Bohemian Rhapsody
Bohemian Rhapsody is een stuk in rapsodische vorm van de Britse muziekgroep Queen. Het verscheen op het album A Night at the Opera uit 1975. Het was een wereldwijde hit voor de groep in 1975/1976 en de heruitgave in 1991 werd ook een hit. Het wordt algemeen beschouwd als een van de succesvolste popnummers aller tijden.
Bohemian Rhapsody
| |||||||
Single van: Queen | |||||||
Van het album: A Night at the Opera | |||||||
B-kant(en) | 1975: I'm in Love with My Car 1991: These Are the Days of Our Lives | ||||||
Uitgebracht | 31 oktober 1975 | ||||||
Soort drager | 1975: vinyl (7") 1991: vinyl (7") en cd (5") | ||||||
Opname | 1975, Rockfield Studios | ||||||
Genre | Rock, progressieve rock, hardrock, opera, rapsodie | ||||||
Duur | 6:06 | ||||||
Label | EMI | ||||||
Schrijver(s) | Freddie Mercury | ||||||
Producent(en) | Roy Thomas Baker en Queen | ||||||
Hoogste positie(s) in de hitlijsten | |||||||
1975-versie: | |||||||
Queen | |||||||
| |||||||
|
Opbouw
Het lied bestaat uit zes delen, waarin een aantal onderling sterk verschillende muziekstijlen aan bod komen. Het nummer combineert onder meer progressieve rock met hardrock en progressieve pop. De intro (0:00–0:49) wordt eerst gevolgd door een ballade (0:49–2:40). Daarna volgen een korte gitaarsolo (2:40–3:05), een opera-achtig intermezzo (3:05–4:07) en een hardrockgedeelte (4:07–4:54). Ten slotte is er een lange outro (4:54–5:55), die wordt afgesloten met het geluid van een gong.[1]
Het lied is verder afwijkend qua opbouw doordat het geen refrein kent. Tevens komt geen enkel couplet een tweede keer voor.
Tekst en betekenis
Over de precieze betekenis van de weinig samenhangende tekst is weinig duidelijk; zanger en schrijver Freddie Mercury hield er niet van om in interviews zijn teksten uit te leggen. Er is wel geopperd dat Goethes beroemde werk Faust een belangrijke bron van inspiratie heeft gevormd.
De tekst bevat filosofische elementen. Meteen in de intro wordt de vraag gesteld of het leven zoals wij dat ervaren echt is ("Is this the real life? Is this just fantasy?"), waarna wordt geconcludeerd dat er aan de realiteit geen ontsnappen mogelijk is.
Vervolgens lijkt het te gaan om een jongen uit een arme familie die terechtstaat wegens het doodschieten van een man, en mogelijk geëxecuteerd wordt. De jongen beseft dat hij zijn leven, dat nog maar net was begonnen, vergooid heeft en dat niemand nog van hem houdt.
Het opera-gedeelte bevat veel religieuze toespelingen; zo wordt hier Beëlzebub genoemd en komt de Arabische spreuk Bismillah ("in naam van God") voor. De tekst bevat verder enkele verwijzingen naar de operawereld. De naam Scaramouche wordt genoemd, evenals Figaro uit Il barbiere di Siviglia van Rossini. Verder wordt de 16-eeuwse geleerde Galileo Galilei aangeroepen, die door de Kerk werd vervolgd. Mogelijk verwijst dit zowel naar de hoofdpersoon uit Faust als naar het thema homoseksualiteit, waar Mercury graag acceptatie voor wilde.[2]
Aan het eind wordt enkele malen de tekst "nothing really matters" herhaald. Ook de regel "Anyway the wind blows" is opnieuw te horen, net als aan het begin van het lied.
Titel
De titel verwijst naar de wereld van de bohemiens, meer in het bijzonder het individualisme en de daarmee samenhangende creativiteit.[3]
De term Rhapsody komt uit de klassieke muziek en is een muziekstuk dat uit contrasterende delen bestaat.
Opnamen
Het 'operakoor' in het midden is ingezongen door drie leden van Queen; John Deacon zong dit gedeelte niet mee. Dit inzingen gebeurde zo vaak dat er uiteindelijk ca. 180 stemmen te horen waren. De opnames van dit gedeelte van het nummer namen zo'n drie weken in beslag.
