Beierse Landdag

De Beierse Landdag (Duits: Bayerischer Landtag) is het parlement (Landdag) van de Duitse Vrijstaat Beieren. Tot en met 1999 kende Beieren een tweekamerstelsel en was de Beierse Landdag het lagerhuis en de Beierse Senaat (Bayerischer Senat) het hogerhuis.

Het Maximilianeum in München, sinds 1949 de zetel van de Beierse Landdag

De Landdag heeft verschillende taken: het stemmen over wetsvoorstellen, het kiezen van de minister-president en het uitspreken van haar vertrouwen in het kabinet.

Sinds 1949 is de Landdag gevestigd in het zogenaamde Maximilianeum in München, een stadspaleis dat tussen 1857 en 1874 gebouwd werd in opdracht van koning Maximiliaan II van Beieren.

Geschiedenis

Beieren kent sinds 1819 een parlement. Het parlement tijdens het Koninkrijk Beieren droeg de naam Standenvergadering (Ständeversammlung) bestaande uit een hogerhuis, de Rijksraad (Reichsrat), en de Kamer van Afgevaardigden (Kammer der Abgeordneten). In de Rijksraad hadden koninklijke prinsen, hogere Kerkelijke ambtsdragers, oud-ministers en rijksvrijen zitting. De Kamer van Afgevaardigden werd gekozen door stemgerechtigden (adel, gegoede burgerij, clerus; later werd het kiesrecht uitgebreid). Veel invloed bezat het parlement niet, omdat minister-president en ministers door de koning werden aangewezen en aan hem verantwoording schuldig waren. Het parlement bezat geen recht van initiatief.

Luchtfoto van het Maximilianeum

Na de Novemberrevolutie van 1918, waarna de Vrijstaat Beieren werd gesticht, werd een Provisorische Nationale Raad in het leven geroepen. Deze moest in afwachting van de stichting van een nieuwe volksvertegenwoordiging, de parlementaire taken waarnemen. In 1919 zette een linkse revolutionaire beweging in München een arbeiders en soldatenraad op om Beieren te regeren (Radenrepubliek). De macht van de radenregering bleef echter beperkt tot München en directe omgeving en de legitieme Beierse sociaaldemocratische regering (uitgeweken naar Bamberg) onder Johannes Hoffmann wist met behulp van de rijksregering in Berlijn en de rechtse vrijkorpsen de Radenrepubliek ten val te brengen. Na de val van de Radenrepubliek werd de Provisorische Nationale Raad vervangen door de Beierse Landdag (Bayerischer Landtag), die tussen 1919 en 1933 werd gedomineerd door de conservatieve en separatistische Beierse Volkspartij (Bayerische Volkspartei, BVP). Bij de Landdagverkiezingen van 1933 werd de NSDAP (nazipartij) de grootste partij en op 30 januari 1934 werd de Landdag ontbonden.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam in 1946 een Beierse Grondwetgevende Landsvergadering (Bayerische Verfassunggebende Landesversammlung) bijeen om een nieuwe grondwet op te stellen. Later dat jaar kwam een nieuwe Beierse volksvertegenwoordiging tot stand, met een lagerhuis (de Beierse Landdag) en een hogerhuis (de Beierse Senaat). Een grondwetsherziening in 1999 schafte de Senaat af, waarna Beieren een eenkamerstelsel kreeg met de Landdag als enige kamer.

Sinds 1946 wordt de Landdag gedomineerd door de christendemocratische Christelijk-Sociale Unie (Christlich-Soziale Union, CSU). Deze partij behaalde sindsdien altijd de meeste zetels.

Verkiezingen

Er worden in de regel om de vijf jaar Landdagverkiezingen gehouden op basis van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Stemrecht is er voor alle volwassen mannen en vrouwen. Volgens de grondwet dienen de Landdagverkiezingen op een zondag te worden gehouden. Er is een kiesdrempel van 5%.

