kerstaflevering ‘Twice upon a Time’ zien we Bill voor de laatste keer aan het werk. De twaalfde en eerste doctor ontmoeten elkaar en willen beiden niet regenereren. Plots duikt Bill opnieuw op. Achteraf blijkt dat dit niet de echte Bill Pots is, maar dat de Doctor Bill ziet als herinneringen. Op het einde van de aflevering zorgt ze ervoor dat de Doctor zich Clara weer herinnert. Hij neemt afscheid van (de herinneringen van) Bill, Nardole en Clara. Hij stapt in de Tardis en regenereert in de dertiende doctor: Jodie Whittaker. Na de regeneratie valt de nieuwe vrouwelijke doctor uit de Tardis.

Het elfde seizoen start wanneer Ryan op een afgelegen plaats verschillende lichten ziet. Na het aanraken van deze lichten komt er een paarse steen te staan op deze plaats. Ryan weet niet wat hij moet doen en belt de politie. Politieagente Yaz wordt opgeroepen om dit te gaan bekijken. Eenmaal aangekomen denkt ze eerst dat dit een flauwe grap is. Wanneer Ryan haar laat voelen aan deze ijskoude steen gelooft ze dat er wat meer aan de hand is. Grace, de grootmoeder van Ryan, is samen met haar vriend Graham onderweg met de trein wanneer deze na een inslag plots tot stilstand komt. Op de trein vliegt een soort 'elektrische kluwen' rond. Net voor het mis dreigt te gaan valt de doctor door het dak van de trein naar binnen. Samen met Yaz, Graham en Ryan besluit ze te onderzoeken wat er gaande is. De doctor heeft niets meer nadat ze uit de Tardis gevallen is. Ze besluit om zelf een nieuwe sonic screwdriver te maken. Het wezen uit de paarse steen blijkt Tim Shaw te zijn, een Stenza Warrior. Hij heeft de opdracht gekregen om een mens te vangen en mee te nemen naar zijn planeet als trofee. Wanneer de doctor hier achter komt laat ze Tim Shaw weten dat ze er alles aan zal doen om te voorkomen dat hij een mens ontvoert. De doctor slaagt uiteindelijk in haar opzet en stuurt Tim Shaw terug. Tijdens het gevecht valt Grace van een grote hoogte en overlijdt.

De doctor is Yaz, Graham en Ryan dankbaar voor hun hulp. Als laatste gunst vraagt ze om mee te helpen een teleporter te maken. Ze wil zo haar Tardis terug vinden. Wanneer de teleporter wordt geactiveerd, teleporteert deze niet enkel de doctor maar ook Yaz, Graham en Ryan. Ze belanden op een planeet met twee andere personen. Deze twee personen zijn de laatst overgebleven deelnemers van een race. Om de race te winnen moeten ze als eerste het Ghost Monument zien te vinden; dit blijkt de Tardis te zijn.

In de laatste aflevering van het seizoen ontmoet de doctor opnieuw Tim Shaw. Hij probeert volledige werelden te stelen met behulp van de Ux. Opnieuw kunnen de doctor, Yaz, Graham en Ryan zijn opzet verhinderen. Graham en Ryan laten Tim Shaw achter in één van zijn eigen cellen. In de nieuwjaarsspecial graven archeologen een deel van een Dalek op. Jaren geleden werd de Dalek verslagen en in drie stukken begraven op verschillende plaatsen in de wereld. Door het opgegraven stuk onder een UV-lamp te plaatsen weet de Dalek zich opnieuw te vormen. De Dalek neemt bezit van het lichaam van een van de archeologen. Hij wil per se de Dalek-vloot bereiken om de aarde te veroveren. Daarom gaat hij naar het Hoofdkwartier Regeringscommunicatie. De doctor, Yaz, Graham, Ryan en Aaron, de vader van Ryan, slagen erin de Dalek te verslaan. Hierbij neemt de Dalek bezit van het lichaam van Aaron. De doctor moet de Dalek naar Skaro en de vloot brengen zodat Aaron het kan overleven. De doctor verrast de Dalek echter, waarbij deze een supernova ingetrokken wordt. Ryan redt hierbij op het laatste moment zijn vader Aaron. Tijdens de invasie van de Daleks tracht de doctor Kate Steward van UNIT te bereiken. Wanneer ze haar opbelt, komt ze terecht bij de UK nationale hulplijn. Die vertellen haar dat alle operaties van UNIT opgeschort zijn wegens financiële geschillen tussen het Verenigd Koninkrijk en andere grote internationale partners.

• Bignell, Jonathan; Andrew O'Day, Terry Nation. Manchester University Press (2004). ISBN 9780719065477.
• Chapman, James, Inside the Tardis: The Worlds of Doctor Who. I.B.Tauris (2006). ISBN 9781845111625.
• Ireland, Andrew, Illuminating Torchwood: Essays on Narrative, Character and Sexuality in the BBC Series. McFarland (2010). ISBN 9780786445707.
• Leach, Jim, Terry Nation. Wayne State University Press (2009). ISBN 9780814333082.
• Robb, Brian J., Timeless Adventures: How Doctor Who Conquered TV. Oldcastle Books (2009). ISBN 9781842433027.
• Short, Sue; Donald E. Palumbo, Cult Telefantasy Series: A Critical Analysis of The Prisoner, Twin Peaks, The X-Files, Buffy the Vampire Slayer, Lost, Heroes, Doctor Who and Star Trek. McFarland (2011). ISBN 9780786443154.