Açai

Açai ( uitspraak (info / uitleg)) is een kleine, donkerblauw tot paarse vrucht die inheems is in Brazilië, Peru en Suriname. De bes die ongeveer 2,5 centimeter groot is in doorsnee, groeit in grote trossen aan de açaipalm, de Euterpe oleracea. Ook in Suriname komt deze 20 - 30 meter hoge palm voor. De Surinaamse benaming in lokale talen is pinapalm of podosiri. In het Nederlands spreekt men van de palissadepalm.

Euterpe oleracea
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Bedektzadigen Clade: eenzaadlobbigen Clade: Commeliniden Orde: Arecales Familie: Arecaceae Geslacht: Euterpe
Soort
Euterpe oleracea
Afbeeldingen Euterpe oleracea op Wikimedia Commons
Euterpe oleracea op Wikispecies
Portaal    Biologie

De açaibessen staan de laatste jaren steeds meer in de belangstelling. Het grote aantal antioxidanten en de bijzondere smaak die doet denken aan bosbes, noten en chocolade heeft de vrucht in korte tijd populair gemaakt. Hierdoor zijn in Zuid-Amerika nu ook açai-plantages in aantal en omvang toegenomen, waar de vrucht tot het begin van de 21e eeuw alleen nog maar voor lokaal gebruik geteeld werd.

In de Verenigde Staten is de populariteit sterk gestegen nadat er aandacht aan de açai werd gegeven door televisiedokter Mehmet Öz (Dr. Oz) in The Oprah Winfrey Show. Hierin werd ook gesteld dat de vrucht een goede ondersteuning kan bieden bij het tegengaan van overgewicht, maar over deze bewering bestaat onder medici twijfel. Op het internet zijn sindsdien diverse sites ontstaan waarin allerlei preparaten op basis van açai worden aangeboden; de vrucht wordt daarbij vaak als wondermiddel tegen bijna elke ziekte aangeprezen. Hier wordt echter door de medische wetenschap met veel scepsis tegen aangekeken, de vrucht kan een gezonde aanvulling op het menu zijn, maar is geen wondermiddel.

In Brazilië en Suriname wordt de vrucht al jaren gegeten en dan vooral in pulpvorm. De harde bessen worden geweekt, met schil en al tot pulp vermalen en als koude pap gegeten. De vers geprepareerde pap bevat een zeer hoge concentratie antioxidanten. In westerse landen wordt vooral het sap van de vrucht gedronken, meestal in combinatie met andere vruchtensappen of in smoothies. Ook in Nederlandse supermarkten is açaisap sinds enkele jaren te vinden.

Ook van de palmboom zelf wordt gegeten, het binnenste van de boom is zacht. In Suriname hakte men vroeger de palmboom om, plukte de bessen en ontdeed de palm van het hart om daarmee salade te maken. Tegenwoordig doet men dat niet meer en zijn er ervaren klimmers die de hoge palmen in klimmen en de trossen bessen afhakken. In Brazilië heeft men ter vergemakkelijking van de pluk een dwergpalm gekweekt.

Zie de categorie Euterpe oleracea van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.