Coenraad Johannes van Houten

Coenraad van Houten was de zoon van Casparus van Houten (1770-1858) en Arnoldina Koster. In 1835 huwde Coenraad van Houten met Hermina van Houten (geen familie) uit Groningen. Casparus Johannes van Houten (1844 – 1901), begiftigd met een marketingtalent, was een zoon van hen. Coenraads vader opende in 1815 een cacaofabriek in Amsterdam, met een molen die door arbeiders werd aangedreven. In die tijd werden cacaobonen vermalen tot een fijne massa, die met melk kon worden gemengd om een chocoladedrank te maken of die in koekjes kon worden verwerkt.

In 1828 octrooieerde Casparus van Houten Sr. (en niet zijn zoon, die meestal genoemd wordt)[1] een goedkope methode om het vet uit geroosterde cacaobonen te persen. De kern van de boon bevat gemiddeld 54 procent cacaoboter. Van Houten's machine - een hydraulische pers - reduceerde het cacaobotergehalte met bijna de helft. Het resultaat was een "cake" die verpulverd kon worden tot cacaopoeder, de basis voor chocoladeproducten.

De introductie van cacaopoeder vereenvoudigde niet alleen het maken van chocoladedranken, maar maakte het ook mogelijk om het poeder te combineren met suiker en het vervolgens opnieuw te mengen met cacaoboter om een vaste stof te creëren die al sterk leek op de huidige chocolade.

In 1838 verliep het patent, waardoor anderen konden voortbouwen op het succes van Van Houten. In 1847 produceerde de Engelse chocolatier JS Fry & Sons de misschien wel eerste chocoladereep. Latere ontwikkelingen waren in Zwitserland, waar Daniel Peter in 1875 melkchocolade introduceerde en Lindt maakte chocolade beter mengbaar door in 1879 het proces van concheren uit te vinden.

Dutch process cacao (links), naturel cacao (rechts)

Coenraad Van Houten introduceerde een verbetering door het poeder te bewerken met alkalische zouten (kalium of natriumcarbonaat) waardoor het poeder gemakkelijker met water kon mengen. Tegenwoordig staat dit proces bekend als "Dutching" . Het eindproduct, "Dutch chocolate", heeft een donkere kleur en een milde smaak.[2]

In 1850 verhuisde Coenraad zijn productie van een molen in Leiden naar een fabriek in Weesp. Tegen die tijd exporteerde hij chocolade naar Engeland, Frankrijk en Duitsland. In 1866 reisde John Cadbury naar Weesp om een Van Houtenpers te kopen, maar gebruikte deze pas in 1875 in zijn productie.

Het bedrijf Van Houten werd in 1962 aan WR Grace verkocht en de fabrieken in Weesp werden in 1971 gesloten. De merknaam Van Houten, die nog steeds in gebruik is, is sindsdien meerdere keren verkocht, in 1990 van de Duitse chocolademakerij Jacobs Suchard aan Philip Morris. Het was vervolgens eigendom van het chocolateriebedrijf Stollwerck en sinds 2002 van Barry Callebaut.[3]

Dutch process-cacao wordt algemeen erkend als superieur aan cacao die niet op deze manier is geproduceerd.[4] De combinatie van de uitvindingen door vader en zoon van Houten leidde tot de negentiende-eeuwse massaproductie en consumptie van chocolade.[5]

• "Drink Van Houten Cocoa !" schreef Vladimir Majakovski in zijn gedicht, Een wolk in broek. Dit bekende citaat is de titel van het boek van Ornela Vorpsi uit 2010.[6]
• De cacaowinkel van Van Houten is te zien tijdens de openingsscène van Neil Jordans film Michael Collins.

• Van Houten Drinks
• Barry Callebaut Dranken
• Van Houten's Cocoa verzameling

Zie de categorie Van Houten chocolate van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.