Vonnis

Een vonnis is een beslissing van een rechter. Meer specifiek van een lagere rechter, die verbonden is aan een rechtbank. In Nederland geldt dat sinds 2002 de kantongerechten bij de rechtbanken zijn ondergebracht en daarin de sector kanton vormen, dat het daarbij ook gaat om uitspraken van de kantonrechter.

Er bestaan verschillende soorten vonnissen:

• eindvonnis
• deelvonnis
• tussenvonnis
• akkoordvonnis (België)

De rechter neemt zijn beslissing na kennisneming van de schriftelijke stukken, die beide partijen daartoe hebben ingediend, eventueel na het horen van partijen, getuigen en deskundigen.

In Nederland mag een burgerlijke rechter bij de beoordeling alleen de feiten mee laten wegen, die door de partijen zelf zijn ingebracht. Hij mag geen feiten toevoegen. Wanneer de rechter zelf bepaalde feiten weet, die niet door de partijen bij het proces zijn behandeld, mag hij deze kennis niet gebruiken voor het vonnis. Feiten of omstandigheden die algemeen bekend zijn en algemene ervaringsregels mag een rechter wel gebruiken. Dat geldt ook voor feiten die uit openbare bronnen op eenvoudige wijze bekend kunnen worden.

De grossen van in Nederland gewezen vonnissen kunnen in geheel Nederland worden ten uitvoer gelegd. De voorwaarden hiervoor zijn dat boven aan het vonnis "In naam van de Koning"[1] staat en dat het vonnis is betekend door een gerechtsdeurwaarder.

Sommige soorten beslissing van een rechter worden beschikking genoemd.