Beleg van Syracuse (343 v.Chr.)

Dionysius II volgde in 367 v.Chr. zijn vader Dionysius I op als tiran van Syracuse. Hoewel zijn vader een goed heerser was geweest, was de nieuwe tiran losbandig en zwak van karakter, en dus ongeschikt om te regeren. Sommige Syracusanen die leden onder het bewind van Dionysius zochten hun heil bij Hicetas, de tiran van Leontini. Omdat hij een Syracusaan was bij geboorte en leiding gaf aan een leger dat kon wedijveren met dat van Dionysius, kozen ze hem als hun leider in hun oorlog tegen Dionysius.[1] Carthago, dat het gebied in het westen van Sicilië bezat, zagen een kans om voordeel te halen uit deze chaos. Toen Carthago een groot leger naar het eiland zond, vroeg Hicetas de Korinthiërs om hulp. Korinthe was de moederstad van Syracuse, die ze hadden gesticht in 735 v.Chr.[2]

Hoewel de Korinthiërs tegen tirannen gekant waren, was Hicetas niet van plan om de democratie op Syracuse te herstellen, want hij wilde zelf tiran worden. Hij had al in het geheim gecommuniceerd met de Carthagers, maar hij koos ervoor om hulp aan de Korinthiërs te vragen. Hij verwachtte dat Korinthe zijn verzoek zou weigeren omdat ze zich moesten bezighouden met hun eigen zaken. Hij dacht dat het met een weigering van Korinthe gemakkelijker zou zijn om de Syracusanen te overtuigen dat het nodig was om een alliantie met de Carthagers te sluiten.[3] Niettegenstaande Hicetas dit zeker niet had verwacht, gingen de Korinthiërs toch in op zijn voorstel en kozen Timoleon als generaal om de expeditie naar Sicilië te leiden.[4] Van zodra Hicetas dit antwoord had gekregen, sloot hij openlijk een verbond met de Carthagers. Omdat hij dacht dat het lang genoeg zou duren voordat het expeditieleger zou vertrekken, stuurde hij een brief naar Korinthe om te zeggen dat ze de expeditie moesten afblazen. De Korinthiërs waren boos door dit verraad, dus had Timoleon geen moeite om genoeg mensen te rekruteren in zijn leger.[5]

In 344 v.Chr. vertrok Timoleon van Korinthe naar Syracuse. Volgens Diodorus had hij 700 huurlingen in dienst die hij liet vervoeren op zeven schepen. Op zijn weg kwamen er nog drie schepen extra bij uit Leukas en Korkyra.[6] Plutarchus vermeldt zeven Korinthische schepen, twee van Korkyra en een uit Leukas, waarmee hij op een totaal van 1.000 soldaten kwam.[7]T Tijdens de reis was Timoleon getuige van een hemelverschijnsel in de nacht dat hij de Ionische Zee overstak naar Italië.[8] Dit kunnen de Lyriden geweest zijn, een meteorenzwerm. Als dat waar is, zou hij op Sicilië geland zijn op 21 maart 344 v.Chr.[9]

Ondertussen belegerde Hicetas Syracuse, dat nog steeds onder controle was van Dionysius. Hij bouwde een kamp op het Olympiaeum, maar moest het beleg opheffen toen hij te kampen kreeg met een tekort aan voorraden. Terwijl hij zich terugtrok naar Leontini met zijn leger achtervolgde Dionysius hem en viel hem aan in de flank. Ondanks de verrassingsaanval kon Hicetas Dionysius' leger verslaan, dat op de vlucht sloeg nadat ze 3.000 gesneuvelde huurlingen in hun gelederen hadden geteld. Hicetas achtervolgde hierna Dionysius en kon snel een deel van Syracuse veroveren op het vasteland, terwijl Dionysius het eiland Ortygia behield.[10]