De platenmaatschappij zag het helemaal niet zitten dat dit nummer − ruim langer dan de gangbare drie minuten − zou worden uitgebracht op single. Freddie Mercury gaf een kopie aan zijn goede vriend, radio-dj Kenny Everett, en zei (met een knipoog) dat hij het nooit in zijn show mocht afspelen. Everett deed, naar Mercury's verwachting, precies het tegenovergestelde, en draaide uiteindelijk het nummer veertien keer in twee dagen. Andere radiostations begonnen toen ook het nummer uit te zenden.
Er werd een videoclip bij opgenomen, zodat de single tijdens hun tour alsnog op Top Of The Pops van de BBC kon verschijnen. De clip was een van de eerste echte videoclips, maar artiesten als Elvis Presley, Bob Dylan, The Beatles, Roger Glover en zelfs Queen zelf hadden al eerder promotiefilmpjes gemaakt bij hun singles. De clip van Bohemian Rhapsody is voor 100% op video gedraaid waarbij enkele eenvoudige technieken (zoals een facetlens) gebruikt werden voor de special effects. Zo werd het videofeedbackeffect verkregen door de camera op een monitor te richten. Deze clip werd in iets meer dan vier uur opgenomen en kostte slechts £4500.
Populariteit
Bohemian Rhapsody had wereldwijd succes. In Europese pop-polls is het vaak verkozen tot een van de beste popsongs aller tijden.
Eind 1991 werd het nummer voor de tweede keer een grote hit. Dit hing enerzijds samen met het overlijden van Mercury. Met name in de Verenigde Staten werd het succes ook in de hand gewerkt door de film Wayne's World, waarin het nummer een prominente rol speelt.[4]
In 2004 werd het lied opgenomen in de Grammy Hall Of Fame.[5]
Nederland
- In de Top 100 aller tijden van achtereenvolgens Veronica en Yorin FM, voor het laatst samengesteld in 2002, stond het nummer acht keer op plaats 1.
- In de sinds 1999 jaarlijks door Radio 2 uitgezonden Top 2000 stond de Bohemian Rhapsody bijna elk jaar op plaats 1.
- Ook in de Top 4000 van Radio 10 Gold stond het meermaals bovenaan.
- In de Nationale Hitparade stond Bohemian Rhapsody opnieuw op nummer één in de eerste twee weken van 1992. In totaal heeft het hier vijf weken op #1 vertoefd.
België
- In Radio Donna's Eindejaarstop stond Queen vanaf 1992 zestien jaar lang onafgebroken op de eerste positie tot de plaat in 2007 het veld moest ruimen voor Summer of '69 van Bryan Adams.
- In de Tijdloze 100 van Studio Brussel stond het nummer tussen 1987 − toen de lijst begon − en 1998 steevast in de Top 5.
Verenigd Koninkrijk
- In 1977 verkoos de British Phonographic Industry (BPI) de single tot 'de beste single van de afgelopen 25 jaar'.
- In 2002 werd het nummer als eerste verkozen in een peiling van Guinness naar de beste Britse single ooit.[6]
- In een peiling van de officiële Britse hitlijstenmaatschappij, UK Charts Company, werd het ook als beste verkozen.[7]
- Het is het op een na meest gespeelde nummer ooit op de Britse radio.[8]
- Het is de enige single die in vijf verschillende kalenderjaren (1975, 1976, 1991, 1992, 2015) de Britse nummer 1-positie behaald heeft.
- Het is de enige single die in ongewijzigde vorm driemaal de Britse nummer 1-positie behaald heeft.
Andere uitvoeringen
Het nummer is vele malen gecoverd door allerlei bands en individuele artiesten, zoals:
- In 1987 nam de satirische rockband Bad News een eigen versie van Bohemian Rhapsody op, op het album Bad News (1987).[9] De parodie werd geproduceerd door Queen-gitarist Brian May, die hiervoor onder andere een valse variant op zijn eigen klassiek geworden gitaarsolo inspeelde.
- Elaine Paige op The Queen Album (1988)[10]
- Elton John en Axl Rose gaven een eigen vertolking tijdens het Freddie Mercury Tribute Concert (1992), samen met een deel van de Queen-bandleden.
- "Weird Al" Yankovic op het album Alapalooza (1993)[11]
- Dream Theater op het album A Change of Seasons (1995)
- Paul de Leeuw gaf in 2000 een eigen vertolking van het nummer in Rotterdam Ahoy, samen met Bassie en Adriaan. Deze versie is uitgekomen als single en op de cd Zingen terwijl u wacht.
- In 2006 bracht de satirische band Enge Buren een Nederlandstalige versie uit van het nummer.
