Beleg van Breda (1813)

De Fransen stuurden een afgezant naar de stad, wiens eisen ondanks de overmacht en het gerucht dat de Franse soldaten vrij plunderen was beloofd, werden afgewezen. Onmiddellijk daarna stelden de Fransen hun kanonnen op en begonnen met een beschieting. Aangezien de verdedigers niet over vestingartillerie beschikten, hoefde Roguet zijn kanonnen niet in te graven in stellingen, zoals gewoonlijk tijdens grote belegeringen.

In de ochtend probeerden de Fransen de Antwerpse poort te overrompelen, welke werd verdedigd door ongeveer 250 Russische Jagers. Op hetzelfde moment trok, vanuit het onbedekte noorden, het regiment van Phaff binnen. Deze werd onmiddellijk ingezet in een tegenaanval met de bajonet (het regiment beschikte niet over munitie), waarop de Fransen zich terugtrokken.

De situatie werd met het uur benauwder voor de verdedigers. Van der Plaat besefte dat zonder kanonnen de verdediging weinig kans van slagen had en stuurde in de loop van de dag twee patrouilles, bestaande uit Russische cavalerie en bereden Nederlandse burgers, om de schepen met kanonnen tegemoet te gaan en ze zo snel mogelijk naar de stad brengen. Dit bleek nodig te zijn - een Franse cavaleriepatrouille was ook uitgezonden, om de kanonnen te onderscheppen. Tegen de avond kwamen de patrouilles met twee schepen in Breda terug - een met het zo benodigde geschut en kanonniers, de ander met kruit en kogels. Ondertussen gingen de gevechten de hele dag op kleine schaal door.

De hele avond en nacht waren de Russen, Pruisen en Nederlanders, zowel soldaten als burgers, bezig de kanonnen in stelling te brengen. Dit werd bemoeilijkt door onervarenheid en taalproblemen, maar tegen de ochtend stonden de kanonnen in stelling.

Om 13.30 uur begonnen de Fransen weer met een bombardement. De verdedigers reageerden onmiddellijk door terug te schieten met hun nieuwe artillerie, met als gevolg dat enkele Franse kanonnen buiten werking werden gesteld. De Fransen waren volledig verrast door dit salvo; Zij verkeerden namelijk nog steeds in de veronderstelling dat Breda niet over artillerie beschikte. Ze hadden zelfs een bivak opgesteld op de glacis van de stad, die, volgens de Pruisische Von Colomb, volledig werd weggevaagd met een enkel salvo kartetsvuur. Nogmaals probeerden de Fransen de stad in te nemen met een bestorming. Zeshonderd man probeerde de onbedekte Waterpoort te veroveren; een tegenaanval kwam door 150 Nederlandse soldaten en de Schutterij. De commandant van de soldaten, 1ste Luitenant Finkler, kreeg een schotwond aan zijn arm, maar bleef doorvechten met zijn manschappen. Sergeant T.J. Kouwenberg en twee manschappen vielen een groep Franse tirailleurs aan bij het zogenaamde 'Duitenhuisje'; Kouwenberg vocht eigenhandig tegen vier van hen, waarvan hij er drie velde en de vierde gevangennam. De aanval werd afgeslagen.

Beide dagen werd er gevochten tot de avond viel. In de nacht werden de dekplanken van de Slapende Brug voor de Haagpoort afgebroken, om versterkingen te maken. De volgende dag werden de gevechten hervat. De Fransen doken nu opeens ook op voor de Boschpoort, zodat de vesting geheel omsingeld bleek. De vier Russische kanonnen werden in het ravelijn geplaatst om de Fransen daar onder vuur te nemen, terwijl een kleine Russische eenheid vanuit Terheijden de waterweg weer vrij maakte.