Castenray

• De Sint-Matthiaskerk Een rijksmonument.
• Boerderijen aan Schoor 2 (Venspláts), Lollebeekweg 21 (Op ten Cleff) en Lollebeekweg 57 (Landschrijvershof), alle drie rijksmonumenten en van het hallenhuistype, teruggaand tot eind 17e/begin 18e eeuw.
• Lucia-Johannes-Josephkapelletje.
• Wegkruis, hoek Castenrayseweg/Klein Oirlo.
• Wegkruis hoek Steegkamp/Lollebeekweg.
• Wegkruis, hoek Roffert/Tunnelweg.
• H. Hartbeeld bij de kerk.
• Matthiasmonument bij de kerk.

Monumenten 1. Schoor: Oorlogsmonument voor acht omgekomen Amerikaanse inzittenden van een B-17. 2. Oosterbosweg: Oorlogsmonument voor zes inzittenden van een Britse Lancaster III. 3. Valkenberg: Oorlogsmonument voor twee inzittenden van een Britse Halifax. 4. Dorpsplein: Oorlogsmonument voor gedeporteerden. 5. Kerkhof: Oorlogsmonument voor twee omgekomen inwoners. 6. Dorpsplein: Oorlogsmonument voor de Castenrayse Indiëgangers. 7. Dorpsplein: Schânsebinder, monument dat herinnert aan het maken en stoken van 'schânse' (takkenbossen). 8. Dorpsplein: Maquette van het dorpscentrum in 1933. 9. Dorpsplein: Zonnewijzer als symbool van de dorpsgemeenschap. 10. Hoek Castenrayseweg/Horsterweg: Monument van Nederlands beroemdste trekpaardhengst Nico van Melo. 11. Hoek Horsterweg/Rietweg: Monument vroegere boerenleven. 12. Rietweg: Monument 'Schaatsenrijder'. 13. Matthiasstraat: monument ter herinnering aan de in 2015 opgeheven school. 14. Matthiasstraat De Wis: Twee carnavalsmonumenten. 15. Hoek Lollebeekweg/Horsterweg: Monument 'Thei mit d'n trekbuūl'. 16. Hoek Tunnelweg/Roffert: Oude grenssteen 1794. 17. Diepeling: Monument 'Ontgronding Diepeling'. 18. Hoek Castenrayseweg/Horsterweg: Castenrayse weersteen.

Geschiedenis van de kerk Uit een oud geschrift weten we, dat op 23 januari 1434 ‘in het dorp Casterloe van de parochie van Venraede in het Luikse Diocees’ een gewijd altaar gesticht werd ‘ter ere en tot lof van God, de Almachtige en de Zalige Apostel Matthias, in eerder aangewezen, onlangs gewijde Kapel….’ Eind 15e eeuw werd tegen het kleine kapelletje een hoog laatgotisch priesterkoor gebouwd, dat de tijd goed heeft doorstaan. Het staat er heden ten dage nog steeds. De kapel werd jarenlang bediend door de Venrayse geestelijkheid, totdat Castenray in 1804 onder de naburige parochie van de H. Gertrudis te Oirlo kwam te vallen. In 1804 werd het kapelletje uit 1434 vervangen door een kapel met een laag schip. In 1910/1911 werd door de groei van het aantal kerkgangers het kapelletje afgebroken. Tegen het laatgotische priesterkoor werd een nieuwe kapel met drie gewelfvakken en een rank torentje gebouwd. Het schip werd vervangen door een neogotisch schip van architect Caspar Franssen (*Tegelen, 14 mei 1860 †Roermond, 5 januari 1932). Hij was een leerling van Pierre Cuypers. De bevolking van Castenray groeide en het dorp streefde naar zelfstandigheid. In 1922 werd Castenray door Mgr. Schrijnen verheven tot rectoraat. Bij de kerk werd een rectoraatswoning gebouwd, die vanaf 1933 als pastorie gebruikt werd. In dat jaar volgde namelijk de verheffing van Castenray tot zelfstandige parochie. De eerste pastoor werd Richard Verheggen. Hij liet in 1933 het patronaat bouwen. In 1934 werd de kapel onder leiding van architect Joseph Franssen (zoon van Caspar Franssen) uitgebreid tot een kerk met vier gewelfvakken, een doopkapel, een sacristie, een kinderkapel en een hoge toren. Op 13 november 1944 bliezen de Duitse bezetters de kerktoren op. Onder leiding van pastoor Rieter werd de kerk, met wederom als architect Joseph Franssen, herbouwd en uitgebreid met een vijfde gewelfvak. In 1949 was de kerk met toren en al als eerste in Limburg weer opgebouwd.

Al eeuwenlang wordt de H. Matthias in Castenray vereerd. Toen de apostel Judas Jezus had verraden en zelfmoord had gepleegd, moest er een nieuwe apostel komen. Matthias werd aan de elf apostelen toegevoegd door loting. Hij wordt daarom ook wel de '13e apostel' genoemd. In de Bijbel lezen we verder niets meer over de lotgevallen van Matthias. Matthias zou in Palestina zijn begraven. Daar trof keizerin Helena zijn relieken aan, toen zij op zoek was naar het kruis waar Jezus 300 jaar eerder aan was gestorven. Op haar bevel zouden de relieken door bisschop Agritius naar Trier, haar zomerverblijf, zijn overgebracht.

Een andere heilige, die in de Castenrayse kapel werd aangeroepen, was de H. Brigida, ook wel Brigitta van Kildare genoemd. Zij werd in het jaar 436 uit Ierse ouders geboren. Een grote veesterfte bracht in 1775 van heinde en verre pelgrims naar het bedevaartsoord Castenray, om te bidden tot de patrones van het vee. Deze verering duurde tot na de Tweede Wereldoorlog. Tot 1965 was de feestdag van de H. Brigida nog opgenomen in de parochieliturgie. Nadien is de verering van de heilige nagenoeg verdwenen.

Direct ten oosten van de dorpskern ligt de A73. Ten zuidwesten van Castenray ligt het 70 hectare grote natuurgebied Castenrayse Vennen rond het dal van de Lollebeek. Aan de westkant van Castenray ligt tegen de dorpsgrens de 'Castenrayse Berg'. Dit is een bosgebied met stuifduinen. Ook ligt daar het waterwingebied Breehei. Castenray ligt op een hoogte van ongeveer 25 meter. De Lollebeek ontspringt aan de zuidwestkant van Castenray en mondt aan de zuidoostkant uit in de Groote Molenbeek. Bij de Castenrayseweg begint aan de oostkant van de A73 een mooie wandelroute die langs de meanderende Lollebeek en een waterplas van De Diepeling naar de Groote Molenbeek voert.

• Lijst van rijksmonumenten in Castenray

• 
  H.Matthiaskerk
• 
  Heilig Hartbeeld door Jacques Sprenkels, 1931
• 
  Basisschool
• 
  gemeenschapshuis De Wis
• 
  oorlogsmonumentje op het dorpsplein
• 
  boerderij aan Lollebeekweg
• 
  sculptuur op dorpsplein mbt Carnaval
• 
  wegkapelletje HH.Lucia-, Josef- en Johanneskapel
• 
  wegkruis aan Lollebeekweg

Oirlo, Leunen, Meerlo, Tienray, Horst

• Castenray op DorpenVenray.nl

	Plaatsen in de gemeente Venray
Blitterswijck · Castenray · Geijsteren · Heide · Leunen · Merselo · Oirlo · Oostrum · Smakt · Venray · Veulen · Vredepeel · Wanssum · Ysselsteyn Limburg: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten