Artisjok

Detail van de bloem

De plant heeft bloemen in hoofdjes en puntige omwindselbladeren. De plant heeft prikkelbare meeldraden: bij aanraking met bijvoorbeeld een bijentong of -poot trekken de helmdraden zich samen en komt er een snuifje wit stuifmeel vrij uit de helmknoppen.

De naam komt uit het middeleeuwse arabisch: الخرشوف (al-ḫaršūf), dat weer een herinterpretatie is van Europese namen voor deze plant. De plant wordt al in de 8ste eeuw v.C. genoemd door Homerus en Hesiodos. Plinius de Oudere meldt dat de plant groeit in Carthago en Córdoba. Verschillende variëteiten groeiden ook in Sicilië in het tijdvak van de oude Grieken. Zij noemden deze plant “kaktos”. In de late 15e en 16e eeuw verschijnt de plant in Zuid-Frankrijk. De Nederlanders introduceerden de artisjok in Engeland, waar ze in 1530 in de tuinen (Newhall) van Hendrik VIII van Engeland groeiden.

Artisjokkenveld in Bretagne

De vlezige schutbladeren van de gesloten bloemknop worden als groente gegeten. Voor deze teelt worden stekelloze planten gebruikt, die vegetatief vermeerderd worden. In Nederland valt de oogst van de nog gesloten bloemknoppen in de maanden augustus en september. Na de oogst wordt de bloemstengel uit de plant gesneden. De planten moeten gedurende de winter vorstvrij worden gehouden door ze af te dekken met stro en plastic.

Nauw verwant aan de artisjok is de kardoen (Cynara cardunculus), waarvan eveneens delen worden gegeten.

Zie de categorie Cynara cardunculus Scolymus Group van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Ecologisch tuinieren - Artisjok.