Bil (anatomie)
De bil is in de menselijke anatomie, evenals bij ander primaten, de ronding van de torso achter het bekken die aan een heup is verbonden door spieren.
Anatomie
De billen worden gevormd door de musculus glutaeus maximus (of grote bilspier), de musculus glutaeus medius, de musculus glutaeus minimus en vetweefsel. Elk individu heeft er twee (afwijkingen zijn zeer uitzonderlijk, bijvoorbeeld bij sommige Siamese tweelingen), in spiegelbeeld langs weerszijden van de anus.
Het analoge lichaamsdeel van vele zoogdieren wordt eveneens de bil(len) genoemd. De billen staan de mens toe rechtop te zitten, zonder gewicht op de voeten te hoeven zetten, zoals veel viervoeters (bijvoorbeeld kat- en hond-achtigen) moeten doen bij het stabiel rechtop zitten (wat bijvoorbeeld paardachtigen niet echt lukt).
Sommige vrouwen van Afrikaanse volkeren zoals de Khoikhoi, de Bantoevolken, de Pygmeeën, de Bosjesmannen en de negrito hebben een abnormale vetophoping in en rond de billen (steatopygie).
Associaties en eufemismen
De billen (met name het zitvlak) worden door velen beschouwd als een intiem gedeelte van het menselijk lichaam, dat vaak enige gêne oproept. Meestal worden ze als één geheel beschouwd (feitelijk plurale tantum 'de billen'), de meeste eufemismen zijn in het enkelvoud.
Hoewel de aarsopening zelf anatomisch gezien niet tot de billen behoort, wordt ze doorgaans in één adem hiermee genoemd: eufemismen (zoals gat(je) en reet) gelden als pars pro toto voor het hele achterwerk.
Een pijnlijk pak slaag werd/wordt vaak 'voor de billen' gegeven, omdat het daar minder blijvende schade kan aanrichten dan op minder vlezige lichaamsdelen en/of wegens het (zeker bij ontbloting) vernederend karakter.
Net als andere intieme organen heeft de term billen verschillende eufemismen, al dan niet beperkt tot mensen:
- konen (ook gebruikt voor het vormgelijkend paar wangen)
- onderdanen, schertsend positioneel
Het merendeel van de eufemismen staat in het enkelvoud:
- achterste of achterwerk, ook wel (eigenlijk enkel voor dieren) achterhand
- bips
- zitvlak, schertsend ook zitvlees
- gat(je) (tegenover gaatje voor andere betekenissen; eigenlijk de anus)
- ham (eigenlijk het smakelijk vlees van varkensbillen)
- kont(je) (oorspronkelijk enkel voor vrouwen, cfr. kut)
- krent
- poep, van het Latijn voor achtersteven
- reet (eigenlijk de aars)
- rotiplaat (wanneer het om platte billen gaat)
Uit het Frans komt:
- derrière
