Bayonne (Frankrijk)

Bayonne (Baskisch: Baiona, Spaans: Bayona, Latijn: Lapurdum) is een stad en gemeente in het Franse departement Pyrénées-Atlantiques (regio Nouvelle-Aquitaine) en telt 44.820 inwoners (2010), die Bayonnais worden genoemd. De plaats maakt deel uit van het arrondissement Bayonne en ligt in de Baskische provincie Labourd. Tevens wordt Bayonne gezien als de officieuze hoofdstad van Frans Baskenland. De stad ligt dicht bij de Spaanse grens en niet ver van de stad San Sebastián.

Bayonne
Stad in Frankrijk

Situering
RegioNouvelle-Aquitaine
DepartementPyrénées-Atlantiques (64)
ArrondissementBayonne
KantonBayonne-Nord, Bayonne-Est en Bayonne-Ouest
Coördinaten43° 29′ NB, 1° 29′ WL
Algemeen
Oppervlakte21,7 km²
Inwoners (1 jan. 2011)44.331
(2.042,9 inw./km²)
Hoogte0 - 55 m
Overig
Postcode64100
INSEE-code64102
Foto's
Portaal    Frankrijk
Kathedraal

Geschiedenis

Bayonne bestond al als Gallo-Romeinse nederzetting onder de naam Lapurdum en was de hoofdstad van de provincie Novempopulania. In de Middeleeuwen zetelde de burggraaf van Labourd in Bayonne. Die was een vazal van de hertog van Gascogne en later van de hertog van Guyenne. Vanaf 1154 viel de stad gedurende drie eeuwen onder Engelse heerschappij, tot ze in 1451 door Dunois werd ingenomen voor de Franse koning. In de zeventiende eeuw was Bayonne een belangrijk centrum voor de fabricage van wapens (het woord bajonet is afgeleid van de naam van de stad). De stad werd versterkt door Vauban.

Geografie

De oppervlakte van Bayonne bedraagt 21,7 km², de bevolkingsdichtheid is 1846,9 inwoners per km².

De rivieren Adour en Nive vloeien samen in de stad. In de gemeente ligt spoorwegstation Bayonne.

De onderstaande kaart toont de ligging van Bayonne (Frankrijk) met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.

De historische stad bestaat uit drie stadsdelen. Grand Bayonne en Petit Bayonne bevinden zich aan weerszijden van de Nive en vormden samen een versterkte stad. Tot in 1907 was het door dit statuut van versterkte stad verboden buiten deze stadsmuren te bouwen. Dit heeft ertoe geleid dat de huizen in de binnenstad dicht op elkaar en in de hoogte zijn gebouwd. De wijk Saint-Esprit, het derde stadsdeel, bevindt zich aan de overzijde van de Adour zoals ook de citadel van Vauban.[1]

Grand Bayonne

Grand Bayonne was traditioneel het rijkere deel van de stad en hier staan de hallen, het 19e-eeuwse stadhuis en de kathedraal Sint-Marie met haar klooster. Dit is de titelkerk van het Bisdom Bayonne, die werd gebouwd tussen de 13e en de 16e eeuw. Haar torenspitsen en muurschilderingen binnenin dateren uit de 19e eeuw.

Petit Bayonne

In dit stadsdeel op de oostelijke oever van de Nive bevinden zich het Musée Basque en de pelotabaan van Saint-André, de oudste van Frankrijk.

Saint-Esprit

De wijk Saint-Esprit is een populaire voorstad van Bayonne. De wijk die in de 12e eeuw ontstond herbergt vrijwel alle immigranten van Bayonne. Het was destijds een stopplaats voor de pelgrims naar Compostella en het was de Orde van de Heilige Geest van Montpellier die er een nederzetting stichtte. Tot 1857 was Saint-Esprit een onafhankelijke gemeente. Reeds in de 16e eeuw was Saint-Esprit het toevluchtsoord voor de Portugese joden die hun land ontvluchtten in 1496. Aanvankelijk verzwegen ze hun joodse geloofsovertuiging omdat er in het toenmalige Frankrijk een anti-Joods klimaat heerste. De gemeenschap ontwikkelde zich tot een welvarende samenleving. Het was de joodse familie Dacosta die er een chocolade-handel uitbouwde. Nu nog staat de stad Bayonne synoniem voor kwaliteitsvolle chocolade. De synagoge van Bayonne en het Israëlisch kerkhof getuigen nog van de joodse samenleving.

Haven

De haven van Bayonne strekt zich uit over ongeveer 6 km, tussen de monding van de Adour en de stad zelf. De haven dankt haar ontwikkeling in belangrijke mate aan de trafiek van aardgas. In 1984 was Bayonne de tiende belangrijkste haven van Frankrijk. Rond de haven, tussen Bayonne en Boucau heeft zich industrie gevestigd.

Demografie

Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal (bron: INSEE-tellingen).

Grafiek inwonertal gemeente

Sport

In 1757 werden de traditionele stierenrennen in de stad verboden en werd er een eerste arena voor stierenvechten gebouwd. De huidige arena is gebouwd in 1893 in een neo-moorse stijl en biedt plaats aan 10.000 toeschouwers.

De plaatselijke rugbyclub Aviron Bayonnais speelt in het Jean-Daugerstadion.

Bayonne was 32 keer etappeplaats in de wielerwedstrijd Tour de France. Bayonne fungeerde daarbij 29 keer als aankomstplaats en 31 keer als startplaats. Na de ritzege van Nederlander Leo Duyndam in 1972 kwam er een einde aan het zeer frequent bezoeken van Bayonne. Daarna won alleen in 2003 de Amerikaan Tyler Hamilton er nog een etappe.

Bekende inwoners van Bayonne

Geboren

Overleden
Bayonne aan de Adour
Zie de categorie Bayonne van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.