Beleg en ontzet van Huissen

De kaart van Huissen en omgeving in 1502. Het bruine gedeelte geeft aan het Hertogdom Gelre aan de groene gebieden het hertogdom Kleef. Zo is goed te zien hoe Huissen ingesloten was.

In het jaar 1502 was de stad Huissen in handen van het Hertogdom Kleef. Daarnaast maakte ook een deel van de Liemers, Malburgen en de Kleefse Waard onderdeel uit van het hertogdom. De wijde omgeving van Huissen behoorde tot het Hertogdom Gelre, Huissen vormde dus met buurtschap Malburgen een enclave binnen het Hertogdom Gelre. Het hertogdom Kleef, onder leiding van Hertog Johan II van Kleef, was nog steeds in oorlog met het Hertogdom Gelre nadat die laatste het gebied had teruggewonnen op de Bourgondische overheersing, die een verbond hadden met Kleef,[1] na de Gelderse Onafhankelijkheidsoorlog.

Mede omdat de Nederrijn vlak langs de stad Huissen liep, was de enclave van strategische waarde voor Gelre. Het was hem dan ook een doorn in het oog dat dit gebied midden in zijn hertogdom behoorde tot zijn vijand. Daarnaast belemmerde de tol die Kleef hief op het verkeer op de Rijn de handelsbelangen van Gelre.

Na de terugtrekking van het Kleefse leger in de Gelderse onafhankelijkheidsoorlog in 1499, was het al een aantal jaar rustig tussen de twee mogendheden. Gelre was bezig met het opzetten van een leger. Nadat dit door Kleefse zijde werd opgemerkt ontstond enige ongerustheid. Deze probeerde Gelre te bedaren door te beweren geen aanval op Kleefs grondgebied te willen doen en een verordening in te stellen die luidde: Elke Gelderse die iemand uit het Kleefse land wat zou aandoen of beschadigen, zou zwaar worden gestraft. Dit nam de ongerustheid bij de Kleefse bestuurders enigszins weg.

In het voorjaar van 1502 waren de Gelderse troepen gereed om Huissen in te nemen. Het plan van Gelre was om door middel van een bliksemactie met de troepen de openstaande stadspoorten van Huissen binnen de lopen. Maar de komst van het leger werd opgemerkt en de poorten werden gesloten. Dit kwam voor het Gelderse leger als verrassing en het trok verder. Op vragen over zijn actie ontkende Karel nogmaals dat hij kwaad in zin had en beweerde dat hij op weg was om Jacob I van Bronckhorst-Batenburg af te straffen. Van Batenburg, een familielid van Karel, die woonde op Kasteel Anholt was twee jaar eerder in onmin geraakt met Karel en was sinds 1501 een openbare vijand. Hij zou recent niet aan zijn verplichtingen hebben voldaan.

Met datzelfde leger trok hij door en bij Anholt viel hij het Kleefse land binnen. Dit was een afleidingsmanoeuvre voor de aanval op Huissen.

Gelderse troepen probeerden vervolgens Huissen te veroveren door middel van een tweede verrassingsaanval. Men dacht dat mede door de afleidingsmanoeuvre het redelijk gemakkelijk zou moeten zijn de enclave te veroveren. Maar de Kleefse mogendheden hadden Huissen inmiddels vanuit Emmerik voorzien van wapens en een kleine troepenmacht. Daarnaast was de stad inmiddels voorzien van meer dan voldoende voedsel. Door de bewapening van Huissen lukte het de stad om stand te houden.