Volgens Diodorus kwam Timoleon aan bij Rhegium drie dagen nadat Hicetas Syracuse gedeeltelijk had ingenomen.[11] Hicetas wilde voorkomen dat hij op Sicilië voet aan land zette, dus hij zond twintig Carthaagse triremen naar Rhegium met gezanten. De gezanten zeiden Timoleon dat de oorlog bijna over was en vroegen hem om zijn vloot terug naar Korinthe te zenden. Als hij dat wilde, kon Timoleon zelf zich bij Hicetas aansluiten en zijn adviseur en bondgenoot worden. Om de gezanten te misleiden zei Timoleon hen dat hij naar hun wensen zou luisteren op voorwaarde dat de burgers van Rhegium getuige waren van hun overeenkomst. Terwijl de Carthagers bezig waren om alles in orde te maken om het verdrag te sluiten, ging Timoleon heimelijk aan boord van zijn schepen en ging naar Tauromenium. De heerser van deze stad, Andromachus, ondersteunde Timoleon en overtuigde zijn burgers om zich bij de Korinthiërs aan te sluiten.[12]

Op dit moment beginnen de verslagen van Diodorus Sicullus en Plutarchus duidelijk te verschillen. De belangrijkste verschillen zijn de omstandigheden waarin Dionysius zich overgaf aan Timoleon.

Nadat hij de meester van de stad was geworden, sloopte hij de citadel en het paleis van de tirannen op Ortygia en herstelde de democratische regering in Syracuse. Ook de onafhankelijkheid van de versterkte dorpen rond de stad werd hersteld.[24]

Hicetas kon vluchten naar Leontini met een groot deel van zijn leger. In 342 of 341 v.Chr.[25] belegerde Timoleon Leontini, maar brak het beleg af toen hij de stad niet kon innemen. Toen belegerde Timoleon Engyum om de tiran Leptines af te zetten en de democratie te herstellen. Terwijl Timoleon weg was probeerde Hicetas Syracuse te belegeren met zijn volledige leger. Hij moest zich echter terugtrekken met zware verliezen.[26] Mago pleegde zelfmoord, maar zijn lichaam werd gespietst door de Carthagers, die woedend waren over zijn lafheid en mislukking.[27] Ze zonden een nieuw leger naar Sicilië, dat verslagen werd door Timoleon in de slag bij de Crimmissus. Diodorus vermeldt dat Timoleon en Hicetas een kort vredesverdrag sloten zodat Timoleon de troepen van Hicetas kon gebruiken om tegen de Carthagers te vechten. Plutarchus echter vermeldt dit niet.[28]

In 339 of 338 v.Chr.[29] sloot Timoleon vrede met Carthago. De rivier de Lycus werd de grens tussen hun grondgebieden. Timoleon kon uiteindelijk Hicetas verslaan en liet hem executeren. Hij kon zo alle tirannen van Sicilië afzetten.[30]

Sicilië was onderbevolkt door de oorlog. De markt van Syracuse was een weide voor de paarden geworden, terwijl de herten en wilde zwijnen vrijelijk door de andere steden zwierven.[31] Timoleon vroeg Korinthe om kolonisten te sturen om Syracuse te herbevolken. Plutarchus vermeldt 10.000 kolonisten uit Korinthe en de rest van Griekenland. Met andere kolonisten uit Italië en andere plaatsen in Sicilië komt het totaal volgens Plutarchus op 60.000.[32] Volgens Diodorus Sicullus gingen er 40.000 kolonisten naar Syracuse en 10.000 naar Agyrium. Verder schrijft hij dat Timoleon de burgers van Leontini naar Syracuse wegbracht en extra kolonisten naar Kamarina.[33]

Bicknell, P. J. (1984) . The Date of Timoleon's Crossing to Italy and the Comet of 361 B. C.. The Classical Quarterly 34 (1): 130–134 .

Diodorus Sicullus, Bibliotheca historica. Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts (1947). ISBN 978-0-674-99415-7.

Diodorus Sicullus, Bibliotheca historica. Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts (1954). ISBN 978-0-674-99429-4.

Plutarchus, Parallelle Levens. Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts (1918), “Life of Timoleon”. ISBN 978-0-674-99109-5.