Breemwaard

Breemwaard is gelegen tussen Waaldorpen, Zuilichem en Nieuwaal ten zuiden van Zaltbommel. De uiterwaard heeft een oppervlakte van 130 hectare en bestaat deels uit open water, zachthoutooibos en stroomdalgrasland. Door het gebied loopt een strang alsmede een aantal nevengeulen die bij extreem hoogwater met de rivier meestromen. De bodem van het gebied bestaat onder andere uit klei en zand. Een deel van het gebied is volledig opengesteld voor het publiek, dit deel wordt beheerd door Staatsbosbeheer. Het deel dat door de SBNL beheerd wordt, mag alleen betreden worden wanneer men op de paden blijft.

Rond eind negentiende eeuw lag er zowel een nevengeul als een zandeiland in de Breemwaard. Het gebied bestond verder uit oeverwallen en grasland. Griendhout werd geteeld op de lager gelegen delen. In 1890 is men begonnen met de afgraving van het zandeiland waardoor de dynamiek in het gebied veranderde. Ongeveer twintig jaar later heeft men aan de rivieroever ter plaatse kribben aangelegd.

Tot in de jaren 1970 is het gebied gebruikt voor het delven van klei en zand. Op de afgegraven plaatsen had zich moeras en ooibos gevormd. Na 1996 verloor de Breemwaard zijn agrarische bestemming en is het gebied ingericht voor laag dynamische natuurontwikkeling. In 1996 en 1998 heeft een kunstmatige verlaging van het maaiveld plaatsgevonden en in 2003 zijn de oeverwal en de zomerkade bij het natuurgebied getrokken.

In de Breemwaard is sprake van een gevarieerde flora en fauna. Speciale aandacht besteed hebben libellen, juffers, vlinders, sprinkhanen en broedvogels. Enkele bijzondere soorten vogels zijn de kneu en de rietgors maar ook de zwartkop en de matkop komen in het gebied voor. Daarnaast broeden er diverse weidevogels waaronder de grutto en de kievit.

De flora bestaat voornamelijk uit struweel en kruidachtige vegetatie. In de periode 1996 t/m 2010 is er een aantal kenmerkende soorten uit het gebied verdwenen nadat voor het beheer grote grazers werden ingezet. Deze zorgen ervoor dat opslag van begroeiing in de Breemwaard beperkt blijft. Het garanderen van voldoende doorstroming bij hoogwater maakt dat in verband met de waterveiligheid noodzakelijk.

• 
  Herkauwende koeien in kruidenrijk grasland
• 
  Vogelkijkwand
• 
  Rivierstrand aan de oever van de Waal

• Peters & Kurstjens (2011). Rijn in beeld: Natuurontwikkeling langs de grote rivieren, deel 1, de Waal.

Zie de categorie Breemwaard van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.