Arrest Steendijkpolder I
Het arrest Steendijkpolder I (HR 9 oktober 1992, NJ 1994/286) is een arrest van de Nederlandse Hoge Raad dat betrekking heeft op aansprakelijkheid van de gemeente uit onrechtmatige daad jegens opvolgende verkrijgers, na de uitgifte van verontreinigde bouwgrond met bouwplicht. De verontreiniging was een gevolg van opgespoten baggerspecie uit de Rotterdamse haven. Thema's:
- Exoneratiebeding
- Verjaringstermijn
- Vordering uit wanprestatie (tegen Pakwoningen BV)
- Vordering uit onrechtmatige daad (tegen de gemeente Maassluis)
- Impliciete garantie vanwege bouwplicht.
Steendijkpolder I
| ||
Datum | 9 oktober 1992 | |
Zaak | 14668 t/m 14671 | |
Instantie | Hoge Raad der Nederlanden | |
Rechters | H.L.J. Roelvink, W.J.M. Davids, E. Korthals Altes, P. Neleman, J.H. Nieuwenhuis | |
Adv.-gen. | M.R. Mok | |
Soort zaak | civiel | |
Procedure | cassatie | |
Wetgeving | 6:162 BW | |
Onderwerp | onrechtmatige daad; uitgifte van verontreinigde grond met bouwplicht | |
Vindplaats | NJ 1994/286, m.nt. C.J.H. Brunner BR 1993/450, m.nt. B.J. Broekema-Engelen VN 1993/859 | |
ECLI | ECLI:NL:HR:1992:ZC0707 |
Samenvatting
De Steendijkpolder is in 1962-1964 opgehoogd met baggerspecie uit de Rotterdamse havens. In 1976 zijn bouwkavels met bouwplicht verkocht aan aannemers, die dezelfde kavels met (nog te bouwen) woning hebben doorverkocht aan particuliere kopers. In 1983 blijkt de grond ernstig verontreinigd. Vier echtparen stellen (o.a.) de gemeente Maassluis aansprakelijk voor de waardedaling van hun woningen. Ze worden in het gelijk gesteld. De uitgifte van kavels met bouwplicht impliceert een garantie dat de grond geschikt is voor woningbouw en vrij is van ernstige verontreiniging. Op grond van deze garantie is de gemeente jegens bewoners aansprakelijk uit onrechtmatige daad, wegens de uitgifte van verontreinigde bouwgrond. Bewoners die hun huis nog niet hebben verkocht, hebben recht op abstracte schadevergoeding.
Casus
Betrokkenen:
- Gemeente Maassluis
- Pakwoningen BV (destijds Eurowoningen BV)
- bewoners van zaaknr. 14668 t/m 14670: drie echtparen die hun huis intussen hebben verkocht
- bewoners van zaaknr. 14671: een echtpaar dat het huis nog niet heeft verkocht.
In 1976 kopen vier echtparen een bouwkavel in de wijk Steendijkpolder van Pakwoningen BV, die de grond tevoren heeft gekocht van de gemeente Maassluis, onder de verplichting om daar een complex woningen te stichten. De gemeente levert de kavels rechtstreeks aan de bewoners. Krachtens aannemingsovereenkomst bouwt Pakwoningen BV op deze kavels woningen in opdracht van de bewoners. Op 23 augustus 1983 ontvangen de bewoners bericht van het Openbaar Lichaam Rijnmond dat de grond onder hun huizen verontreinigd is.
De gemeente Maassluis heeft in 1962-1964 de Steendijkpolder door de gemeente Rotterdam laten verhogen met 3 à 3,5 meter baggerspecie afkomstig uit de haven. In 1983 blijkt dat het gebruikte slib was verontreinigd met onder meer bestrijdingsmiddelen als aldrin en teladrin, en voorts met zware metalen, arseen, reinigingsmiddelen en olie. De Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond concludeert na onderzoek dat de polder voor bodemsanering in aanmerking komt. De rijksoverheid besluit tot een sanering op grond van de Interimwet bodemsanering.
Procesgang
De bewoners stellen (o.a.) de gemeente aansprakelijk uit onrechtmatige daad wegens de uitgifte van verontreinigde grond. Ze vorderen schadevergoeding inzake de verminderde waarde van hun woningen. Drie echtparen hadden hun woning inmiddels verkocht; hun schade kon concreet worden berekend. Eén echtpaar had de woning nog niet verkocht en eiste eveneens schadevergoeding. Tevens is Pakwoningen BV aansprakelijk gesteld uit wanprestatie.
De vorderingen van de bewoners zijn door de rechtbank afgewezen. Dit vonnis is in hoger beroep door het hof vernietigd, en de vorderingen zijn door het hof alsnog toegewezen. De gemeente Maassluis is veroordeeld tot schadevergoeding op te maken bij staat. Het cassatieberoep van de gemeente is verworpen.
Hof
Het hof overwoog:
13 |
Abstracte schadevergoeding
Zaak nr. 14671 |
Aansprakelijkheid uit wanprestatie
13 |
Hoge Raad
De Hoge Raad volgt de visie van het hof en bevestigt het arrest. Bij gronduitgifte met bouwplicht ontstaat een (impliciete) garantieverplichting dat de kavels geschikt zijn voor woningbouw en vrij zijn van ernstige verontreiniging. Vanwege deze garantie kan de gemeente Maassluis zich niet beroepen op een exoneratiebeding. De gemeente is aansprakelijk uit onrechtmatige daad vanwege de uitgifte van verontreinigde grond. De schade die voortvloeit uit de waardedaling van de woningen komt voor vergoeding in aanmerking. Het echtpaar dat nog in het betreffende huis woont, heeft recht op abstracte schadevergoeding.
Zie ook
- (2002) Boarnsterhim/Heideveld (uitgifte van verontreinigde kavels met bouwplicht)
- (2007) Geldermalsen/Plameco (uitgifte van een verontreinigd perceel zonder bouwplicht)
- Gifschandaal Lekkerkerk
- Broekpolder (Vlaardingen)
Bronnen, noten en/of referenties
|