- Bij de tour met Paul Rodgers begon dit nummer met een opname van Freddie, die in Wembley Stadium zingt en piano speelt. Brian May en Roger Taylor speelden live mee. Na het operadeel zong Rodgers een deel, maar wisselde Mercury hem soms af. Het nummer eindigde met een opname van Mercury die een buiging naar het publiek maakt.
- Bij de tour met Adam Lambert verschilt de live versie per tour. Zo werd tijdens de Queen + Adam Lambert Tour 2012, de Queen + Adam Lambert Tour 2014-2015 en de Queen + Adam Lambert Summer Festival Tour 2016 het eerste couplet gezongen door Adam Lambert en het tweede couplet bestond uit de zang en beelden van Freddie Mercury van het concert Queen Live at Wembley Stadium. In deze jaren werd ook het einde gezamenlijk gezonden door Freddie en Adam. Vanaf de Queen + Adam Lambert Tour 2017-2018 werd voor het eerst het volledige lied live gespeeld. Inclusief het intro. Ook waren er geen beelden meer te zien van Freddie Mercury en zong Adam Lambert vanuit grootse hoogte het nummer.
- Er is een Muppetversie van het nummer gemaakt, waarin de Muppets het hele nummer op een luidruchtige en drukke manier zingen. Deze cover werd voor het eerst uitgezonden op televisie op het kanaal Disney XD.
- De YouTube-muzikant MysteryGuitarMan (Joe Penna) heeft een slide-whistleversie van dit lied gemaakt.
- Het Groningse duo Pé Daalemmer & Rooie Rinus hebben op dit nummer een Groningse parodie gemaakt.
- Het lied werd gespeeld tijdens de openings- en sluitingsceremonie van de Olympische Zomerspelen 2012 in Londen.
- In 2016 heeft Panic! at the Disco het nummer opgenomen voor het album Suicide Squad.
- Op het album Ome Henk slaat wild om zich heen van Ome Henk is een persiflage te vinden gespeeld door De Gallilejaas onder de titel Gallileejie Repsodie.
Varia
- De band kon het operagedeelte niet live spelen. Na Brian Mays gitaarsolo gingen de lichten uit, gingen de bandleden van het podium af, en werd het operagedeelte via de luidsprekers afgespeeld. Als Roger Taylor zijn beroemde hoge noot haalde aan het einde van het operagedeelte, kwam de band het podium weer op, begeleid door vuurwerk en een lichtshow, voor het hardrockgedeelte.
- Op 31 december 2013 werd het wederom uitgeroepen tot nummer 1 van de 1000 klassiekers van Radio 2 in Vlaanderen.
- In 2018 verscheen de film Bohemian Rhapsody, een biopic over Queen.
- De Australische Joanne Connor uit Redcliffe ging de film Bohemian Rhapsody maar liefst 108 keer kijken naar de verfilmde biografie van de Engelse rockband Queen sinds de film in 2018 uitkwam. Zo bemachtigde ze het Guinness World Record van meeste bioscoopbezoeken aan één film [12].
Hitnoteringen
Nederlandse Top 40
Hitnotering: (Week 1 t/m 13) 20-12-1975 t/m 13-03-1976 Hitnotering: (Week 14 t/m 24) 21-12-1991 t/m 07-03-1992 | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Week: | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | |
Positie: | 15 | 4 | 2 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 6 | 9 | 16 | 26 | 37 | uit | 15 | 4 | 2 | 2 | 2 | 2 |
Week: | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |||||||||||||||
Positie: | 4 | 8 | 15 | 20 | 37 | uit |
Single Top 100
Hitnotering: (Week 1 t/m 10) 20-12-1975 t/m 28-02-1976 Hitnotering: (Week 11 t/m 25) 14-12-1991 t/m 28-03-1992 Hitnotering: (Week 26 t/m 46) 10-11-2018 t/m 30-03-2019 | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Week: | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | |
Positie: | 14 | 2 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 4 | 13 | 21 | uit | 51 | 17 | 1 | 1 | 2 | 2 | 3 | 5 | 7 |
Week: | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | |
Positie: | 14 | 22 | 33 | 39 | 52 | 77 | uit | 79 | 56 | 54 | 59 | 58 | 65 | 82 | 81 | 26 | 46 | 54 | 63 | 64 |
Week: | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | ||||||||||||
Positie: | 63 | 86 | 75 | 64 | 72 | 71 | 83 | 92 | uit |
Evergreen Top 1000
Jaar | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Positie | - | - | - | - | - | - | - | - | 953 | 14 | 5 | 7 |
Radio 2 Top 2000
Nummer met notering(en) in de Radio 2 Top 2000[noot 1] |
'99 | '00 | '01 | '02 | '03 | '04 | '05 | '06 | '07 | '08 | '09 | '10 | '11 | '12 | '13 | '14 | '15 | '16 | '17 | '18 | '19 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bohemian Rhapsody | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 |
- Een getal geeft de plaats aan; een '*' dat het nummer niet genoteerd kon zijn, omdat het nog niet was uitgekomen, een '-' dat het nummer niet genoteerd was en een '?' betekent dat de notering nog niet verwerkt is. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.
