Benzdorp

Het dorp dat plaatselijk Bensi wordt genoemd ligt in het ressort Tapanahoni, aan de rivier de Lawa die de grens vormt met Frans-Guyana en noordelijker uitkomt in de Marowijne. Nabij Benzdorp bevindt zich de stroomversnellingen van Oemankrassiabra.

Stroomafwaarts (naar het noorden) ligt de plaats Cottica en stroomopwaarts ligt Kawemhakan (Anapaike). Vlak aan de overkant van de Lawa bevindt zich de Frans-Guyanese plaats Wakapou en ten zuidoosten hiervan de iets grotere, Frans-Guyanese plaats Maripasoula wat de hoofdplaats is van de gelijknamige gemeente.

Ten zuidwesten van Benzdorp bevindt zich de Fatoe Swietie, een bergrug met een hoogte van 390 meter.

Rond 1885 werd goud gevonden in dit gebied tussen de Lawa en de Tapanahoni rivieren maar omdat toen niet goed was vastgelegd hoe de grens liep tussen de Nederlandse en de Franse kolonie werd de zaak voorgelegd aan Russische tsaar Alexander III die in mei 1891 het gebied toekende aan Suriname. In 1902 besloot Cornelis Lely, destijds gouverneur in Suriname, dat de Lawaspoorweg door de overheid zou worden aangelegd. Via de spoorlijn zou het goud uit het Lawagebied naar Paramaribo kunnen worden vervoerd. De lijn tussen Paramaribo en Benzdorp zou in totaal ruim 350 kilometer lang worden. Wegens tegenvallende goudvondsten is echter slechts vanuit Paramaribo de eerste helft aangelegd waarvan later weer de helft is komen te vervallen.

In de jaren vijftig van de twintigste eeuw was er echter nog steeds sprake van goudwinning op bedrijfsmatige schaal. Meer dan honderd uniform gebouwde arbeidershuisjes stonden in rijen bij de landingsplaats aan de rivier. Vandaar liep een bosweg de heuvels in. In het bos was een smalspoor dat aarde naar goudwasserijen vervoerde. Het bedrijf had ongeveer tweehonderd man in dienst, maar vanwege de lage goudprijzen toentertijd was de rentabiliteit een probleem.[1]

Rond 1974 was de bevolking van dit plaatsje gekrompen tot ongeveer 10 inwoners. Tegenwoordig werken er in de buurt van Benzdorp weer veel goudzoekers, waaronder relatief veel garimpeiros (Braziliaanse goudzoekers). Sinds het begin van de jaren 90 is Benzdorp opnieuw een goudwingebied geworden. De garimpeiros en gowtuman (Surinaamse gouddelvers) die toestroomden, hebben landinwaarts een nieuw dorp gesticht, dat tegenwoordig met de naam Benzdorp wordt aangeduid, maar enige kilometers verwijderd is van het oorspronkelijke dorp Benzdorp dat aan de oevers van de Lawa lag (die plaats wordt nu "de landing" genoemd). In het hedendaagse Benzdorp wonen naar schatting zo'n 600 mensen, waarvan twee derde afkomstig uit Brazilië en de overigen vooral Aukaners (Ndjuka) marrons.

Benzdorp is oorspronkelijk een Aluku (of Aloekoe of Boni) dorp; de beide oevers (maar vooral de Franse) van de Lawa worden op deze hoogte al honderden jaren door de Aluku marrons bewoond. Ook zij zijn actief als gouddelvers in dit deel van hun leefgebied. De Surinaamse overheid heeft de rechten op goudwinning in Benzdorp en omgeving in concessie uitgegeven aan Grassalco. Grassalco heeft contracten gesloten met de (Braziliaanse, Surinaamse en Franse) gouddelvers die op de concessie actief zijn, waarmee deze, in ruil voor een maandelijks bedrag, het recht krijgen goud te winnen op de concessie.

In mei 2006 trad het water van de Lawa ver buiten de oevers als gevolg van hevige regenval waar ook vele andere Surinaamse dorpen toen zwaar onder te lijden hadden (zie Overstromingen in Suriname 2006). Op 3 april 2008 verongelukte op het Lawa Antino vliegveld, dat 10 kilometer ten westen van Benzdorp ligt, een vliegtuig van Blue Wing Airlines bij het inzetten van de landing waarbij 19 doden vielen.