Verkiezingsuitslagen 1919–1933 (Weimarrepubliek)
Partij ↓191919201924192819321933
NSDAP--2394348
BBB1612101793
DNVP/BMP919111335
DVP14--
DDP/DStP25123---
BVP666546464530
SPD612523342017
USPD320----
KPD-29587
Overigen--3---
Bron: gonschior.de

Verkiezingsuitslagen 1946–heden (Bondsrepubliek Duitsland)

In dit overzicht worden de zetelverdelingen weergegeven zoals die bij de parlementsverkiezingen werden bepaald. De beige gekleurde vakken duiden de partijen aan die na de betreffende verkiezingen vertegenwoordigd waren in de regering van Beieren.

Partij ↓1946194619501954195819621966197019741978198219861990199419982003200820132018
Christelijk-Sociale Unie
(Christlich-Soziale Union) (CSU)		10910464831011081101241321291331281271201231249210185
Sociaaldemocratische Partij van Duitsland
(Sozialdemokratische Partei Deutschlands) (SPD)		51546361647979706465716158706741394222
Vrije Democratische Partij
(Freie Demokratische Partei) (FDP)		39121389-10810--7---16-11
Bündnis 90/Die Grünen-----------1512141415191838
Vrije Kiezers (Freie Wähler) (FW)----------------211927
Alternative für Deutschland (AfD)------------------22
Beierse Partij (Bayernpartei) (BP)--3928148-------------
Overige partijen17[1]13[2]26[3]19[4]17[4]-15[5]------------
Zeteltotaal180180204204204204204204204204204204204204204180187180205

Landdagverkiezingen van 2018

De meest recente verkiezingen voor de Beierse Landdag vonden plaats op 14 oktober 2018. De grootste winnaars waren Bündnis 90/Die Grünen (twintig zetels winst) en Alternative für Deutschland, die vanuit het niets 22 zetels verzamelde. Ook de FDP was succesvol en keerde met elf zetels terug in het parlement. De SPD was de grote verliezer en behaalde met 22 zetels haar slechtste verkiezingsresultaat ooit in Beieren. De grootste partij (met 85 zetels) werd wederom de CSU, die ten opzichte van 2013 echter wel 16 zetels moest inleveren en daarmee haar meerderheid in het parlement verloor. CSU-partijleider en minister-president Markus Söder vormde hierop een regeringscoalitie met de Freie Wähler.

Partij%zetelsverschil[6]
CSU37,2%85-16
Bündnis 90/Die Grünen17,6%38+20
Freie Wähler11,6%27+8
AfD10,2%22+22
SPD9,7%22-20
FDP5,1%11+11
Overigen8,7%0-
Totaal100%205

Lijst van voorzitters van de Landdag
Het Landdaggebouw "Maximilianeum" op een 19de-eeuwse ansichtkaart

De voorzitter van de Landdag (Landtagspräsident) wordt tijdens constituerende zitting (dat wil zeggen de eerste zitting van een nieuwgekozen Landdag) gekozen voor een termijn van vijf jaar. Herverkiezing is mogelijk.

Persoonperiodepartij
Michael Horlacher1946 - 1950CSU
Georg Stang1950 - 1951CSU
Alois Hundhammer1951 - 1954CSU
Hans Ehard1954 - 1960CSU
Rudolf Hanauer1960 - 1978CSU
Franz Heubl1978 - 1990CSU
Wilhelm Vorndran1990 - 1994CSU
Johann Böhm1994 - 2003CSU
Alois Glück2003 - 2008CSU
Barbara Stamm2008 - 2018CSU
Ilse Aigner2018 - hedenCSU

Zie ook
Zie de categorie Bayerischer Landtag van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Deelstaatparlementen in Duitsland

Landdag van Baden-Württemberg · Beierse Landdag · Huis van Afgevaardigden van Berlijn · Landdag van Brandenburg · Bremense Bürgerschaft · Hamburgse Bürgerschaft · Hessische Landdag · Landdag van Mecklenburg-Voor-Pommeren · Landdag van Nedersaksen · Landdag van Noordrijn-Westfalen · Landdag van Rijnland-Palts · Landdag van het Saarland · Saksische Landdag · Landdag van Saksen-Anhalt · Landdag van Sleeswijk-Holstein · Thüringer Landdag

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.