Radio 2 1000 Klassiekers
Nummer met notering(en) in de 1000 Klassiekers van Radio 2[noot 1] |
'07 | '08 | '09 | '10 | '11 | '12 | '13 | '14 | '15 | '16 | '17 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bohemian Rhapsody | 1 | 2 | 35 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 | 1 |
- Een getal geeft de plaats aan; een '*' dat het nummer niet genoteerd kon zijn, omdat het nog niet was uitgekomen en een '-' dat het nummer niet genoteerd was. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.
Radio Veronica Top 1000 allertijden
Jaar | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Positie | 2 | 2 | 1 | 1 | 3 | 4 | 5 | 6 | 8 | 5 | 2 | 1 | 1 | 4 | 4 | 1 | 1 |
Radio 10 Top 4000
Jaar | 2001 | 2002 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Positie | 4 | 1 | 1 | 3 | 5 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
JOE Top 2000
Jaar | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Positie | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | 3 | 1 | 1 |
MNM Top 1000
Jaar | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Positie | 6 | 9 | 3 | 2 | 5 | 3 | 3 | 4 | 3 | 1 |
Noten
- (nl) Zó werd de videoclip van 'Bohemian Rhapsody' gemaakt, nporadio2.nl
- (nl) Waar gaat de muziek van Queen eigenlijk over?, Nolala!, 12 november 2017
- (en) Jarman, F., Oh Boy!: Masculinities and Popular Music (2007), 24.
- (nl) Jones, L.A., Freddie Mercury: de definitieve biografie (2011). ISBN 9460231950.
- (en) GRAMMY HALL OF FAME, grammy.com
- (en) Guinness World Records: Bohemian Rhapsody, BBC News
- (en) Bohemian Rhapsody Top Chart Topper, CBS News
- (en) Overzicht van meest gedraaide songs op Britse radio 1934-2009
- (en) Bad News, allmusic.com
- (en) The Queen Album, allmusic.com
- (en) Alapalooza, allmusic.com
- Bizar: Vrouw vestigt wereldrecord door 108 bioscoopbezoeken aan ‘Bohemian Rhapsody’
Voorganger: Mississippi door Pussycat |
Nummer 1-hit in de Nederlandse Single Top 100 10 januari 1976 – 31 januari 1976 3 weken |
Opvolger: Willempie door André van Duin |
Voorganger: geen |
Nummer 1 in de Eindejaarstop van Radio Donna 1992–2006 |
Opvolger: Summer of '69 door Bryan Adams |
Voorganger: geen |
Nummer 1 in de Hitarchief Top 2000 van JOE fm 2009–2012 |
Opvolger: Summer of '69 door Bryan Adams |
Queen (1973): | Keep Yourself Alive · Doing All Right · Great King Rat · My Fairy King · Liar · The Night Comes Down · Modern Times Rock 'n' Roll · Son and Daughter · Jesus · Seven Seas of Rhye... · (Mad the Swine) |
Queen II (1974): | Procession · Father to Son · White Queen (As It Began) · Some Day One Day · The Loser in the End · Ogre Battle · The Fairy Feller's Master-Stroke · Nevermore · The March of the Black Queen · Funny How Love Is · Seven Seas of Rhye · (See What a Fool I've Been) |
Sheer Heart Attack (1974): | Brighton Rock · Killer Queen · Tenement Funster · Flick of the Wrist · Lily of the Valley · Now I'm Here · In the Lap of the Gods · Stone Cold Crazy · Dear Friends · Misfire · Bring Back That Leroy Brown · She Makes Me (Stormtrooper in Stilettos) · In the Lap of the Gods... Revisited |
A Night at the Opera (1975): | Death on Two Legs (Dedicated to...) · Lazing on a Sunday Afternoon · I'm in Love with My Car · You're My Best Friend · '39 · Sweet Lady · Seaside Rendezvous · The Prophet's Song · Love of My Life · Good Company · Bohemian Rhapsody · God Save the Queen |
A Day at the Races (1976): | Tie Your Mother Down · You Take My Breath Away · Long Away · The Millionaire Waltz · You and I · Somebody to Love · White Man · Good Old-Fashioned Lover Boy · Drowse · Teo Torriatte (Let Us Cling Together) |
