Delatief
De delatief is een naamval die voor zover bekend alleen in het Hongaars en Fins voorkomt. De oorspronkelijke betekenis is "van...af" (oppervlak). Deze betekenis is verwant aan die van de sublatief en de superessief.
Naamvallen |
---|
Abessief |
Ablatief (zesde naamval) |
Absolute naamval |
Absolutief |
Accusatief (vierde naamval) |
Adessief |
Adverbialis |
Algemene Latijnse vervoegingen en verbuigingen |
Allatief |
Apudessief |
Associatief |
Aversief |
Benefactief |
Causalis-finalis |
Causatief |
Comitatief |
Datief (derde naamval) |
Delatief |
Dieptecasus |
Distributief |
Elatief |
Ergatief |
Essief |
Exessief |
Factitief |
Genitief (tweede naamval) |
Illatief |
Inessief |
Instructief |
Instrumentalis (achtste naamval) |
Intratief |
Locatief (zevende naamval) |
Multiplicatief |
Nominatief (eerste naamval) |
Objectief |
Obliquus (Hindi) |
Obliquus |
Partitief |
Pegatief |
Pertingent |
Prepositionalis |
Prolatief |
Sublatief |
Superessief |
Temporalis |
Terminatief |
Translatief |
Vocatief (vijfde naamval) |
Daarnaast wordt de delatief in het Hongaars in diverse andere betekenissen gebruikt, zoals "over, aangaande". De belangrijkste bijbetekenis is "van...uit" (vertrekpunt). De uitgang is steeds -ről of -ról. Wanneer Hongarije zelf of plaatsen binnen Hongarije als punt van vertrek worden genomen, staan ze in de delatief:
- a hajóról, "van het schip af" (a hajó = het schip)
- erről az asztalról, "vanaf deze tafel" (ez = deze → erről = hier vanaf; az asztal = de tafel)
- Budapestről, "uit Boedapest"
- Budapestről jövök, "Ik kom/arriveer uit Boedapest" (letterlijk: Ik kom "van Boedapest af")
- Let op: Bij de meeste Hongaarse plaatsnamen wordt -ról/-ről gebruikt in de betekenis van "uit (vandaan)".
- arról beszél, "hij spreekt daar over" (beszél = hij spreekt; az = dat → arról = daarover, over dat)
In andere gevallen (bijvoorbeeld voor plaatsen buiten Hongarije) gebruikt het Hongaars in dit geval de elatief.
In het Fins is de delatief een bijwoord dat alleen wordt gebruikt bij enkele persoonlijke voornaamwoorden.