News of the World (1977): | We Will Rock You · We Are the Champions · Sheer Heart Attack · All Dead, All Dead · Spread Your Wings · Fight from the Inside · Get Down, Make Love · Sleeping on the Sidewalk · Who Needs You · It's Late · My Melancholy Blues · (Feelings, Feelings) |
Jazz (1978): | Mustapha · Fat Bottomed Girls · Jealousy · Bicycle Race · If You Can't Beat Them · Let Me Entertain You · Dead on Time · In Only Seven Days · Dreamer's Ball · Fun It · Leaving Home Ain't Easy · Don't Stop Me Now · More of That Jazz |
The Game (1980): | Play the Game · Dragon Attack · Another One Bites the Dust · Need Your Loving Tonight · Crazy Little Thing Called Love · Rock It (Prime Jive) · Don't Try Suicide · Sail Away Sweet Sister · Coming Soon · Save Me · (A Human Body) |
Flash Gordon (1980): | Flash's Theme · In the Space Capsule (The Love Theme) · Ming's Theme (In the Court of Ming the Merciless) · The Ring (Hypnotic Seduction of Dale) · Football Fight · In the Death Cell (Love Theme Reprise) · Execution of Flash · The Kiss (Aura Resurrects Flash) · Arboria (Planet of the Tree Men) · Escape from the Swamp · Flash to the Rescue · Vultan's Theme (Attack of the Hawk Men) · Battle Theme · The Wedding March · Marriage of Dale and Ming (And Flash Approaching) · Crash Dive on Mingo City · Flash's Theme Reprise (Victory Celebrations) · The Hero |
Hot Space (1982): | Staying Power · Dancer · Back Chat · Body Language · Action This Day · Put Out the Fire · Life Is Real (Song for Lennon) · Calling All Girls · Las Palabras de Amor (The Words of Love) · Cool Cat · Under Pressure (met David Bowie) · (Soul Brother) |
The Works (1984): | Radio Ga Ga · Tear It Up · It's a Hard Life · Man on the Prowl · Machines (Or 'Back to Humans') · I Want to Break Free · Keep Passing the Open Windows · Hammer to Fall · Is This the World We Created...? · (I Go Crazy) |
A Kind of Magic (1986): | One Vision · A Kind of Magic · One Year of Love · Pain Is So Close to Pleasure · Friends Will Be Friends · Who Wants to Live Forever · Gimme the Prize (Kurgan's Theme) · Don't Lose Your Head · Princes of the Universe · (Blurred Vision) · (A Dozen Red Roses for My Darling) · (Forever) |
The Miracle (1989): | Party · Khashoggi's Ship · The Miracle · I Want It All · The Invisible Man · Breakthru · Rain Must Fall · Scandal · My Baby Does Me · Was It All Worth It · (Hang On in There) · (Stealin') · (Hijack My Heart) · (My Life Has Been Saved) · (Chinese Torture) |
Innuendo (1991): | Innuendo · I'm Going Slightly Mad · Headlong · I Can't Live with You · Don't Try So Hard · Ride the Wild Wind · All God's People · These Are the Days of Our Lives · Delilah · The Hitman · Bijou · The Show Must Go On · (Lost Opportunity) |
Made in Heaven (1995): | It's a Beautiful Day · Made in Heaven · Let Me Live · Mother Love · My Life Has Been Saved · I Was Born to Love You · Heaven for Everyone · Too Much Love Will Kill You · You Don't Fool Me · A Winter's Tale · It's a Beautiful Day (Reprise) · Yeah · Track 13 · (Rock in Rio Blues) |
The Cosmos Rocks (2008, | met Paul Rodgers): Cosmos Rockin' · Time to Shine · Still Burnin' · Small · Warboys · We Believe · Call Me · Voodoo · Some Things That Glitter · C-lebrity · Through the Night · Say It's Not True · Surf's Up... School's Out! · Small Reprise · (Runaway) |
Queen Forever (2014): | Let Me in Your Heart Again · Love Kills - The Ballad · There Must Be More to Life Than This (William Orbit Mix) |
Non-albumtracks: | Thank God It's Christmas (1984) · No-One but You (1997) |